در سال‌های اخیر مبادله غذا با نفت از کشور چین انجام می‌گرفت که اکنون گمانه واردات خودروهای چینی نیز به آن افزوده شده است. با توجه به اینکه اغلب محصولات به فروش رفته در سامانه یکپارچه خودروهای وارداتی، غالباً چینی هستند، این سوال در ذهن پدید می‌آید که آیا ایران از مبادله نفت و غذا به مبادله نفت با خودرو روی آورده است؟
بر اساس آمار منتشرشده توسط کپلر که رسانه‌های دولتی هم به آن استناد کرده‌اند صادرات نفت ایران به چین در ماه جاری میلادی بیش از 1.8 میلیون بشکه در روز رسیده است. این میزان از صادرات نفت پس از تحریم‌های نفتی آمریکا، کم‌سابقه بوده و در ماه اکتبر، ایران پس از روسیه بزرگ‌ترین صادرکننده نفت به چین محسوب می‌شود. این میزان از فروش نفت به‌قدری بالاست که ایران با پشت سر گذاشتن عربستان، دومین صادرکننده بزرگ نفت به چین شد.
در این بین کارشناسان اقتصادی بر این باورند که امکان بازگرداندن پول حاصل از فروش نفت به داخل کشور به دلیل تحریم‌ها و حضور ایران در فهرست سیاه FATF بسیار دشوار است. بنابراین با توجه به تسریع واردات خودروهای چینی به کشور، این پرسش مطرح می‌شود که همانند مبادله نفت با غذا در سال‌های گذشته، آیا ایران دوباره به دنبال واردات خودروهای چینی از سمت فروش نفت است یا خیر؟
واردات خودروهای چینی ارز مشخصی دارد
مهدی دادفر، دبیر سابق انجمن واردکنندگان خودرو، در گفتگو با تجارت‌نیوز گفت: واردات خودروهای چینی به ازای فروش نفت به این کشور به هیچ عنوان صحت ندارد. چراکه کل بودجه تصویب‌شده برای صنعت خودروی کشور 9 میلیارد دلار بوده که 7.5 میلیارد دلار آن تا به حال تخصیص داده شده و احتمالاً بخش بزرگی از 1.5 میلیارد دلار باقی‌مانده نیز به تولیدی‌ها و مونتاژکاران تخصیص داده شود.
وی افزود: بنابراین عملاً ارز زیادی برای واردات خودرو در نظر گرفته نشده است؛ کما اینکه تاکنون، واردات آن‌چنانی نیز صورت نگرفته است. همچنین در بحث صادرات نفت نیز شرایط انتقال پول آن به داخل کشور، بسیار سخت و پیچیده بوده و نحوه پرداخت ارز حاصله در کوتاه‌مدت میسر نیست.
او در مورد احتمال واردات خودروهای چینی از سوی مونتاژکاران، با ارز تخصیصی دولت گفت: امکان انجام چنین کاری از سمت خودروسازان امکان‌پذیر نیست. ارز تخصیصی برای هر کاری از سوی دولت مشخص شده و در سامانه جامع تجارت، رصد می‌شود؛ در نتیجه برای مثال اگر خودروسازی جهت واردات قطعه، ارز تخصیصی دریافت کرده باشد، امکان ثبت سفارش با آن ارز را برای واردات خودرو را نخواهد داشت.