دیسکوپاتی کمر و گردن به عنوان یکی از مشکلات شایع و گاهی افراد را به رخ میکشاند که تأثیرات جدی بر کیفیت زندگی آنها دارد. این مشکلات معمولاً به دلیل آسیب یا فشار بر دیسکها که پدیدهای از تغییرات عمری و فشارهای مکرر بر روی ستون فقرات است، ایجاد میشود. در حالی که دیسکها وظیفه حفظ فاصله و انعطافپذیری بین استخوانهای ستون فقرات را بر عهده دارند، هرگونه تخلیه، ترک خوردگی یا تغییر در ساختار آنها میتواند منجر به علائمی مانند درد، تنگی عروق یا فشار بر اعصاب شود که به شدت کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار میدهد.
در این مقاله، به بررسی علل، علائم و روشهای مختلف درمان دیسکوپاتی کمر و گردن پرداخته خواهد شد تا افراد بتوانند با شناخت بهتری از این مشکل، بهبودی در کیفیت زندگی خود را تجربه کنند.
آنچه در این مقاله می خوانیم
دیسکوپاتی یعنی چه؟
دیسکوپاتی یک بیماری مرتبط با ستون فقرات است که زمانی رخ میدهد که یک یا چند دیسک در استخوانهای فقرات آسیب میبینند یا تغییراتی در ساختار یا وظیفه این دیسکها رخ میدهد. دیسکها در فاصله بین استخوانهای ستون فقرات واقع شدهاند و وظیفه اصلی آنها حفظ فاصله و انعطافپذیری بین استخوانهای ستون فقرات است.
وقتی یک دیسک آسیب میبیند یا تغییراتی در ساختار و وظیفهاش رخ میدهد، میتواند منجر به علائمی مانند درد، تنگی عروق، فشار بر اعصاب و ناتوانی عملکردی شود. علائم دیسکوپاتی ممکن است به صورت درد موضعی در منطقه کمر یا گردن، درد شدید در بازوها یا ساقه، تنگی عروق با پایین آمدن عضلات و کاهش توانایی حرکتی ظاهر شود. با توجه به محل آسیب دیدگی دیسک و شدت علائم، روشهای مختلف درمانی از جمله داروها، فیزیوتراپی، تزریقات موضعی و در برخی موارد، جراحی ممکن است مورد استفاده قرار بگیرد.
آناتومی دیسک ها در ستون فقرات
ستون فقرات یک سیاهچاله از پیچیدگی استخوانی است که برای حمایت از نخاع و اعصاب مهم بدن ایجاد شده است. این ستون از ۳۳ استخوان مجزا تشکیل شده است که به صورت پشتیبانیهای انباشته شده از ۳ گروه، یعنی فقرات گردنی (Cervical)، فقرات قفسه سینه (Thoracic) و فقرات کمر (Lumbar) به شمار میروند.
دیسکها یا غدههای فشاری نرمی میان هر استخوانی در ستون فقرات واقع شدهاند. این دیسکها متشکل از یک پوسته خارجی نسبتاً سخت و یک ماده ژلهای درونی هستند. وظیفه اصلی دیسکها حفظ فاصله و انعطافپذیری بین استخوانهای ستون فقرات است. این انعطافپذیری اجازه حرکتهای مختلف مانند خم شدن، خمیده شدن و چرخش را به ستون فقرات میدهد. همچنین، دیسکها نقش مهمی در جذب فشار و شوک متوسطی که به ستون فقرات وارد میشود، دارند. این فشارها برای تسهیل حرکتهای روزمره، ورزش و حتی فعالیتهای جسمانی متوسط و زندگی روزمره بسیار حیاتی هستند.
انواع دیسکوپاتی
دیسکوپاتی یکی از مشکلات شایع در ستون فقرات است که میتواند در مناطق مختلف این ستون اتفاق بیافتد. انواع مختلفی از دیسکوپاتی وجود دارد که هر کدام علائم و عوارض خاص خود را دارند. در زیر به بررسی انواع دیسکوپاتی از جمله دیسکوپاتی گردن، کمر، و کمر بین مهرهای میپردازیم:
دیسکوپاتی گردن
در این نوع، دیسکهای موجود در ناحیه گردنی ستون فقرات متاثر هستند. عوارض این نوع دیسکوپاتی میتواند شامل درد در ناحیه گردن، سر و شانه باشد. همچنین، فشار بر روی عصبهای گردنی میتواند به درد و تنگی عروق در بازوها و دستها منجر شود.
