فشار خون بالا، قاتلی خاموش در کمین سلامتی شماست. این عارضه یکی از شایع‌ترین بیماری‌های غیرواگیر در جهان است. بیماری مذکور به دلیل عدم وجود علائم واضح، می‌تواند به طور نامحسوس به سلامتی افراد آسیب برساند و در صورت عدم درمان، عواقب جبران‌ناپذیری مانند سکته مغزی، حمله قلبی و نارسایی کلیوی را به دنبال داشته باشد. اما جای نگرانی نیست! با تشخیص به موقع و درمان مناسب، می‌توان فشار خون بالا را کنترل کرد و از بروز عوارض آن پیشگیری نمود. با ما همراه باشید تا با راهکارهای موثر برای کنترل و درمان فشار خون بالا آشنا شوید و سلامتی خود را تضمین کنید.

فشار خون چیست؟

فشار خون نیرویی است که از جانب خون در حال حرکت به دیواره عروق خونی وارد می‌شود. فشار خون در اثر انقباض بطن و سرخرگ به وجود می‌آید. فشار خون معمولا با دستگاه فشارسنج دیجیتالی، عقربه‌ای، جیوه‌ای و انگشتی اندازه‌گیری می‌شود. دو عدد نشان داده شده توسط فشارسنج به ترتیب فشار سیستولیک و دیاستولیک نامیده میشوند. فشار خون بالا فشاری است که در شرایط نرمال، فشارسنج عدد بالای 120 بر 80 را نمایش دهد. سبک زندگی، فعالیت بدنی، وزن، تغییرات هورمونی، سن، ژنتیک و سابقه خانوادگی از عوامل تاثیرگذار بر فشار خون می‌باشند. علائم فشار خون بالا در زنان و مردان شامل: سردرد، تعریق، بی‌حالی، ضربان در سر و گردن، تهوع و مشکلات بینایی و تنفسی می‌باشد. درمان فشار خون بالا باید جدی گرفته شود در غیر این صورت ممکن است در پی آن مشکلات کلیوی، آسیب به عروق، نارسایی قلبی، سکته مغزی، مشکلات حافظه و یادگیری نیز ظاهر شوند.

بیشتر بخوانید: فشار خون نرمال چقدر است؟

درمان فشار خون بالا

فشار خون بالا یک بیماری خاموش به شمار می‌رود. یعنی بخش اعظمی از افراد مبتلا به فشار خون، از وجود بیماری خود اطلاع ندارند. حتی ممکن است سال‌ها علائم این بیماری نامحسوس باشد. بنابراین بهترین راه برای آگاهی از این امر، اندازه‌گیری منظم فشار خون است. اگر مبتلا به فشار خون بالا هستید، نگران نباشید. با توجه به چند نکته در خصوص تغذیه، عادات خواب، فعالیت بدنی و وضعیت روانی خود می‌توانید فشار خون خود را کنترل کنید.

تغذیه

اگر برای شما نیز این سوال مطرح است که برای فشار خون بالا چی بخوریم، ادامه مطالب را از دست ندهید. خوراکی‌های نام برده شده در ادامه، همگی برای درمان فشار خون بالا در منزل کاربرد دارند.

• سبزیجات برگ‌دار

مصرف سبزیجات برگ‌دار خام یا پخته در روز می‌تواند فشار خون را طی ۲۴ ساعت کاهش دهد. سبزیجات برگ‌دار به علت دارا بودن ترکیبات نیترات‌دار، طی راه‌اندازی واکنش‌هایی که منجر به تولید نیتریک اکسید می‌شوند، جدار عروق خونی را شل می‌کند‌. شل شدن ماهیچه صاف دیواره عروق خونی سفت شده می‌تواند فشار خون را کاهش دهد. کرفس، کلم بروکلی، کلم برگ سبز، اسفناج و کاهو همگی به علت داشتن ترکیبات نیترات‌دار، پتاسیم، آنتی اکسیدان و خاصیت ضدالتهابی در کنترل فشار خون و ارتقای سلامت قلب و عروق بسیار مفید واقع می‌شوند.

