قرص انتاکاپون برای چیست؟

انتاکاپون (Entacapone) دارویی است که در درمان بیماری پارکینسون همراه با لوودوپا استفاده می‌شود. این دارو با مهار آنزیم COMT باعث افزایش اثر و مدت زمان عملکرد لوودوپا در مغز می‌شود. انتاکاپون باعث کاهش علائم حرکتی مانند لرزش، خشکی عضلات و کندی حرکت خواهد شد. این دارو زمانی تجویز می‌شود که داروی لوودوپا به تنهایی دیگر کنترل کافی بر علائم ندارد.

چرا انتاکاپون تجویز می‌شود؟

در بیماران مبتلا به پارکینسون، سطح دوپامین در مغز کاهش می‌یابد. لوودوپا با تبدیل شدن به دوپامین در مغز، به بهبود علائم کمک می‌کند. اما با گذشت زمان، اثر داروی لوودوپا کوتاه‌تر می‌شود و بیمار دچار نوسانات حرکتی می‌شود؛ یعنی در ساعاتی از روز، دارو مؤثر است (on time) و در ساعاتی دیگر اثر آن کاهش می‌یابد و علائم بیماری بازمی‌گردد (off time).

اینجاست که انتاکاپون وارد عمل می‌شود. این دارو با مهار آنزیمی به‌نام COMT (کاتکول‌-او-متیل ترانسفراز)، از تجزیه لوودوپا در بدن جلوگیری می‌کند. در نتیجه:

• غلظت لوودوپا در خون بیشتر می‌ماند.
• مدت زمان اثر آن افزایش پیدا می‌کند.
• نوسانات حرکتی بیمار کاهش می‌یابد.
• بیمار زمان بیشتری را در حالت on (بدون علائم یا با علائم خفیف) سپری می‌کند.

نحوه مصرف قرص انتاکاپون

قرص انتاکاپون باید طبق تجویز پزشک مصرف شود و معمولاً همراه با هر دوز لوودوپا/کربی‌دوپا تجویز می‌شود. این دارو خوراکی است و می‌توان آن را با غذا یا بدون غذا مصرف کرد. مصرف منظم و در زمان‌های مشخص باعث اثربخشی بهتر آن می‌شود. در صورت فراموشی یک نوبت مصرف، به‌محض یادآوری آن را مصرف کرده، اما از دو برابر کردن دوز خودداری نمایید. برای اطلاع از نحوه مصرف دقیق، با ما همراه باشید.

• مصرف همراه با هر دوز لوودوپا/کربی‌دوپا صورت گیرد و بدون هماهنگی با پزشک، دوز مصرفی خود را افزایش یا کاهش ندهید. افزایش دوز مصرفی بدون هماهنگی با پزشک، تاثیری بر روی سلامتی شما نداشته و تنها عوارض جانبی را افزایش می‌دهد.
• قرص را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب یا همراه غذا مصرف کرده و از جویدن یا خرد کردن دارو خودداری کنید. خرد کردن یا جویدن قرص منجر به آزادسازی فوری و در نتیجه عوارض جانبی خواهد شد.

بهترین زمان مصرف انتاکاپون

بهترین زمان مصرف همزمان با مصرف لوودوپا/کربی‌دوپا است، زیرا این دارو برای افزایش اثر لوودوپا تجویز می‌شود. مصرف آن باید در فواصل منظم روزانه و طبق دستور پزشک باشد. می‌توان آن را با یا بدون غذا مصرف کرد، اما برای کاهش ناراحتی‌های گوارشی، همراه با غذا توصیه می‌شود. بیماران می‌توانند از مکمل های کمک درمانی یا داروهای حافظه و اعصاب استفاده کنند.

نحوه عملکرد انتاکاپون

قرص انتاکاپون با مهار آنزیمی به‌نام COMT (کاتکول‌-او-متیل ترانسفراز) عمل می‌کند. این آنزیم باعث تجزیه داروی لوودوپا در بدن می‌شود. با مهار این آنزیم، میزان لوودوپا در خون افزایش یافته و مدت زمان اثر آن طولانی‌تر می‌شود. در نتیجه، علائم بیماری پارکینسون بهتر کنترل شده و نوسانات حرکتی (مانند off time) کاهش می‌یابد.

