دبی مهم‌ترین شهر امارات متحده عربی است که چند وقتی است مقصد مهاجرت افراد متخصص از بسیاری از کشورها منجمله ایران شده است. طی سال‌های اخیر افراد متخصص زیادی به منظور سرمایه‌گذاری، کار و یا ادامه تحصیل به این شهر مهاجرت کرده‌اند و بسیاری این افراد در رشته‌های پزشکی تخصص دارند. مهاجرت پزشکان ایرانی به دبی به دو دلیل کار کردن در کشور امارات و یا ادامه تحصیل در رشته‌های پزشکی، باعث شده که پرسش‌های زیادی در این زمینه برای کارشناسان به وجود آید.
در واقع مهاجرت پزشکان به دبی موضوع بحث‌های زیادی شده است که به نظر می‌رسد دلیل اصلی آن بیشتر به دلیل به درآمد بهتر پزشکان در دبی در مقایسه با ایران باشد. هم‌چنین امکان پذیرش گرفتن از دانشگاه‌های امارات و به ویژه شهر دبی، علت دیگری است که تحصیل‌کرده‌ها در رشته‌های پزشکی را به سمت خود کشانده است. در این نوشته سعی داریم مهاجرت پزشکان ایرانی به دبی را از زوایای مختلف بررسی کنیم.
آنچه در این مقاله می خوانیم
دلایل مهاجرت پزشکان ایرانی به دبی
نیروهای متخصص همیشه علاقه دارند که بتوانند در جایی کار بکنند که امکانات و نیازها با توانایی‌هایشان همخوانی داشته باشد. این روزها دبی مانند نگینی در کشور امارات قلب می‌درخشد که طی برنامه توسعه چند دهه گذشته به مرکز مهم اقتصاد و تجارت، گردشگری، سرمایه‌گذاری، مهاجرت و ده‌ها مورد دیگر تبدیل شده است. این موضوع باعث شده که بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دبی مجهز به آخرین سیستم مراقبت‌های پزشکی و بهداشتی باشند و همین موضوع پزشکان و متخصصان امور درمانی را به این کشور کشانده است.
در واقع کار کردن در امارات و دبی با تجهیزات دقیق و امکانات پزشکی بهداشتی مناسب، علاوه بر این که موجب درآمد بالای پزشکان در این شهر شده است، بلکه باعث می‌شود که پزشکان با احساس رضایت بهتر هنگام کار، رشد و پیشرفت کاری بهتری را احساس کنند. فراموش نکنیم که از آنجایی که پزشکان هنگام مهاجرت به دبی، نه به مدرک زبان نیاز دارند و نه ناگزیر به گذراندن کلاس‌ها و دوره‌هایی برای معادل‌سازی مدرک تحصیلی‌شان هستند.
علاوه بر این دبی نباید فراموش کرد که همسایگی دبی با ایران و فاصله کم پرواز موجب می‌شود که این نیروهای متخصص به راحتی بتوانند به ایران رفت‌وآمد کنند و هم از خانه و خانواده دور نباشند و هم در صورت لزوم، موقعیت‌های درمانی فوری و ضروری در ایران را نیز تحت پوشش خود قرار دهند. در واقع این نیروهای متخصص می‌توانند در صورت لزوم برای سفرهای کاری به ایران بازگشته و بیماران نیازمند را درمان نمایند.
شرایط کار پزشکان در دبی
امارات قوانینی برای پذیرش پزشکان در این کشور گذاشته است که شرایط کار پزشکان در دبی را تعیین می‌کند. پزشکان برای این که بتوانند در بیمارستان‌های دبی مشغول به کار شده و یا در این شهر مطب بزنند باید مراحل زیر را بگذرانند.
- قبولی در آزمون دی اچ ای (DHA): شرط نخست برای پزشکان قبول شدن در این آزمون است. زمانی که پزشکان برای در این آزمون نمره حد نصاب برای پذیرش را دریافت کنند، می‌توانند برای گرفتن مجوز کار در کشور امارات اقدام نمایند.