دیسکوپاتی کمر
دیسکوپاتی کمری وقتی رخ میدهد که یک یا چند دیسک در ناحیه کمری ستون فقرات متاثر میشوند. علائم این نوع شامل درد در منطقه کمر، تنگی عروق، فشار بر اعصاب و ناتوانی عملکردی میشود.
دیسکوپاتی کمر بین مهرهای
در این نوع دیسکوپاتی، دیسکهای موجود در ناحیه کمر بین مهرهای ستون فقرات تحت تأثیر قرار میگیرند. علائم این نوع شامل درد موضعی در منطقه کمر، درد شدید در مدت طولانی، فشار بر روی عصبهای مهرهای و کاهش توانایی حرکتی میشود. تشخیص و درمان مناسب دیسکوپاتی بستگی به نوع و شدت آسیب دیدگی دیسک دارد. برای تشخیص دقیق و درمان صحیح، مشاوره با پزشک تخصصی و انجام آزمونهای تشخیصی لازم الزامی است.
دیسکوپاتی کمر چیست؟
دیسکوپاتی کمر یک بیماری مرتبط با ستون فقرات است که زمانی رخ میدهد که یک یا چند دیسک موجود در ناحیه کمری ستون فقرات آسیب میبیند یا تغییراتی در ساختار یا وظیفه این دیسکها رخ میدهد. دیسکها در قسمت بین استخوانهای ستون فقرات واقع شدهاند و وظیفه اصلی آنها حفظ فاصله و انعطافپذیری بین استخوانهای کمری است. این انعطافپذیری اجازه حرکتهای مختلف مانند خم شدن، خمیده شدن و چرخش را به ستون فقرات میدهد.
دیسکوپاتی کمر میتواند به علت فشار مکرر بر روی دیسکها، آسیب دیدگی در دیسکها یا تغییرات عمری در دیسکها رخ دهد. این مشکل معمولاً با علائمی همچون درد موضعی در منطقه کمر، تنگی عروق، فشار بر اعصاب و ناتوانی عملکردی همراه است. در برخی از موارد، عواملی مانند چاقی، فعالیتهای جسمانی سنگین و ترمیم ناقص آسیبهای قدیمی نیز میتوانند عامل بروز دیسکوپاتی کمر باشند.
دیسکوپاتی گردن چیست؟
دیسکوپاتی گردن یک مشکل شایع در ستون فقرات است که وقتی یک یا چند دیسک در ناحیه گردنی ستون فقرات آسیب میبیند یا تغییراتی در ساختار یا وظیفه این دیسکها رخ میدهد، اتفاق میافتد. در این مورد، دیسکها در قسمت بین استخوانهای گردنی ستون فقرات واقع شدهاند. آنها همانند یک وسیله فاصلهگذار و باز شونده عمل میکنند که اجازه حرکتهای طبیعی گردن را میدهند، مانند خم شدن، چرخش و خمیده شدن.
علائم دیسکوپاتی گردن ممکن است شامل درد در ناحیه گردن، سر و شانه، محدودیت حرکت گردن و در برخی موارد فشار بر روی عصبهای گردنی باشد که میتواند به تنگی عروق و درد در بازوها و دستها منجر شود. از جمله علل احتمالی دیسکوپاتی گردن میتوان به فشار مکرر بر روی دیسکها به دلیل خمیدگی یا راه رفتن با سرگردانی، آسیبهای حاد یا تکراری در سر و گردن و همچنین فشار ناشی از نشستن طولانی در جلوی رایانه اشاره کرد. درک صحیح این علائم و نشانهها، همراه با مشاوره پزشکی، میتواند به تشخیص و درمان به موقع دیسکوپاتی گردن کمک کند و از تشدید علائم و تأخیر در درمان جلوگیری نماید.
دیسکوپاتی خفیف
اصطلاح “دیسکوپاتی خفیف” به وضعیتی اشاره دارد که دیسکها در استخوانهای فقرات آسیب کمتری دیدهاند و علائم آن نیز کمتر شدید و تأثیرگذارتر هستند. در این حالت، ممکن است دیسکها فشار کمتری بر روی عصبها و نخاع داشته باشند و در نتیجه درد و عوارض دیسکوپاتی به نسبت خفیفتر باشد.
