قرص آپومورفین برای چیست؟

قرص آپومورفین برای درمان بیماری پارکینسون استفاده می‌شود. این دارو به عنوان یک آگونیست دوپامین عمل کرده و سبب کاهش علائم مختلف از جمله لرزش، سفتی عضلات و کندی حرکت می‌شود. آپومورفین در بیمارانی تجویز می‌شود که به داروهای دیگر پاسخ کافی نمی‌دهند یا دچار نوسانات حرکتی شدید می‌باشند.

کاربرد قرص آپومورفین

با ما همراه باشید تا به بررسی موارد مصرف یا کاربردهای آپومورفین بپردازیم:

• کاهش علائم حرکتی پارکینسون؛
• این دارو در بیمارانی استفاده می‌شود که دچار نوسانات حرکتی می‌باشند؛ یعنی گاهی داروهای معمول مانند لوودوپا اثر نمی‌کنند و فرد دچار خشکی، کندی حرکت یا توقف کامل می‌شود. این دارو به سرعت این علائم را بهبود می‌دهد.
• شروع سریع‌الاثر؛
• قرص آپومورفین یکی از معدود داروهایی است که خیلی سریع عمل می‌کند و در مواقع “خاموشی” (Off Episodes) که حرکت بیمار محدود می‌شود، مؤثر است. به همین دلیل، در برخی موارد به صورت تزریقی هم مصرف می‌شود، ولی قرص آن نیز برای مدیریت منظم‌تر بیماری کاربرد دارد.
• درمان تکمیلی؛
• این دارو در کنار داروهای دیگر تجویز می‌شود و به عنوان درمان کمکی برای کنترل بهتر علائم استفاده می‌گردد.

آمپول آپومورفین چیست؟

آمپول آپومورفین دارویی تزریقی است که برای درمان سریع علائم حرکتی بیماری پارکینسون استفاده می‌شود. این دارو در مواقعی که بیمار به صورت ناگهانی دچار خشکی، کندی یا توقف حرکت (وضعیت “آف”) می‌شود، به سرعت عمل کرده و حرکت را بهبود می‌بخشد. برخی از مزایای این آمپول به شرح زیر است:

• شروع اثر سریع (در عرض چند دقیقه)
• کاهش نوسانات حرکتی ناگهانی
• مناسب برای بیماران مقاوم به درمان خوراکی
• قابلیت استفاده در خانه با آموزش مناسب
• بهبود کیفیت زندگی بیماران پارکینسونی

نحوه مصرف قرص آپومورفین

قرص آپومورفین باید طبق نظر پزشک متخصص مغز و اعصاب مصرف شود؛ دوز و زمان‌بندی مصرف آن بسته به شدت علائم پارکینسون و پاسخ بدن بیمار به درمان تعیین می‌شود. درمان با دوز پایین آغاز می‌شود تا بدن به دارو عادت کند و احتمال بروز عوارض جانبی کاهش یابد. سپس پزشک ممکن است دوز را به‌تدریج افزایش دهد تا بهترین اثر درمانی حاصل شود. برای اطلاع از نحوه مصرف دقیق، با ما همراه باشید.

• مصرف فقط طبق دستور پزشک (بدون خوددرمانی)
• شروع با دوز پایین و افزایش تدریجی تحت نظر پزشک
• مصرف در زمان‌های مشخص روزانه برای کنترل بهتر علائم
• عدم مصرف همزمان با الکل یا داروهای خواب‌آور
• در صورت فراموشی مصرف، از دو برابر کردن دوز بعدی خودداری شود.
• در صورت بروز علائم مانند تهوع، خواب‌آلودگی شدید یا سرگیجه، به پزشک اطلاع داده شود.
• پیش از قطع مصرف دارو، حتماً با پزشک مشورت شود.

زمان مصرف آپومورفین

نکات مربوط به زمان مصرف آپومورفین شامل موارد زیر است:

• این قرص در فواصل منظم روزانه و پیش از بروز وضعیت “آف” مصرف می‌شود.
• آمپول آپومورفین در مواقع ضروری و ناگهانی (شروع علائم شدید حرکتی) استفاده می‌شود که اثرگذاری سریع در عرض چند دقیقه است.
• برای پیشگیری از تهوع، ممکن است پزشک پیش از مصرف این دارو، داروی ضدتهوع مانند دومپریدون تجویز کند که باید ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از آپومورفین مصرف شود.
• این دارو باید در زمان‌های مشخصی مصرف شود تا سطح دارو در بدن ثابت بماند و نوسانات حرکتی کنترل شوند.
• نباید ناگهان قطع شود؛ قطع ناگهانی ممکن است باعث برگشت شدید علائم پارکینسون شود.