- تأیید صلاحیت: پس از مرحله نخست باید صلاحیت آموزشی و کاری پزشکان از طریق دریافت مجوز دیتا فلو (DataFlow) تایید شود. به این منظور پزشکان بایستی به صورت رسمی سوابق تحصیلی و کاری خود را تایید نمایند. پزشکان با ارائه مدارک کاری، تحصیلی، تاریخ شروع و تاریخ پایان هر کدام از آن دوره‌ها به یکی از مراکز اداره بهداشت دبی (Dubai Health Authority)، وزارت بهداشت ابوظبی (Department of Health Abu Dhabi)، وزارت بهداشت و پیشگیری (MOHAP) یا اداره بهداشت شارجه (Sharjah Health Authority) گواهی دیتا فلو دریافت نمایند.
- پیشنهاد کاری: مرحله سوم برای پزشکان، گرفتن پیشنهاد کاری از یک مرکز درمانی است. گرفتن پیشنهاد کاری از یک مرکز درمانی در دبی و یا سایر شهرهای امارات، موجب می‌شود که پزشکان بتوانند برای دریافت ویزای کار این کشور درخواست دهند. البته به منظور گرفتن پیشنهاد کار، می‌توانند به وب‌سایت بهداشت و درمان دبی (DHCC) مراجعه کرده و امکان‌های شغلی برای مشاغل پزشکی را در دبی بررسی و جستجو کنند.
- کارت بهداشتی: این کارت که ضامن و موید سلامت کامل افراد است و ثابت می‌کند که افراد دچار هیچ گونه بیماری عفونی نیستند، برای همه کسانی که قصد زندگی در دبی را دارند و می‌خواهند در این شهر فعالیت یا حرفه‌ای داشته باشند، الزامی است. پزشکان نیز با ارائه این کارت بهداشتی می‌توانند وارد مرحله بعد بشوند.
- گرفتن مجوز کار و اخذ ویزا دبی: پزشکان در این مرحله باید برای دریافت ویزا و مجوز کاری را به منظور مهاجرت به کشور امارات درخواست دهند. مراحل دریافت ویزا بدین صورت است که ابتدا پزشکان یک ویزای ۳۰ روزه دریافت می‌کنند که شبیه به ویزای توریستی است و در همین زمان فرایند دریافت مجوز کاری پزشکان به جریان می‌افتد. پس از این که مراحل صدور ویزای اصلی انجام شد، پزشکان می‌توانند در دبی مشغول به کار شوند.
مزایای مهاجرت به دبی برای پزشکان
بی تردید مهاجرت به دبی برای پزشکان مزایایی دارد که کادر درمان را به زندگی و کار در این کشور ترغیب کرده است. این مزایا را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- دریافت مجوز اقامت یک یا دو ساله با امکان تمدید این مجوز و تبدیل آن به مجوز اقامت دائم در دبی. نکته مهم این است که هر چند دبی به راحتی به افراد مهاجر گذرنامه نمی‌دهد، اما نخست وزیر امارات، شرایط ویژهای را برای نیروهای متخصص و سرمایه‌گذران در دبی لحاظ کرده است که بر اساس آن افراد واجد شرایط امکان اقامت دائم امارات را دریافت می‌کنند. این افراد قادر خواهند بود که شهروند دائم این کشور به شمار آمده و گذرنامه یا پاسپورت کشور امارات را نیز به دست آورند.
- کار بدون مالیات یکی دیگر از مزایای خاص و منحصر به فرد برای نیروهای پزشکی است که در دبی کار می‌کنند. این امکان که به جز دبی در کمتر کشوری فراهم است، از سال 2018 توسط سازمان مالیات امارات (FTA) برای مشاغل پزشکی و کادر درمان ایجاد شده است. به این ترتیب پزشکان با کار در کشور امارات و شهر دبی معافیت مالیاتی دریافت کرده و می‌توانند تمامی حقوق دریافتی خود را در اختیار داشته باشند.