غلات نیز جزو دسته‌هایی است که می‌توان مثال‌های زیادی برای درمان فشار خون بالا برای آن یافت. برنج وحشی، جو دوسر، ارزن، برنج قهوه‌ای، نان جو، ذرت خوشه‌ای، چاودار، جو، بلغور، بذر کتان از جمله غلات موثر در کاهش فشار خون به شمار می‌روند. این غلات عموما دارای ویتامین B، فیبر، منیزیم و پروتئین می‌باشند که در کاهش فشار خون بالا و ارتقای سلامت قلب و عروق موثر عمل می‌کنند.

خوشبختانه برای درمان فشار خون بالا لیست بلندی از میوه‌ها وجود دارد که می‌توان به روش‌های مختلف آن‌ها را در رژیم غذایی روزانه گنجاند. میوه‌ها اغلب به علت فیبر، آنتی اکسیدان، پتاسیم، مواد معدنی و ویتامین‌های مختلف دارای خواص زیادی برای کاهش فشار خون و بهبود سلامت قلب می‌باشند. هویج، انواع توت‌ها، انبه، کیوی، چغندر قرمز، شلغم، خرما، گوجه فرنگی، زردآلو، موز، هندوانه، انار، هلو، گریپ فروت و پرتقال از جمله میوه‌هایی هستند که در درمان فشار خون بالا موثر واقع می‌شوند. تمام میوه‌های نام برده شده دارای منیزیم، آهن، پتاسیم، ویتامین B، ویتامینC  و فیبر می‌باشند که در کاهش فشار خون بسیار مفید عمل می‌کنند.

متاسفانه لیست حبوبات مفید برای کاهش و کنترل فشار خون به اندازه میوه‌ها دارای تنوع زیادی نمی‌باشد. یکی از حبوبات مفید برای فشار خون بالا لوبیا قرمز است. ترکیبات پتاسیم، منیزیم، فیبر محلول و پروتئین‌های مومود در لوبیا قرمز در کنترل فشار خون بالا موثرند. لوبیا سبز نیز به علت دارا بودن منیزیم، پتاسیم، ویتامینB  و فسفر برای این عارضه مفید است. عدس با فیبر و پتاسیم سرشار خود می‌تواند فشار خون را کاهش داده و سلامت قلب را ارتقا دهد. نخود با داشتن فیبر محلول از تجمع کلسترول بد در عروق خونی جلوگیری کرده و پتاسیم موجود در آن فشار خون را کاهش می‌دهد.

مطالعات انجام شده در سال‌های اخیر، تاثیر مثبت لبنیات بر فشار خون بالا را نشان داده‌اند. در چند مطالعه صورت گرفته بر روی این موضوع ، کاهش خطر ابتلا به فشار خون بالا در بزرگسالان و کاهش فشار خون بر اثر مصرف لبنیات کم‌چرب حاصل شده است. مصرف روزانه لبنیاتی از جمله ماست و شیر کم‌چرب در کنار غلات و آجیل‌هایی همچون پسته در طول زمان تاثیر مثبتی بر روی فشار خون بالا دارد. منیزیم، پتاسیم، کلسیم و فسفر موجود در محصولات لبنی در کاهش فشار خون بالا تاثیر داشته و سطح سلامت عمومی بدن را ارتقا می‌دهند.

روغن زیتون به علت کمترین میزان فراوری، بیشترین فایده را در میان روغن‌های دیگر برای سلامتی دارد. ترکیبات اولئیک اسید و آنتی‌کسیدان موجود در روغن زیتون، در کاهش فشار خون بالا موثر می‌باشند. روغن سیاه دانه نیز از جمله روغن‌های مفید برای کاهش فشار خون به شمار می‌رود. خاصیت ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی آن موجب کاربرد گسترده آن برای درمان فشار خون بالا شده است. اگر روغن سیاه دانه در دسترس شما نیست، می‌توانید از دانه‌های آن استفاده کنید. روغن بادام زمینی، کانولا، ذرت و کنجد نیز از منابع سرشار از مواد مغذی به شمار می‌روند که در کاهش فشار خون موثر واقع می‌شوند.

مصرف زیاد گوشت قرمز می‌تواند عوارضی چون نارسایی کلیه، بیماری‌های قلبی و عروقی، سکته مغزی، دیابت، سرطان، نقرس و آلزایمر را در پی داشته باشد. مصرف یک الی دو وعده گوشت قرمز در هفته برای حفظ سلامت کافیست. بهتر است گوشت ماهی، مرغ و بوقلمون دارای چربی کم را جایگزین گوشت قرمز کنید. در صورت تمایل به مصرف ژامبون بوقلمون، توجه داشته باشید که باید مقدار نمک آن بسیار کم باشد تا خطرات احتمالی را به حداقل برساند.

