به گزارش خبرگزاری ایمنا، گرمازدگی یکی از خطرناک‌ترین شرایط حاد ناشی از قرار گرفتن در معرض گرمای زیاد است که در صورت درمان نشدن به‌موقع می‌تواند به آسیب‌های جدی مغزی، قلبی یا حتی مرگ منجر شود، گرمازدگی زمانی رخ می‌دهد که بدن توانایی تنظیم دمای خود را از دست می‌دهد و دمای داخلی ممکن است به بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد برسد.
بدن انسان به طور معمول از طریق تعریق، جریان خون و تنفس دمای خود را تنظیم می‌کند، اما در هوای بسیار گرم، مرطوب یا در شرایط فعالیت بدنی سنگین، این مکانیزم‌ها ناکارآمد می‌شود و وقتی تبخیر عرق به‌خوبی صورت نگیرد، گرما در بدن حبس و منجر به بالا رفتن دمای داخلی می‌شود که زمینه‌ساز گرمازدگی است.
نشانه‌های هشداردهنده گرمازدگی
علائم اولیه گرمازدگی شامل تعریق شدید، نبض تند، سردرد، تهوع، گرفتگی عضلات و ضعف است، اما در مراحل پیشرفته‌تر، بیمار ممکن است دچار گیجی، اختلال در هوشیاری، پوست خشک و داغ یا حتی تشنج شود که در این مرحله، مداخله فوری پزشکی ضروری است، چراکه آسیب‌های مغزی یا قلبی غیرقابل برگشت ممکن است ایجاد شود.
چه افرادی بیشتر در معرض گرمازدگی هستند؟
کودکان خردسال، سالمندان، افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای همچون دیابت و بیماری‌های قلبی، کارگران فضای باز و ورزشکاران از گروه‌هایی هستند که بیشتر در معرض گرمازدگی قرار دارند و علت این امر، کاهش توانایی در تنظیم دمای بدن یا کاهش ظرفیت دفع گرما در این افراد است.
تأثیرات سیستمیک گرمای شدید بر بدن
افزایش بیش از حد دمای بدن می‌تواند عملکرد بسیاری از اندام‌ها را مختل کند؛ کلیه‌ها ممکن است دچار نارسایی حاد شود، قلب تحت فشار قرار گیرد و مغز آسیب ببیند، همچنین کم‌آبی بدن و کاهش سدیم خون می‌تواند به تشنج، کما یا نارسایی چند اندام ختم شود.
گرمازدگی با گرماخستگی و آفتاب‌سوختگی چه تفاوتی دارد؟
گرماخستگی مرحله‌ای خفیف‌تر است که هنوز تعریق ادامه دارد و فرد فقط احساس ضعف و سبکی سر دارد، اما در گرمازدگی بدن از تعریق بازمی‌ماند، آفتاب‌سوختگی نیز اگرچه مزمن‌تر است، اما در صورت شدید بودن، می‌تواند سبب التهاب پوست، درد، تاول و حتی افزایش خطر ابتلاء به سرطان پوست شود.
اقدامات فوری در برخورد با گرمازدگی
در موارد گرمازدگی، انتقال فرد به محیط خنک، دراز کشیدن با بالا آوردن پاها، خنک‌سازی بدن با کمپرس سرد یا اسپری آب و نوشاندن مایعات در صورت هوشیاری کامل، از اقدامات فوری و حیاتی به شمار می‌رود و تماس با اورژانس برای دریافت خدمات درمانی تخصصی بسیار مهم است.
پیشگیری همواره ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر از درمان است و پوشیدن لباس‌های سبک و نخی، نوشیدن آب به‌طور مستمر، اجتناب از فعالیت شدید در اوج گرما، استفاده از کلاه و کرم ضدآفتاب و استراحت منظم در سایه می‌تواند نقش چشمگیری در کاهش خطر گرمازدگی داشته باشد.
اطلاع‌رسانی دقیق درباره نشانه‌ها، راه‌های پیشگیری و اقدامات اولیه به خانواده‌ها، محیط‌های کاری و مدارس، نقشی حیاتی در کاهش بیماری‌های فصلی مرتبط با گرما دارد و همچنین سامانه‌های هشدار گرمایی و حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر باید در سیاست‌گذاری‌های شهری گنجانده شود.
با افزایش تغییرات اقلیمی و پدیده گرمایش جهانی، روزهای گرم‌تر و موج‌های گرمایی شدیدتری در راه است و گرمازدگی نه‌تنها یک مشکل شخصی، بلکه تهدیدی برای سلامت عمومی به شمار می‌رود که شناخت علائم، مراقبت از یکدیگر و ارتقای فرهنگ پیشگیری، سه راهکار کلیدی برای مقابله با این تهدید بی‌صدا و جدی محسوب می‌شود.