دیسکوپاتی خفیف معمولاً با علائمی همچون درد ملایم در ناحیه مورد نظر (مانند کمر یا گردن)، احساس سفتی یا تنش در محل آسیب و محدودیت کمتر در حرکتهای معمولی مرتبط است. افراد ممکن است به طور معمولی بتوانند فعالیتهای روزمره خود را انجام دهند، اما ممکن است هنوز از احساس ناراحتی یا درد رنج ببرند. اگرچه دیسکوپاتی خفیف معمولاً با درمانهای غیرجراحی مانند داروها، تمرینات فیزیکی، فیزیوتراپی و تغییرات در رفتارهای روزانه مدیریت میشود، اما برای تشخیص دقیق و تعیین درمان مناسب، مشاوره با پزشک تخصصی حیاتی است.
علائم سیکوپاتی کمر و گردن
علائم دیسکوپاتی کمر و گردن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
علائم دیسکوپاتی کمر
- درد موضعی در منطقه کمر که ممکن است به صورت حاد یا مزمن باشد.
- درد که به سایر مناطق مانند ساقهها یا باسن هم تابآور است.
- تنگی عروق که به دلیل فشار دیسک آسیبدیده بر روی عروق و سیاهچالههای خونی در نزدیکی آن اتفاق میافتد.
- فشار بر اعصاب که میتواند به علت فشار دیسک بر روی ریشههای عصبی در نزدیکی استخوانهای فقرات رخ دهد و باعث درد، بیحسی، ضعف عضلات و کاهش توانایی حرکتی شود.
- ناتوانی عملکردی که در شدت بیشتر علائم، باعث محدودیت در انجام فعالیتهای روزمره و حتی تشخیص و درمان دیسکوپاتی میشود.
علائم دیسکوپاتی گردن
- درد در ناحیه گردن، سر و شانه که ممکن است تا دستها و بازوها هم انتقال یابد.
- محدودیت حرکت گردن و احساس سفتی در منطقه گردن.
- فشار بر روی عصبهای گردنی که باعث درد در بازوها و دستها و حتی تنگی عروق شده و ایجاد احساس محدودیت در حرکتها میشود.
- در برخی موارد، علائم دیسکوپاتی گردن میتواند به تنگی عروق و درد در بازوها و دستها منجر شود.
به هر حال، علائم دیسکوپاتی ممکن است در هر فرد متفاوت باشد و بستگی به شدت آسیب و محل دیسک آسیبدیده دارد. برای تشخیص دقیق و درمان دیکوپاتی کمر و گردن، مشاوره با پزشک تخصصی و انجام آزمونهای تشخیصی لازم الزامی است.
درمان دیسکوپاتی
درمان دیسکوپاتی کمر و گردن به 2 روش کلی درمان بدون جراحی و درمان با جراحی تقسیم می شود که در ادامه روشهای درمانی این بیماری را توضیح خواهیم داد.
درمان غیر جراحی
- داروهای ضد التهابی و دردسراها
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن برای کاهش التهاب و درد.
- در صورت نیاز، ممکن است پزشک داروهای دردسر مثل آمیتریپتیلین یا گاباپنتین که برای کنترل درد عصبی موثرند را نیز تجویز کند.
فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی و کششی
- جلسات فیزیوتراپی با هدف بهبود قوام و انعطافپذیری عضلات و کاهش فشار بر روی دیسکها.
- تمرینات تقویتی و کششی با هدف بهبود قدرت و استحکام عضلات پشتی و شکمی و افزایش پایداری ستون فقرات.
تزریقات موضعی
تزریقات موضعی مانند اپیدورال استروئید و اینترفرنس میتوانند برای کاهش التهاب و درد در نقاط خاص از ستون فقرات مؤثر باشند.
درمان های غیرمتمرکز
تکنیکهای ماساژ و انواع تکنیکهای تسکیندهنده درد مانند تکنیکهای اکتیو ریلیس، ماساژ اسکلتی و کینزیولوژی که برای کاهش درد و بهبود انعطافپذیری و عملکرد مفاصل مؤثر هستند.
