تریبولوس گیاهی دارویی است که قرنها در طب سنتی برای افزایش میل جنسی و بهبود عملکرد بدنی مورد استفاده قرار گرفته است. امروزه این گیاه بهصورت مکمل در دنیای بدنسازی نیز محبوب شده، اما شواهد علمی در خصوص اثربخشی آن متناقض هستند. در این مقاله، به بررسی علمی این گیاه، کاربردها، عوارض، نحوه مصرف و تداخلات دارویی آن پرداختهایم.
قرص تریبولوس چیست؟
تریبولوس (Tribulus Terrestris) گیاهی است با میوهای خاردار که در طب سنتی (فاقد اعتبار علمی) بسیاری از فرهنگها بهعنوان یک محرک جنسی طبیعی شناخته میشود. این گیاه بهدلیل ترکیبات فعال خود، بهخصوص ساپونینها، مورد توجه قرار گرفته و برخی مطالعات نشان دادهاند که ممکن است در تنظیم هورمونها تاثیرگذار باشد. با این حال، شواهد علمی معتبری در مورد افزایش تستوسترون در انسان توسط تریبولوس همچنان وجود ندارد و تاثیرات آن بیشتر در حیوانات مشاهده شده است.
البته در برخی شواهد علمی جدید، مشاهده شده است که مصرف تریبولوس ممکن است در افرادی که دچار کاهش شدید سطح تستوسترون هستند، تا حدودی به بهبود این وضعیت کمک کند. در این گروه خاص، برخی مطالعات محدود بهبود جزئی در سطح تستوسترون سرمی را گزارش کردهاند، هرچند این اثرات معمولا خفیف بوده و لزوما بهبود قابلتوجهی در عملکرد فیزیکی یا جنسی ایجاد نکردهاند. بنابراین، هرگونه استفاده درمانی از تریبولوس برای افزایش تستوسترون باید با احتیاط و تحت نظر پزشک صورت گیرد، بهویژه برای کسانی که دارای اختلالات هورمونی هستند.
بررسی مکمل تریبولوس
مکمل پری هورمون تریبولوس معمولا بهصورت قرص یا کپسول عرضه میشود و در میان ورزشکاران، بهویژه در بدنسازی، طرفداران زیادی دارد. این مکمل بهطور رایج با هدف بهبود عملکرد جنسی، افزایش میل جنسی و ارتقاء سلامت عمومی مصرف میشود. در برخی تحقیقات محدود، تریبولوس توانسته است در زنان و مردانی که از اختلالات میل جنسی رنج میبرند، رضایت جنسی را افزایش دهد. با این حال، برای دیگر ادعاهای مربوط به بهبود عملکرد فیزیکی، تقویت عضلات یا افزایش انرژی، شواهد علمی کافی وجود ندارد.

180,000 تومان
149,000 تومان
قرص تریبولوس
قرص تریبولوس، فرآوردهای دارویی یا مکملی است که از عصاره گیاه داروهای گیاهی افزایش میل جنسی مثل تریبولوس ترستریس یا خارخسک (خارخاسک) تولید میشود. ترکیب فعال اصلی این قرص، پروتودیوسین، نوعی ساپونین است که احتمالا مسئول برخی اثرات فیزیولوژیک تریبولوس میباشد. این مکمل معمولا در بستهبندیهای استاندارد با دوز مشخص عرضه میشود و بهصورت خوراکی مصرف میگردد. بسته به برند تولیدکننده، ممکن است ترکیبات دیگری نظیر زینک، منیزیم یا دیگر عصارههای گیاهی نیز در ترکیب مکمل وجود داشته باشد.
نحوه مصرف تریبولوس در بدنسازی
در دنیای بدنسازی، مصرف تریبولوس بهعنوان یک مکمل طبیعی برای افزایش قدرت بدنی، بهبود ریکاوری عضلانی و حمایت از سطح تستوسترون انجام میشود. دوز رایج مکمل برای بزرگسالان معمولا بین ۷۵۰ تا ۱۲۰۰ میلیگرم در روز است و دورههای مصرف معمولا بین ۸ تا ۱۲ هفته توصیه میشود. لازم به ذکر است که:
- مصرف بیش از حد یا بلندمدت آن توصیه نمیشود.