عادات خواب

جالب است بدانید که مقدار و کیفیت خواب با فشار خون در ارتباط است. مطالعات انجام شده در یک دوره نه ماهه بر روی ۱۲۲۸۷ بزرگسال، حاکی از این بود که خواب کمتر یا بیشتر از حد نیاز، می‌تواند احتمال افزایش فشار خون را بیشتر کند. همچنین دیر خوابیدن یا دیر بیدار شدن و ساعات خواب نامنظم هر دو از فاکتورهایی به شمار می‌روند که می‌توانند فشار خون را دستخوش تغییر کنند. بنابراین بسیار مهم است که خواب منظم و کافی داشته باشید و به این موضوع بیش از پیش توجه کنید؛ پیش از خواب غذای سنگین مصرف نکنید؛ حداقل ۷ ساعت خواب با کیفیت داشته باشید، البته در این خصوص می‌توانید با پزشکتان نیز صحبت کنید؛ در فضای خنک، راحت و کاملا تاریک استراحت کنید؛ و مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار، گازدار و الکلی را قبل از خواب متوقف کنید.

فعالیت بدنی و کنترل وزن

اضافه وزن و چاقی یکی از عوامل تهدیدکننده برای سلامت قلب و عروق به شمار می‌رود. فعالیت بدنی منظم علاوه بر رفع خطر چاقی، می‌تواند ضربان قلب را تنظیم کند و ظرفیت خونرسانی بدن را افزایش دهد و در کاهش فشار خون موثر واقع شود. ممکن است حدود یک الی سه ماه طول بکشد تا ورزش و تحرک بدنی منظم تاثیر خود را بر کاهش فشار خون بالا نشان دهد. بنابراین باید صبور باشید و تمرینات خود را به شکل منظم و اصولی دنبال کنید. پیاده‌روی، شنا، دوچرخه‌سواری و تمرینات قدرتی سبک می‌توانند برای افراد مبتلا به فشار خون بالا موثر واقع شوند‌. ورزش‌هایی که ضربان قلب را بسیار سریع بالا می‌برند هرگز برای افراد دارای فشار خون بالا مناسب نیستند.

استرس و اضطراب

استرس و هرگونه فشار روانی دیگری ضربان قلب را سریع‌تر کرده و فشار خون را افزایش می‌دهد. مقابله با استرس برای انسان بسیار دشوار است. موقعیت‌های استرس‌زا همواره در مسیر زندگی وجود دارند و عدم مدیریت این مسئله گاهی خسارت‌های سنگینی بر جا می‌گذارد. نگذارید استرس و اضطراب افسار زندگی شما را در دست بگیرد. تا می‌توانید هر چه سریع‌تر برای مدیریت استرستان اقدام کنید‌. ممکن است لازم باشد تمرینات تنفسی مخصوص، یوگا و مدیتیشن انجام دهید. مهم‌تر از همه خودتان را بشناسید و در این خصوص اطلاعات جمع‌آوری کنید تا بتوانید کارآمدترین روش خود را برای بهره‌گیری از این مسئله بیابید.

مصرف دخانیات و الکل

استعمال دخانیات و مصرف الکل با تاثیر بر جدار عروق خونی، فشار خون را افزایش داده و ممکن است در دراز مدت منجر به نارسایی قلبی، سکته مغزی، سرطان و بیماری‌های تنفسی و کلیوی شوند. به طور جدی تاکید می‌شود که از مصرف دخانیات و الکل بپرهیزید. برای اینکار می‌توانید از افراد قابل اعتماد نیز کمک بگیرید.

دارو

داروهای زیر برای درمان فشار خون بالا  به کار می رود که لازم است با صلاحدید پزشک تجویز و استعمال شود.