عوارض قرص انتاکاپون

این دارو مانند بسیاری از داروها ممکن است با برخی عوارض جانبی همراه باشد. بیشتر این عوارض خفیف است و با ادامه مصرف کاهش می‌یابند، اما در صورت شدت یا تداوم باید به پزشک اطلاع داده شود. برخی عوارض ناشی از افزایش اثر لوودوپا می‌باشند و نیاز به تنظیم دوز دارند. برخی از عوارض شایع این قرص به شرح زیر است:

• تهوع
• اسهال
• سرگیجه
• حرکات غیرارادی
• ادرار تیره‌رنگ
• خستگی
• درد شکم

در برخی موارد نادر، قرص انتاکاپون ممکن است باعث بروز عوارض جانبی جدی شود که نیاز به پیگیری فوری پزشکی دارند. این عوارض ناشی از حساسیت شدید دارویی یا تأثیر بیش‌ازحد لوودوپا می‌باشند. در صورت مشاهده هرگونه نشانه‌ی غیرعادی، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.

• توهم یا گیجی شدید
• حرکات غیرارادی شدید
• اسهال مداوم و شدید
• تغییرات رفتاری یا خلقی
• علائم حساسیت (راش پوستی، خارش، تورم صورت یا زبان)
• تنگی نفس
• تب یا درد عضلانی غیرمعمول

موارد احتیاط و منع مصرف

قبل از مصرف، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. موارد احتیاط این قرص به شرح زیر است:

• این قرص عمدتاً در کبد متابولیزه می‌شود. بنابراین، در بیماران مبتلا به نارسایی یا اختلالات کبدی مصرف این دارو باید با احتیاط و تحت نظر دقیق پزشک باشد. در موارد شدید ممکن است نیاز به کاهش دوز یا توقف دارو باشد.
• این دارو می‌تواند باعث افزایش سطح دوپامین در مغز شود که گاهی منجر به بروز یا تشدید مشکلات روانی مانند توهم، گیجی، هذیان، افسردگی یا اختلالات خواب می‌شود. بیماران با سابقه مشکلات روانی یا کسانی که علائم رفتاری جدید دارند باید با دقت بیشتری تحت نظر باشند.
• با افزایش اثر لوودوپا، حرکات غیرارادی ممکن است شدت یابد. این عارضه به خصوص در مصرف طولانی‌مدت و دوزهای بالاتر دیده می‌شود. پزشک ممکن است دوز لوودوپا را کاهش دهد یا داروهای کمکی دیگری تجویز کند.
• یکی از عوارض جانبی مهم این قرص اسهال است. اگر اسهال ادامه‌دار و شدید شود، ممکن است نشانه‌ای از کولیت یا مشکلات جدی گوارشی باشد. در این شرایط، باید مصرف دارو قطع و پزشک مطلع شود.
• اگر به انتاکاپون یا هر جزء دیگری از دارو حساسیت دارید، مصرف آن ممنوع است. علائم حساسیت شامل راش پوستی، خارش، تورم، تنگی نفس و سرگیجه شدید است که نیاز به کمک فوری پزشکی دارد.
• این دارو ممکن است باعث خواب‌آلودگی، سرگیجه یا اختلال در تمرکز شود. در نتیجه، هنگام رانندگی یا کار با ماشین‌آلات سنگین باید احتیاط کرد تا خطر حوادث کاهش یابد.

مصرف قرص انتاکاپون در بارداری

مصرف قرص انتاکاپون در دوران بارداری توصیه نمی‌شود مگر در شرایط خاص و فقط با نظر و نظارت دقیق پزشک متخصص. اطلاعات کافی و قطعی درباره ایمنی این دارو در جنین وجود ندارد و ممکن است خطرات بالقوه‌ای برای رشد و سلامت جنین داشته باشد. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، قبل از شروع یا ادامه مصرف انتاکاپون با پزشک مشورت کنید تا بهترین و ایمن‌ترین روش درمان برای شما تعیین شود.

تداخل دارویی انتاکاپون

قرص انتاکاپون ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد و باعث افزایش یا کاهش اثر داروها یا بروز عوارض جانبی شود. مهم‌ترین تداخلات شامل داروهای ضد افسردگی، وارفارین (ضد انعقاد خون)، سایر داروهای پارکینسون و داروهای مهارکننده آنزیم‌های کبدی است. بنابراین، قبل از شروع مصرف انتاکاپون، حتماً فهرست کامل داروهای خود را به پزشک اطلاع دهید تا از تداخلات جلوگیری شود.

شرایط نگهداری قرص انتاکاپون

این قرص باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت، شیاف، کرم، محلول تزریقی و غیره باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.

کلام آخر

این مقاله به بررسی درمان بیماری پارکینسون با قرص انتاکاپون، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. استفاده از این دارو همراه با لوودوپا می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را به طور قابل توجهی افزایش دهد. با این حال، مصرف آن باید تحت نظر پزشک و با رعایت نکات احتیاطی و مدیریت عوارض جانبی انجام شود. در مجموع، انتاکاپون یکی از داروهای مؤثر و کارآمد در درمان پارکینسون است که پیشرفت چشمگیری در کنترل بیماری ایجاد کرده است.