- اثرگذاری آن در بهبود عملکرد ورزشی هنوز اثبات نشده و مطالعات زیادی بینتیجه بودهاند.
- تریبولوس نباید جایگزین تغذیه مناسب و برنامه تمرینی علمی شود، بلکه تنها بهعنوان یک مکمل کمکی میتوان از آن استفاده کرد.
عوارض قرص تریبولوس برای مردان
هرچند مکمل تریبولوس در دوزهای مشخصی (۷۵۰ تا ۱۵۰۰ میلیگرم در روز تا حداکثر ۹۰ روز) معمولا بیخطر محسوب میشود و جایگزین انواع تستسترون برای مصرف ایمن به حساب میآیند، اما همچنان احتمال بروز عوارض جانبی وجود دارد. در مردان، برخی از شایعترین عوارض عبارتاند از:
- دردهای شکمی
- گرفتگی عضلات
- اسهال خفیف
از آنجایی که اثرات بلندمدت مصرف تریبولوس بهطور کامل بررسی نشده است، توصیه میشود که مصرف این مکمل تنها تحت نظر پزشک و برای دورههای محدود انجام گیرد. همچنین، به دلیل احتمال تداخل دارویی، مردانی که داروهای کنترل فشار خون یا قند خون مصرف میکنند باید با احتیاط از این مکمل استفاده کنند.
تریبولوس برای زنان و محدودیتهای مصرف
در برخی مطالعات، استفاده از تریبولوس در زنان با میل جنسی پایین یا اختلال عملکرد جنسی منجر به بهبود کیفیت روابط شده است. با این حال، مصرف آن در دوران بارداری بهشدت ممنوع است؛ چراکه مطالعات حیوانی نشان دادهاند که تریبولوس ممکن است بر رشد جنین تاثیر منفی بگذارد. همچنین، بهدلیل نبود اطلاعات کافی در مورد ایمنی آن در دوران شیردهی، مصرف این مکمل برای زنان شیرده نیز توصیه نمیشود.
تداخل دارویی تریبولوس
یکی از نکات مهم در مصرف مکمل تریبولوس، امکان تداخل با داروهای دیگر است. مهمترین تداخلات شامل موارد زیر است:
- داروهای ضد فشار خون:
تریبولوس ممکن است فشار خون را کاهش دهد و مصرف همزمان آن با داروهای فشار خون، موجب افت فشار ناگهانی شود.
- داروهای ضد دیابت:
تریبولوس احتمالا قند خون را کاهش میدهد و در کنار داروهای دیابت، ممکن است خطر افت شدید قند خون را افزایش دهد.
این مکمل ممکن است در دفع لیتیوم از بدن اختلال ایجاد کند و سطح آن را بالا ببرد که میتواند خطرناک باشد.
بنابراین، پیش از مصرف تریبولوس، بهویژه اگر داروی خاصی مصرف میکنید، مشورت با پزشک ضروری است.
تریبولوس و باورهای نادرست
در طب سنتی، تریبولوس اغلب بهعنوان تقویتکننده قوای جنسی، افزایشدهنده قدرت بدنی و حتی درمان برخی بیماریها شناخته میشود. با این حال، بسیاری از این کاربردها فاقد شواهد علمی معتبر هستند و تنها بر پایه تجربههای فردی یا باورهای فرهنگی بیان شدهاند. استفاده از تریبولوس بدون آگاهی از ترکیبات، دوز مناسب و تداخلات دارویی، میتواند منجر به عوارض ناخواسته شود.
سخن پایانی
در این مطلب از داروخانه آنلاین مثبت سبز به این موضوع پرداختیم که تریبولوس چیست. اگرچه مکمل تریبولوس در برخی موارد خاص مانند اختلالات جنسی میتواند بهصورت محدود موثر باشد، اما شواهد علمی قوی برای اثبات مزایای آن در حوزههایی مثل افزایش تستوسترون، تقویت عضله یا بهبود عملکرد ورزشی وجود ندارد. عوارض جانبی احتمالی، تداخل دارویی و خطرات مصرف در دوران بارداری یا شیردهی، از جمله نکاتی هستند که نباید نادیده گرفته شوند. در نهایت، تریبولوس میتواند بهعنوان یک مکمل کمکی مورد استفاده قرار گیرد، اما نباید جایگزین درمانهای اصلی یا سبک زندگی سالم شود.
source