- پذیرش شدن با عنوان شغلی مطابق با ایران یکی دیگر از مزایای مهاجرت پزشکان به دبی است. در واقع پزشکان می‌توانند در هر جایگاه و رده شغلی که در ایران دارند، مانند پزشک عمومی یا پزشک متخصص، در دبی کار کنند و نیازی به گذراندن دوره‌های مقدماتی و کارآموزی برای ورود دوباره به جایگاه شغلی‌شان نیست. حفظ این موقعیت شغلی یکی از مزایای مهاجرت پزشکان به دبی در مقایسه با بسیاری از کشورهای دنیا است که در آنها فرد مهاجر ناگزیر است در ابتدای ورود در چند رتبه پایین‌تر از موقعیت شغلی خود در ایران کار کند.
- پزشکان برای مهاجرت به دبی نیازی به مدرک زبان ندارند. صد البته می‌دانیم که افرادی که در رشته‌های پزشکی تحصیل کرده‌اند، در هر کشوری که درس خوانده باشند، به صورت ناخودآگاه لااقل در زبان انگلیسی تا حدی تبحر دارند. از همین روست که اداره مهاجرت دبی پزشکان را ملزم به ارائه مدرک زبان به منظور دریافت اقامت و کار نمی‌کند و این شرایط ویژه را برایشان فراهم می‌آورد تا از آزمون‌های سخت و ترسناک زبان برای گرفتن نمره قبولی در امان باشند.
- امکان سفر سالیانه با هزینه کارفرما یکی دیگر از مزایای مهاجرت پزشکان ایرانی به دبی است. بنابراین این افراد می‌توانند سالی یک بار با دریافت هزینه رفت‌وآمد از کارفرما به دلایل مختلف به ایران سفر کنند.
- کسب درآمد بالا و داشتن یک زندگی مرفه یکی دیگر از مزایای شغلی پزشکان در دبی هنگام مهاجرت به این کشور است.
معایب مهاجرت به دبی برای پزشکان
بدون تردید مهاجرت در کنار مزایایی که برای هر فردی دارد، معایبی نیز دارد. این واقعیتی است که بسیاری از افراد مهاجر سعی می‌کنند آن را نادیده بگیرند و با برجسته کردن مزایای آن، معایب را پنهان کرده و یا از آن چشم‌پوشی نمایند. با این همه معایب مهاجرت به دبی برای پزشکان عبارت است از:
- دور بودن از کشور، فضای فرهنگی و محیط‌های خانوادگی به ویژه برای پزشکانی که دارای همسر و فرزند هستند. در این صورت پزشکان نمی‌توانند بهترین سال‌های عمر خود و به ویژه کودکانشان را در کنار افراد بزرگ‌تر فامیل گذرانده، سنت‌ها و روابط خانوادگی‌شان را به تدریج از دست داده و هویت قومی و ملی‌شان را به ناگزیر کنار می‌زنند.
- کار در کشوری با زبان بیگانه هر چند در ابتدا جذاب به نظر می‌رسد اما به تدریج به مشکلی تبدیل می‌شود که در آن افراد آرزوی صحبت کردن با همزبانان خود را می‌کنند. به همین دلیل بسیاری از افراد مهاجر در کشورهای دیگر، سعی می‌کنند معاشرت‌های خود با فارسی زبانان را نیز حفظ نمایند.
- دور شدن از محیط درمانی ایران، یکی دیگر از معایب کار در کشور امارات و دبی است. در این صورت پزشکان امکان کمک کردن به بیماران نیازمند ایرانی را نخواهند داشت و این برای افرادی که تعهد خدمت به مردم را داده و سوگندنامه بقراط را خوانده‌اند، از نظر اخلاقی خوشایند نیست ولی گاهی پزشکان به منظور داشتن زندگی بهتر ناگزیر می‌شوند کمتر به این مقوله‌های اخلاقی توجه نمایند.
