باد و طوفان در چند روز گذشته به استان‌های ایران مراجعت کرده و هشدارهای جدی و فوری از سرعت تندبادهای ۱۰۰ کیلومتر در ساعت حکایت دارند. در حالی که معمولا طوفان‌ها خرابی‌هایی به ارمغان می‌آورند، اما نکته مهم این است که گردوغبارها در دل این تندبادها حضور دارند و ویرانی‌های بیشتر به دنبال خود می‌آورند.
بر اساس نتایج تحقیقات، آلودگی شدید و وجود ریزگردها در هوای شهرها روزانه ۱۵ هزار میلیارد تومان به اقتصاد ضرر می‌زند که این زیان قابل توجه است. به این ترتیب، گردوخاک‌های فروردین و اردیبهشت‌ماه امسال تنها کیفیت هوا را پایین نیاورده، بلکه با نفوذ در چرخ‌دنده‌های اقتصاد، بخش زیادی از آن را نابود کرده است.
در کرونا، استان‌هایی از جمله خوزستان، کرمانشاه، لرستان، بوشهر، ایلام، کهگیلویه و بویراحمد و زنجان را با تهدید گردوخاک تعطیل کرده‌اند. شاخص آلودگی هوا در کرمانشاه به ۵۰۰ رسیده بود که دیگر امکان سنجش آلاینده‌ها وجود نداشت. با این حال، سایر استان‌ها نیز وضعیت مشابهی را تجربه کرده‌اند. در خوزستان، تمام مدارس و دانشگاه‌ها غیرحضوری شده‌اند و ادارات به دورکاری متمایل هستند، زیرا ذرات معلق ۶۷ برابر حد مجاز رسیده‌اند. لرستان هم وضعیتی بحرانی را تجربه کرده و رسانه‌های رسمی وضعیت این استان را «کاملا خطرناک» توصیف کرده‌اند.
همچنین، استان‌های بوشهر و ایلام با وضعیت بحرانی مواجه شده‌اند و این بار، استان‌هایی مانند زنجان که معمولا آلودگی هوا در آنها کم است، نیز آژیر قرمز ورود گردوخاک را به صدا درآورده‌اند.
بر اساس گزارش‌های رسمی، از دو دهه پیش که ریزگردها راه ورود به ایران را باز کردند، اعلام شده است که منشأ ۵۵ درصد آنها، بیابان‌های عراق، به ویژه اراضی در معرض بیابان‌زایی دجله و فرات است. سپس شرق سوریه و شمال عربستان به عنوان عوامل بروز بحران ریزگرد در ایران مورد اشاره قرار گرفتند. اما این پایان کار نبود، زیرا مدیریت ناپایدار داخلی در کانون‌های خوزستان با ۳۵۰هزار هکتار، دشت سیستان، تالاب هامون و زاینده‌رود را خشک کرد و کویر لوت نیز به این کانون‌های بحران‌زا اضافه شد.
همچنین، با کاهش بارش‌ها و خشکسالی در کشور، نیمی از تالاب‌ها به کانون‌های ریزگردها تبدیل شده‌اند. این اتفاقات در شرایطی رخ داده‌اند که از اوایل دهه ۸۰ اعلام شده بود کشورهای غرب آسیا باید برای یک مدیریت یکپارچه جهت مقابله با ریزگردها هم‌پیمان شوند. اما تعلل در همکاری‌های بین‌المللی، به ویژه با عراق، سوریه و ترکیه، باعث شد تا همکاری‌های بین‌المللی برای مدیریت ریزگردها شکل نگیرد و به همین دلیل هر سال اوضاع استان‌های غربی ایران بحرانی‌تر شده و دامنه گسترش ریزگردها تا شمال و شرق کشور افزایش یافته است.
تجربیات قبلی نشان می‌دهد هر سال شهرهای ایران در محاصره کانون‌های گردوخاک قرار می‌گیرند و چشمه‌های گردوخاک خارجی و داخلی سالانه ۱۳۷ میلیون تن ریزگرد را تولید و روانه مناطق مختلف کشور می‌کنند. ریزگردهای خارجی پنج برابری از داخلی‌ها هستند. نکته ترسناک این است که حالا در ۲۳ استان کانون‌های تولید گردوخاک فعال هستند و شش استان خراسان جنوبی، کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، خوزستان و هرمزگان بیشترین غبارخیزی کشور را دارند.
از دو دهه پیش که ریزگردها در ایران شروع به فعال شدن کردند، آشکار شده است که در hầu اکثر روزهای سال به دلیل ریزگردها در معضلی کشیده‌ایم. از آن زمان تاکنون خشکسالی خوزستان، افزایش ریزگردها در Region سارس، چندین ریزگردها در Province ساحلی و کانون‌های عمده‌ای در Region نواحی شمالی و Western Province اتفاق افتاده‌اند.
اطلاعات نشان می‌دهد که در شمال عراق یک منطقه غیرقابل سکونت ایجاد شده است و این منطقه الآن ده‌ها کیلومتر مربع است. اگرچه جدول زیر تفصیلی از ریزگردها در عراق نیست، اما چنین سهمی را از جهان دارد که ریزگردهای محلی ایجاد می‌کنند.