درمان جراحی
در مواردی که درمانهای غیرجراحی موثر نبوده و علائم دیسکوپاتی شدید و ناتوانکننده باشد، ممکن است به درمان جراحی نیاز باشد. عواملی مانند بیماری هرنیت دیسک، تنگی شدید عروق و اعصاب، فشار بر روی نخاع و ناتوانیهای شدید حرکتی میتوانند نیاز به جراحی را ایجاد کنند.
روش های جراحی
- جراحی از طریق آسیب کوچک (Minimally Invasive Surgery): این روشها شامل جراحیهای مینیمالیستی مانند میکرودیسکتومی و جراحی لاپاروسکوپیک هستند که از طریق برشهای کوچک انجام میشوند و باعث کاهش آسیب به بافتهای اطراف میشوند.
- لامینکتومی (Laminectomy): این جراحی شامل برداشتن بخشی از استخوان موجود در پشت ستون فقرات است و به عنوان روش درمانی برای تسکین فشار بر روی نخاع مورد استفاده قرار میگیرد.
- دیسکتومی (Discectomy): در این روش، بخشی از دیسک آسیبدیده حذف میشود تا فشار بر روی عصبها کاهش یابد و علائم درد و تنگی عروق تسکین یابند.
همه این روشهای درمانی نیاز به مشاوره و توصیهی پزشک دارند و باید بر اساس شدت علائم، میزان آسیب و وضعیت عمومی بیمار تعیین شوند.
عمل دیسکوپاتی
عمل دیسکوپاتی به عنوان یکی از گزینههای درمانی جراحی برای درمان بیمارانی که علائم دیسکوپاتی آنها با درمانهای غیرجراحی موفقیت آمیز نبوده است، استفاده میشود. در این روش جراحی، هدف اصلی حذف بخشی از دیسک آسیبدیده است که فشار بر روی عصبها یا نخاع را کاهش دهد و علائم درد و ناتوانی را تسکین دهد.
برای انجام عمل دیسکوپاتی، پزشک معمولاً از یک برش کوچک در پوست پشت بیمار استفاده میکند. سپس از ابزارهای جراحی مانند لیزر یا ابزارهای میکروسکوپیک برای دسترسی به دیسک استفاده میشود. در این مرحله، بخشی از دیسک آسیبدیده حذف میشود تا فشار بر روی عصبها و نخاع کاهش یابد. سپس، ممکن است پزشک مواد جایگزینی را در محل دیسک حذف شده قرار دهد تا فضای خالی پر شود و استحکام ستون فقرات تقویت شود.
عمل دیسکوپاتی معمولاً به عنوان یک روش جراحی کمترین تهاجمی مورد استفاده قرار میگیرد که به دلیل برش کمتر و کمترین آسیب به بافتهای اطراف، زمان بازگشت به فعالیتهای روزمره بیمار را کاهش میدهد. با این حال، همچنان نیاز به مراقبتهای پس از عمل و فیزیوتراپی برای بهبود کامل و بازگشت به فعالیتهای روزمره وجود دارد.
روند پیشرفت بیماری دیسکوپاتی چگونه است؟
پیشرفت بیماری دیسکوپاتی به میزان آسیب و تغییرات در دیسکها، عوارض آن بر روی عصبها و نخاع و نحوه مدیریت و درمان آن بستگی دارد. این پیشرفت میتواند شامل بهبود، استقرار وضعیت یا تشدید علائم باشد. در ادامه، روند پیشرفت بیماری دیسکوپاتی را شرح میدهم:
- بهبود: در برخی از موارد، با اتخاذ اقدامات مناسب مانند استراحت، مصرف داروها، فیزیوتراپی، تمرینات تقویتی و تغییرات در رفتارهای روزمره، علائم دیسکوپاتی ممکن است بهبود یابد و فرد به وضعیت قبلی خود بازگردد.
- استقرار وضعیت: در برخی موارد، علائم دیسکوپاتی پس از مدتی از روند درمان و مدیریت مستقیمی بهبود مییابند و به وضعیتی مستقر میشوند که علائم کمتری دارند و توانایی انجام فعالیتهای روزمره بیشتری را دارند. اما ممکن است برخی از علائم باقی بمانند و نیاز به مراقبتهای پیگیری داشته باشد.
