به گزارش تحریریه، «شیاد» و «هرزه» کلیشه‌هایی منفی در دنیای هنر هستند که هرازگاهی ناخرسندی ملیت‌های عرب را بر می‌انگیزد. اعلام چند روز پیش سازمان تفریح و سرگرمی سعودی مبنی بر آغاز فیلمبرداری فیلمی کمدی که «احمد حلمی» ستاره مصری در آن نقش یک شیاد و کلاهبردار از حجاج در عربستان را بازی می‌کند، جنجال گسترده‌ای درپی داشت.
به نوشته مرکز مطالعات خلیج فارس، سخن از فیلمی کمدی به نام «النونو» است؛ که ترکی آل الشیخ رئیس این سازمان سعودی روز ۳ جولای، در حضور جمعی از بازیگران، ازجمله احمد حلمی، از آغاز تولید آن خبر داد.
به گفته آل‌الشیخ، [النونو] داستان مردی شیاد را روایت می‌کند به عربستان رفته و دست به دو عملیات کلاهبرداری بزرگ -یکی در جام گیمینگ و دیگری از حجاج و زائران- می‌زند.
برخی کاربران کارزاری برای تحریم این فیلم راه انداختند؛ به گفته منتقدان، این فیلم “عمدا” درپی به تصویر کشیدن مصری‌ها به عنوان افرادی «کلاهبردار» یا قانون‌گریز است؛ به‌ویژه که پیش از این نیز عربستان هزینه تولید فیلم دیگری را تأمین کرده بود که انجام یک عملیات سرقت بزرگ در ریاض را روایت می‌کند.
محمد صبحی، هنرمند پیشکسوت، با انتقاد از ایده این فیلم، در پستی کنایه آمیز در شبکه‌های اجتماعی نوشت: زشت است، زشت.. شنیدم فیلم جدیدی در قاهره با نام «سوسو» فیلمبرداری می‌شود و داستان مردی سعودی را روایت می‌کند که در ماه رمضان به قاهره می‌آید؛ در هتل‌ها و کاباره‌ها مست می‌شود، قماربازی می‌کند و وقتی همه پول‌هایش را از دست می‌دهد، شروع به کلاهبرداری و سرقت از مصری‌ها می‌کند.
این فشارها و انتقادات تا جایی پیش رفت که سرانجام رئیس سازمان تفریح و سرگرمی سعودی از تصمیم خود برای بازنگری در تولید یکی از فیلم‌های مصری خبر داد که بودجه آن را «صندوق فیلمسازی» (Big Time ) وابسته به این سازمان تأمین می‌کند.
ترکی آل‌الشیخ در فیس‌بوک نوشت: صندوق فیلمسازی برای حمایت و تقویت محتوا و فیلمسازی در جهان عرب راه‌اندازی شده است.
وی افزود: باتوجه به سوءتفاهم پیش آمده درپی تبلیغ یکی از فیلم‌ها، برای بازنگری در آن فیلم و تغییر سناریو، دیالوگ و روایت آن تصمیم گرفتیم.
آل‌الشیخ تأکید کرد این اقدام به منظور گرفتن بهانه از دست کسانی است که تلاش دارند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند.
این رویداد تازگی ندارد؛ و پیش از این نیز برخی کارهای سینمایی و هنری جنجال‌های گسترده‌ای برانگیخته و به اهانت به ملت‌های عربی متهم شده‌اند.
مثلاً سریال خلیجی «یک زن کافی نیست» خشم گسترده افکار عمومی کویت را برانگیخت؛ و به دلیل پرداختن به خیانت زناشویی، چند همسری و ازدواج عرفی، مورد انتقاد قرار گرفت.
با این‌حال، شیوه به تصویرکشیدن خلیجی‌ها در فیلم‌های مصری اما همواره انتقاد این شیخ‌نشینان را برانگیخته است؛ همچنان‌که این گمانه را به همراه دارد که چه بسا «النونو» در انتقام از چند دهه تصویرسازی منفی از شیوخ حاشیه خلیج‌فارس در سینمای پرآوازه مصر بوده باشد!
طارق الشناوی، منتقد هنری مصری می‌گوید ارائه تصویری منفی و کلیشه‌ای از اعراب دیگر چیز تازه‌ای نیست؛ به ویژه در سینمای مصر دهه هفتاد و هشتاد قرن گذشته.
وی افزود: ما عادت کرده‌ایم در بسیاری از فیلم‌های مصری، شخصیت‌هایی ثروتمند از حاشیه خلیج‌فارس را -بدون ذکر ملیت- در حالت مستی و با رفتارهای بی‌پروا در کاباره‌ها ببینیم.
به گفته او، آثاری نیز وجود داشته که این مردان را مردی متمول و مسن معرفی می‌کرد که برای ازدواج عرفی با دختران زیر سن قانونی آمده‌اند و سپس دختر نوجوانی را با فرزندی از خود رها کرده و به کشورش بازگشته است.
طارق البحار، منتقد بحرینی نیز می‌گوید: همانگونه که مکزیکی‌ها در سینمای هالیوود افرادی ساده‌لوح و یا بسیار عقب‌مانده معرفی می‌شدند، برخی فیلم‌های عربی نیز عمداً کلیشه‌هایی منفی را درباره اعراب خلیج‌فارس ارائه کردند.
وی افزود: اگرچه برخی آثار، تصاویر مثبتی از مردم خلیج‌فارس ارائه می‌کردند، اما بیشتر آثار آنها را افرادی ثروتمند و هوس‌باز نشان می‌داد. همچنان که برخی از بازیگران مصری نیز لباس و لهجه آنها را به صورت کمدی به تصویر می‌کشیدند.
پایان/