استروژن: مهمترین هورمون زنانه
به طور کلی زنان 2 هورمون اصلی دارند؛ استروژن و پروژسترون. در این بخش قرار است استروژن را مورد بررسی قرار دهیم. مهمترین هورمون زنانه استروژن است که به طور عمده توسط تخمدانها تولید میشود؛ البته منابع تولید استروژن میتواند بخشهای دیگر نیز باشند. استروژن میتواند به مقدار بسیار کمی توسط غدد فوق کلیوی و سلولهای چربی نیز ترشح شود. استروژن نقش بسیار مهمی در رشد و بلوغ جنسی خانمها دارد و در مراحل زندگی فرد از بلوغ و قاعدگی گرفته تا بارداری و یائسگی، بسیار موثر است. افزون بر این، استروژن میتواند بر رشد و عملکرد بخشهای دیگر بدن نیز اثر بگذارد؛ از جمله:
- مغز
- سیستم قلبی عروقی
- مو
- اسکلت بدن و عضلات
- پوست
- سیستم ادراری
با توجه به موارد ذکر شده، اهمیت حفظ این هورمون در یک سطح متعادل، کاملا روشن خواهد شد. برای اینکه بتوانید از میزان این هورمون آگاه شوید، بهترین راه، انجام آزمایشهای تخصصی است. به طور کلی، میزان طبیعی و نرمال هورمون استروژن در آزمایش خون، به شرح زیر است:
زنان بالغ (پیش از یائسگی) | 15 تا 350 پیکو گرم در هر میلی لیتر |
زنان یائسه | کمتر از 10 پیکو گرم در هر میلی لیتر |
پروژسترون: دیگر هورمون زنانه
دومین هورمون بسیار مهم زنانه، هورمون پروژسترون است. این هورمون پس از تخمک گذاری، توسط تخمدانها تولید میشود. وظیفه این هورمون چیست؟
- آماده سازی دیواره رحم برای تخمک بارور شده
- محافظت در هنگام بارداری
- سرکوب ساخت استروژن پس از تخمک گذاری
بیشتر بخوانید: علائم تخمک گذاری
مانند استروژن، سطوح پروژسترون از طریق آزمایش خون تشخیص داده خواهد شد و سطوح نرمال آن به این صورت است:
قبل از بلوغ | 0.1 تا 0.3 نانو گرم به ازای هر میلی لیتر |
در مرحله فولیکولار چرخه قاعدگی | 0.1 تا 0.7 نانو گرم به ازای هر میلی لیتر |
در مرحله لوتئال چرخه قاعدگی | 2 تا 25 نانو گرم به ازای هر میلی لیتر |
سه ماهه اول بارداری | 10 تا 44 نانو گرم به ازای هر میلی لیتر |
سه ماهه دوم بارداری | 19.5 تا 82.5 نانو گرم به ازای هر میلی لیتر |
سه ماهه سوم بارداری | 65 تا 290 نانو گرم به ازای هر میلی لیتر |

سومین هورمون زنانه چیست؟ پرولاکتین
پرولاکتین یکی دیگر از هورمونهای مخصوص زنان است که توسط غده هیپوفیز تولید و ترشح میشود. این هورمون مسئولیتهای مهمی را بر عهده دارد که اصلیترین آنها تسهیل فرایند شیر دهی و رشد بافت سینه است. این هورمون علاوه بر هیپوفیز، توسط رحم و غدد پستانی نیز تولید و ترشح میشود. برخی عوامل و فعالیتها وجود دارند که میتوانند تولید و ترشح پرولاکتین را تحریک کنند که مهمترین آنها عبارتاند از:
- تحریک نوک پستان
- ورزش
- استرس
زنان باردار | 80 تا 400 نانو گرم در هر میلی لیتر |
زنانی که باردار نیستند | کمتر از 25 نانو گرم در هر میلی لیتر |
تستوسترون به عنوان یک هورمون زنانه دیگر
تخمدانها علاوه بر استروژن و پروژسترون، مقادیر بسیار کمی تستوسترون هم تولید میکنند. شاید اینطور به نظر بیاید که این هورمون، تنها مختص مردان است. جالب است بدانید که وجود همان مقدار کم تستوسترون در زنان، نقش بسیار مهمی در عملکرد بخشهای مختلف بدن ایفا میکند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- موثر در میزان تمایلات جنسی
- تنظیم چرخه قاعدگی
- موثر در حفظ قدرت عضلات و استخوانها
میزان طبیعی و نرمال این هورمون نیز توسط آزمایش خون مشخص میشود که معمولا در بازه 15 تا 70 نانو گرم به ازای هر میلی لیتر در نظر گرفته میشود.
جمع بندی
در این مطلب از داروخانه آنلاین مثبت سبز به بررسی انواع هورمون زنانه پرداختیم و هر یک را به صورت مفصل شرح دادیم. همانطور که گفتیم، استروژن و پروژسترون مهمترین هورمونهای زنانه هستند که هر دو توسط تخمدانها ترشح شده و در عملکرد بخشهای مختلف بدن بسیار موثر هستند. مهم این است که به تنظیم این هورمونها در یک سطح معین، توجه شود؛ چرا که در غیر این صورت، ممکن است پای یک مشکل یا اختلال جدی در میان باشد. در چنین شرایطی، وضعیت فیزیکی فرد باید مستقیما توسط پزشک مربوطه مورد ارزیابی قرار گیرد.
source