- تشدید علائم: در مواردی، علائم دیسکوپاتی ممکن است به دلیل فشار بیشتر بر روی عصبها یا نخاع یا تشدید التهاب، شدت بیشتری پیدا کنند. این میتواند به علت فعالیتهای بیش از حد، ترشحات شیمیایی در اثر آسیب دیدگی دیسک یا عوارض دیگر باشد. در این موارد، ممکن است نیاز به اقدامات درمانی مکمل یا حتی رویکردهای درمان جراحی باشد.
به طور کلی، پیشرفت بیماری دیسکوپاتی به عوامل متعددی بستگی دارد و هر فرد ممکن است پاسخ متفاوتی به درمان داشته باشد. برای مدیریت بهتر علائم و پیشگیری از تشدید بیشتر عوارض، مشاوره با پزشک تخصصی یا فیزیوتراپیست بسیار مهم است.
پیشگیری از دیسکوپاتی
برای جلوگیری از بروز دیسکوپاتی کمر و گردن و کاهش احتمالات مرتبط با آن، میتوانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
- حفظ وزن سالم: حفظ وزن مناسب و جلوگیری از چاقی میتواند فشار بیشتر بر روی دیسکها را کاهش داده و احتمال بروز دیسکوپاتی را کاهش دهد.
- تقویت عضلات پشتی و شکمی: انجام تمرینات منظم برای تقویت عضلات پشتی و شکمی میتواند ستون فقرات را پشتیبانی کرده و از فشار بیشتر بر دیسکها جلوگیری کند.
- حرکات درست در زندگی روزمره: رعایت حرکات صحیح و ایستادن، نشستن و بلند کردن اشیاء میتواند به حفظ سلامتی ستون فقرات کمک کند. از جمله این حرکات میتوان به نگهداری نیمی از وزن بدن در هر پا، انجام تغییرات موقعیت متناوب در طول روز و استفاده از تجهیزات مناسب برای بلند کردن اشیاء اشاره کرد.
- جلوگیری از جراحات و ضربات شدید به ستون فقرات: جلوگیری از ورزشها یا فعالیتهایی که ممکن است به آسیب دیدگی دیسکها منجر شود، میتواند به پیشگیری از دیسکوپاتی کمک کند. همچنین، استفاده از محافظهای مربوطه در ورزشهای خطرناک و حفظ رفتارهای ایمن در فعالیتهای روزمره میتواند خطر آسیب به ستون فقرات را کاهش دهد.
با رعایت این راهکارها و اتخاذ سبک زندگی سالم، میتوانید احتمال بروز دیسکوپاتی را کاهش داده و سلامتی ستون فقرات خود را حفظ کنید.
برای درمان دیسکوپاتی چی بخورم؟
غذاهایی که میتوانند به بهبود و مدیریت علائم دیسکوپاتی کمک کنند شامل موارد زیر میشوند:
- میوهها و سبزیجات: مصرف میوهها و سبزیجات غنی از آنتیاکسیدانها و ویتامینها میتواند به کاهش التهاب و بهبود سلامتی استخوانها و بافتهای بدن کمک کند. مثلاً میوههایی مانند توت، آناناس، موز و سبزیجاتی مانند سبزیهای تاریخی و سبزیجاتی غنی از بتاکاروتن (مانند هویج و کلم) مفید هستند.
- ماهی چرب: ماهیهایی مانند ماهی قزلآلا، ماهی ماکرل و ماهی سردآبی که دارای اسیدهای چرب امگا-۳ هستند، میتوانند به کاهش التهاب و درد مرتبط با دیسکوپاتی کمک کنند.
- مواد غذایی غنی از پروتئین: مصرف مواد غذایی که حاوی پروتئینهای باکیفیت مانند مرغ، ماهی، تخممرغ و ماهیچههایی مانند لبنیات باکیفیت و ماهیچههای مرغ میباشند میتواند به تقویت عضلات و پشتیبانی از سلامتی ستون فقرات کمک کند.
- مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین د: مصرف مواد غذایی که حاوی کلسیم و ویتامین د مانند شیر و محصولات لبنی، سبزیجات تاریخی (برگی)، بادام و بذر کنجد میتواند به حفظ سلامتی استخوانها و کاهش خطر ایجاد مشکلات مرتبط با دیسکوپاتی کمک کند.