لیزینوپریل، متوپرولول، آملودیپین(نورواسک)، لوزارتان، هیدروکلروتیازید، فوروزماید (لازیکس)، کارودیلول (کورج)، آتنولول (تنورمین)، اسپیرونولاکتون (آلداکتون) و کلونیدین (کاتاپرس)

بیشتر بخوانید:  داروی هیدروکلروتیازید (hydrochlorothiazide) برای چیست؟

پایین آوردن فشار خون بالا فوری

لیست خوراکی‌های پایین می‌تواند برای پایین آوردن سریع فشار خون بالا در منزل بطور موقت کارساز باشند. فراموش نکنید که نباید به تنهایی بر موارد ذکر شده اکتفا کنید، مشورت با پزشک و انجام آزمایشات سالیانه پزشکی را حتما در اولویت خود قرار دهید.

پلی‌فنول موجود در زرشک می‌تواند به بهبود جریان خون، ضربان قلب و فشار خون کمک کند. زرشک علاوه بر کنترل فشار خون، در کاهش التهاب پوست، تقویت سیستم ایمنی، کنترل قند، کاهش وزن، تصفیه کبد، کاهش درد قاعدگی و تقویت ماهیچه قلب نقش موثری دارد. زرشک را می‌توان به شکل رب، تازه، خشک و دمنوش میل کرد.

آبلیمو دارای کلسیم، منیزیم، ویتامین C، اسید سیتریک، پتاسیم و آنتی‌اکسیدان است که باعث تقویت ایمنی بدن شده و فشار خون را کاهش می‌دهد. لیمو را می‌توانید بشکل خالی یا به همراه آب جوش میل کنید. توجه داشته باشید که دمای آب نباید بسیار زیاد باشد زیرا ممکن است ویتامین C لیمو را از بین ببرد. لیمو را می‌توانید با سیر یا عسل میل کنید که در هر دو حالت خاصیت کاهنده فشار خون آن حفظ می‌شود‌.

سیر، این قاتل فشار خون بالا، می‌تواند منجر به تولید نیتریک اکساید شده و در پی آن با تاثیر بر دیواره عروق، فشار خون را کاهش دهد. سولفید هیدروژن و آلیسین تولید شده توسط سیر، می‌تواند به کنترل فشار خون کمک کند. سیر را می‌توانید به شکل پخته و یا به شکل خام همراه با ماست و سالاد و یا به شکل پودر میل نمایید.

خوردن شکلات راهی برای درمان فشار خون بالا

مصرف شکلات تلخ می‌تواند فشار خون را به شکل معناداری کاهش دهد. فلاونول موجود در کاکائو و به ویژه شکلات تلخ، با آزاد کردن مقدار زیادی اسید نیتریک می‌تواند بر دیواره رگ‌های خونی تاثیرگذاشته و فشار خون را موقتا کاهش دهد.

• دمنوش‌های گیاهی

طب سنتی تاثیر دمنوش‌های گیاهی بر کنترل فشار خون را دارای اهمیت پررنگی می‌شمارد. از معروف‌ترین دمنوش‌های گیاهی برای کاهش فشار خون می‌توان به دمنوش عناب، هل، زرشک، زنجبیل، سنبل‌الطیب، بابونه، چای سبز و چای ترش اشاره کرد.

طب سنتی برخی از عرق‌های گیاهی را دارای خواص فوق‌العاده‌ای برای بهبود سلامت قلب و عروق تلقی می‌کند. از سرشناس‌ترین عرقیات گیاهی برای کاهش فشار خون می‌توان عرق بیدمشک، بومادران، گلاب، زالزالک، پونه کوهی، دارچین، شیرین‌بیان و هل را نام برد.

سخن پایانی

فشار خون بالا یک بیماری شایع است که بر عروق بدن تاثیر می‌گذارد. این بیماری معمولا با گذشت زمان ایجاد می‌شود که می‌تواند به علت انتخاب شیوه زندگی ناسالم مانند عدم فعالیت بدنی کافی و منظم اتفاق بیفتد. فشار خون بالای درمان نشده خطر حمله قلبی، سکته مغزی و سایر مشکلات سلامتی را افزایش می‌دهد. تقریبا نیمی از بزرگسالان مبتلا به فشار خون بالا متوجه بیماری خود نیستند. بنابراین انجام آزمایش‌های منظم بسیار مهم است. همانطور که در این مقاله از داروخانه آنلاین مثبت سبز گفتیم، مواردی چون تغییرات رژیم غذایی، ورزش و دارو می‌تواند به شما در تنظیم فشار خون کمک کند.