نحوه عملکرد آپومورفین

این دارو با تقلید عملکرد دوپامین در مغز عمل می‌کند. این دارو به عنوان آگونیست گیرنده‌های دوپامین عمل کرده و با تحریک آن‌ها، باعث کاهش علائم حرکتی بیماری پارکینسون مانند لرزش، کندی حرکت و خشکی عضلات خواهد شد. این قرص مستقیماً بر سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارد و جایگزین کمبود طبیعی دوپامین می‌شود که در بیماران پارکینسونی کاهش یافته است.

عوارض قرص آپومورفین

قرص آپومورفین مانند بسیاری از داروهای دیگر، ممکن است با بروز برخی عوارض جانبی همراه باشد. این عوارض در شروع درمان یا هنگام افزایش دوز مشاهده می‌شوند و در صورت تداوم یا شدت یافتن، باید به پزشک اطلاع داده شود. برخی از عوارض شایع عبارتند از:

• تهوع و استفراغ
• سرگیجه
• خواب‌آلودگی
• افت فشار خون
• توهم یا گیجی
• عرق کردن
• سردرد
• حرکات غیرارادی

این دارو ممکن است در برخی بیماران عوارض جدی ایجاد کند که نیاز به توقف دارو یا مداخله فوری پزشکی دارد. این عوارض نادر است، ولی باید جدی گرفته شوند. در صورت مشاهده این علائم، باید بلافاصله به پزشک مراجعه شود تا از بروز مشکلات شدیدتر جلوگیری شود. برخی از عوارض جدی به شرح زیر است:

• افت شدید فشار خون و غش
• ضربان قلب نامنظم
• توهمات بینایی یا شنیداری
• گیجی شدید یا تغییرات رفتاری
• واکنش‌های آلرژیک (کهیر، تورم صورت یا گلو، تنگی نفس)
• حرکات غیرقابل‌ کنترل و شدید عضلات
• افسردگی یا افکار خودکشی

موارد احتیاط و منع مصرف

قبل از مصرف، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. برای آگاهی از موارد احتیاط قرص یا آمپول آپومورفین با ما همراه باشید.

• این دارو ممکن است باعث افت شدید فشار خون شود. در بیماران قلبی یا کسانی که دچار غش یا سرگیجه می‌شوند، باید با احتیاط مصرف شود.
• این دارو می‌تواند باعث توهم، گیجی یا تغییرات خلقی شود. افرادی که سابقه بیماری‌های روانی مانند اسکیزوفرنی یا افسردگی دارند باید تحت نظر پزشک باشند.
• در بیماران مبتلا به مشکلات شدید کلیوی یا کبدی، دفع دارو ممکن است مختل شود و خطر مسمومیت افزایش یابد.
• مصرف این قرص یا آمپول در برخی بیماران با سرگیجه و خواب‌آلودگی همراه است. در صورت بروز، از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری بالایی است، پرهیز کنید. تا حد امکان رانندگی نکرده و کار با ماشین‌آلات و تجهیزات را به زمان دیگری موکول کنید.

مصرف آپومورفین در بارداری

آپومورفین در بارداری باید با احتیاط زیاد و فقط در صورت ضرورت توسط پزشک متخصص تجویز شود. اطلاعات کافی درباره ایمنی این دارو در دوران بارداری محدود است و احتمال خطر برای جنین وجود دارد. این دارو می‌تواند بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر گذاشته و ممکن است باعث مشکلات جنینی یا عوارض ناخواسته شود. بنابراین، اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید تا بهترین تصمیم درمانی گرفته شود.

تداخل دارویی آپومورفین

این دارو ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد که می‌تواند اثربخشی یا عوارض جانبی آن را تغییر دهد. مصرف هم‌زمان با داروهای ضدافسردگی، داروهای ضدروان‌پریشی، مهارکننده‌های مونوآمین‌اکسیداز (MAO)، آرام‌بخش‌ها و داروهای ضدتهوع نیاز به مراقبت و مشورت پزشک دارد. عدم اطلاع از این تداخلات ممکن است خطر بروز عوارض جدی را افزایش دهد.

شرایط نگهداری آپومورفین

• قرص آپومورفین را در دمای زیر ۳۰ درجه سانتی‌گراد، دور از نور و رطوبت نگهداری کنید.
• آمپول آپومورفین باید در یخچال و دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود و از یخ‌زدگی محافظت شود.
• هر دو فرم باید دور از دسترس کودکان و در بسته‌بندی اصلی نگهداری شوند.

کلام آخر

این مقاله به بررسی درمان بیماری پارکینسون با داروی آپومورفین، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. این دارو به خصوص برای بیمارانی که به درمان‌های معمول پاسخ ضعیف دارند یا دچار نوسانات حرکتی شدید هستند، کاربرد فراوانی دارد. مصرف دقیق و تحت نظر پزشک، رعایت نکات احتیاطی و توجه به عوارض جانبی می‌تواند اثربخشی درمان را افزایش داده و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد. در نهایت، این دارو به عنوان یک گزینه مهم درمانی، نقش قابل توجهی در کنترل علائم و افزایش توانایی حرکتی بیماران پارکینسونی ایفا می‌کند.