- عدم دریافت هزینه‌های جانبی درمان یکی دیگر از معایب کار پزشکان در دبی است. زمانی که پزشکان در ایران کار می‌کنند، امکان داشتن همزمان مطب و کار در بیمارستان را داشته و می‌توانند از دو یا چند جا حقوق و دستمزد دریافت کنند، بخشی از هزینه‌های جراحی بیمار به پزشکان تعلق دارد و… اما در دبی موظف به کار در یک مرکز درمانی مشخص هستند و هرچند که حقوق کافی دریافت می‌کنند اما شاید در ایران امکان درآمدزایی از چند جا را داشته باشند.
مقایسه شرایط کار پزشکان در ایران و دبی
شرایط کار پزشکان در ایران و دبی از دو منظر درآمد و امکانات کاری قابل مقایسه است. چنان که گفتیم تجهیزات پزشکی دبی در بعضی موارد بسیار پیشرفته بوده و پزشکان را علاقمند به کار در بیمارستان‌های این شهر و کشور امارات می‌کند. اما نمی‌توان از بیمارستان‌های پیشرفته و تجهیزات پزشکی به‌روز در ایران نیز غافل ماند. در واقع سیستم درمانی و بعضی از بیمارستان‌های ایران نیز به اندازه‌ای پیشرفته هستند که کشور ما را به یکی از قطب‌های گردشگری پزشکی منطقه تبدیل کرده‌اند و افراد زیادی از کشورهای همسایه برای درمان به ایران می‌آیند.
مقایسه شرایط مالی پزشکان در کشور امارات و ایران، مقوله دومی است که می‌توان به آن پرداخت. باید در نظر داشت میزان حقوق و دستمزد پزشکان و کادر درمان در دبی، یکی از بالاترین دستمزدها در جهان است و همین موضوع یکی از دلایل مهاجرت پزشکان به دبی به شمار می‌آید. البته میزان حقوق پزشکان در کشور امارات، مانند همه جای دنیا به مدرک تحصیلی، سابقه کار و حوزه تخصص پزشک مرتبط است.
هزینه زندگی پزشکان در دبی
دبی شهر گرانی است و هزینه زندگی در این شهر بالا است. هزینه کرایه خانه در دبی به اندازه‌ای است که بسیاری از مهاجران به ویژه آنها که شغل‌های رده پایین‌تری دارند، در یک اتاق و یا خانه‌های اشتراکی زندگی می‌کنند. سایر هزینه‌ها نظیر خورد و خوراک، رفت‌وآمد و تفریحات در دبی نیز دست کمی از آن ندارد. در واقع دبی شهری است که زندگی در آن برای افراد ثروتمند خوشایند است. در سال 2023 حداقل هزینه زندگی در ماه در دبی برای یک فرد مجرد 4000 درهم و برای یک خانواده چهار نفره 14 هزار درهم برآورد شده است. با این همه هزینه‌های زندگی در دبی برای پزشکان به گونه‌ای معقول است که کفاف یک زندگی خوب و نسبتا لاکچری را در این شهر به آنها بدهد.
حداقل حقوق پزشکان و کادر درمان به صورت ماهانه در دبی 18500 درهم و چیزی معادل5000 دلار آمریکاست. حداکثر حقوق ماهانه 70 هزار درهم معادل تقریبا 19 هزار دلار آمریکاست و میانگین حقوق ماهانه برای پزشکان و کادر درمان 44 هزار درهم یا 12 هزار دلار است. بنابراین به خوبی می‌توان مشاهده کرد که پزشکان حتی با کمترین دستمزد و حقوق نیز می‌توانند زندگی راحتی را در دبی داشته باشند.
آینده شغلی پزشکان در دبی
دبی امکان تحصیل و کار برای پزشکان را فراهم می‌آورد. در نتیجه اگر پزشکی به دبی مهاجرت کند، می‌تواند در صورتی که وقت داشته باشد، برای تحصیلات عالیه نیز اقدام نماید. علاوه بر این بیمارستان‌های مجهز و مراکز پژوهشی، می‌تواند شرایط را برای پزشکانی که به کارهای علمی و پژوهشی علاقه دارند، فراهم آورده و باعث ارتقاء آینده شغلی آنها شود.