- مواد غذایی با مقدار مناسب فیبر: مصرف مواد غذایی غنی از فیبر مانند میوهها، سبزیجات و غلات کامل میتواند به حفظ سلامتی روده و جلوگیری از مشکلات مرتبط با تورم و فشار بر دیسکها کمک کند.
در کنار اینها، میتوانید از مصرف آب به میزان کافی، مکمل استخوان و مفاصل ، کاهش مصرف مواد غذایی پرچرب و با آهندهی بالا و رعایت تعادل بین فعالیت و استراحت برای مدیریت علائم دیسکوپاتی استفاده کنید. همچنین، مشاوره با پزشک یا تغذیهشناس میتواند در تهیه برنامه غذایی مناسب و متناسب با وضعیت شما مفید باشد.
ورزش های مناسب برای درمان دیسکوپاتی
ورزشهای مناسب برای درمان دیسکوپاتی کمر عبارتند از:
- شنا: شنا به عنوان یک ورزش بدون ضربه و فشار به دیسکها میتواند مناسب باشد. آب به عنوان یک محیط غیر وزنی، فشار را از ستون فقرات کم میکند و عضلات را تقویت میکند.
- یوگا: تمرینات یوگا به کشش و استحکام عضلات پشتی کمک میکنند. ایستادگیها و خم شدگیهایی مانند بالا بریدن پاها (mountain pose) و خرس (bear pose) میتوانند به کاهش درد و بهبود انعطاف پذیری کمک کنند.
- پیادهروی: پیادهروی با سرعت ملایم و در زمینههای صاف میتواند به تقویت عضلات پشتی و شکمی کمک کند. در صورتی که درد شدید دارید، انتخاب کفشهای مناسب و پیادهروی در زمینههای نرم و صاف توصیه میشود.
- تمرینات استقامتی: دوچرخه سواری (در حالت راحت) و استفاده از دستگاههای تناسب اندام با تنظیمات مناسب میتواند به تقویت عضلات و بهبود استقامت عضلاتی کمک کند. مهم است که حین انجام تمرینات، فشار و وزن بیش از حد بر دیسکها و ستون فقرات اعمال نشود.
- تمرینات تقویتی: تمریناتی که به تقویت عضلات پشتی و شکمی میپردازند میتوانند به استحکام بخشیدن به منطقه پشتی و پشت ستون فقرات کمک کنند. انجام تمرینات مانند پلانک (plank)، شیب دادن پاها (leg lifts) و کشیدن زانو به سینه (knee-to-chest) میتواند به تقویت عضلات کمک کند.
همچنین، مهم است که هرگونه فعالیت ورزشی را با دقت و با مشورت پزشک یا فیزیوتراپیست انجام دهید و در صورتی که هرگونه درد یا علائم ناخوشایندی را تجربه میکنید، فوراً متوقف شوید و به پزشک مراجعه کنید.
سخن آخر
در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به بررسی جزئیات و اطلاعات مرتبط با دیسکوپاتی کمر و گردن پرداختیم. این بیماری که معمولاً با عوارضی همچون درد، تنگی عروق، فشار بر اعصاب و ناتوانی عملکردی همراه است، میتواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد. تشخیص دقیق و درمان صحیح دیسکوپاتی از اهمیت بسزایی برخوردار است. با استفاده از روشهای تشخیصی مانند تاریخچه پزشکی، امتحان فیزیکی و آزمایشهای تصویری، میتوان علائم و وضعیت دیسکها را ارزیابی کرده و برنامه درمانی مناسب را تعیین کرد.
همچنین، پیشگیری از بروز دیسکوپاتی نیز بسیار حائز اهمیت است. با حفظ وزن سالم، تقویت عضلات پشتی و شکمی، رعایت حرکات درست در زندگی روزمره و جلوگیری از جراحات و ضربات شدید به ستون فقرات، میتوان از احتمال تشدید علائم دیسکوپاتی و پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. به طور کلی، درمان صحیح و پیشگیری از تشدید علائم دیسکوپاتی از اهمیت بسیاری برخوردار است و افراد باید به طور منظم با پزشک خود مشاوره کنند تا برنامه درمانی مناسبی را برای مدیریت این بیماری انتخاب کنند.
source