نوجوانان در دوران رشد خود با چالشهای مختلفی مواجه میشوند که یکی از مهمترین آنها، جستجوی هویت است. این فرآیند، برای ایجاد رشد سالم و майбутی خود، الزامی است و از دوران نوجوانی آغاز میشود. در این مرحله، نوجوانان باید خود را بهتر بشناسند تا سلامت روحی و جسمی خود را یابند.
هویت یابی در نوجوانان به معنای شناخت خودآگاهی هر فرد است. این فرآیند، نشان میدهد که چگونه خود را به عنوان یک موجود منحصر به فرد تعریف میکند. در دوران نوجوانی، افراد به دنبال شناخت ارزشها، باورها و ماهیت وجود خود هستند. نوجوانان میخواهند بدانند که چه کسی هستند و چگونه باید در برابر ارزشهای مختلف موضعگیری کنند. اگر این جستجو به خوبی پیش برود، به حل بحران هویت کمک میکند و در نهایت هویت شکل میگیرد.
از دیدگاه اریکسون، هویت یابی به عنوان یک دستاورد مهم در شخصیت نوجوانی است که به تبدیل شدن به یک فرد مفید و خوشبخت کمک میکند. هویت ابعاد مختلفی دارد که شامل:
1. هویت خانوادگی: شناخت جایگاه فرد در خانواده و ارتباطات آن.
2. هویت فردی: تصوری که فرد از خود، ویژگیها و باورهایش دارد.
3. هویت فرهنگی: احساس تعلق به یک گروه یا ارزش خاص.
4. هویت جنسیتی: باور فرد درباره جنسیت خود و میزان رضایت از آن.
5. هویت اجتماعی: مشخص شدن هویت بر اساس جایگاه اجتماعی و شغل.
6. هویت جنسی: درک شخصی فرد از تمایلات جنسی و عاطفی.
از نظر اریکسون، شکلگیری هویت در نوجوانان شامل مراحل زیر است:
1. پراکندگی هویت: در این مرحله، نوجوانان هیچ پایبندی به ارزشها ندارند و نسبت به مسائل بیتفاوت هستند.
2. وقفه هویت: نوجوانان در این مرحله دچار سردرگمی و نوسان در انتخاب ارزشها میشوند.
3. ضبط هویت: نوجوانان ارزشهای قبلی را ثبت میکنند و دیگر ارزشهای جدید را بررسی نمیکنند.
4. کسب هویت: نوجوان به انتخاب و تعهد به ارزشهای خود میپردازد و اهداف مشخصی برای آینده تعیین میکند.
اگر هویت یابی به درستی پیش رود، منجر به شخصیتسازی قوی و سالم میشود. نوجوانانی که این مرحله را با موفقیت پشت سر بگذارند، به احتمال بیشتری از سلامت روانی، عزت نفس و توانایی تصمیمگیری برخوردارند.