آمپول آتراکوریوم برای چیست؟

آتراکوریوم یک داروی شل‌کننده عضلانی است که در بیهوشی عمومی برای شل کردن عضلات استفاده می‌شود. این دارو با مسدود کردن انتقال سیگنال‌های عصبی به عضلات، باعث فلج موقت عضلات می‌شود تا جراحی به راحتی انجام شود. آتراکوریوم در ترکیب با داروهای دیگر برای بیهوشی استفاده می‌شود و اثر آن پس از چند دقیقه آغاز و چندین دقیقه طول می‌کشد.

مزایای آمپول آتراکوریوم

آمپول آتراکوریوم یک داروی شل‌کننده عضلانی غیرجسمی است که برای تسهیل جراحی‌ها و اعمال پزشکی تحت بیهوشی استفاده می‌شود. این دارو مزایای متعددی دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

• اثربخشی سریع: این دارو با سرعت بالا شروع به اثرگذاری می‌کند. حدود 2 تا 3 دقیقه پس از تزریق، اثر شل‌کنندگی عضلات آغاز می‌شود. این فرایند به تیم پزشکی این امکان را می‌دهد که سریعاً به هدف جراحی دست یابند.
• عوارض جانبی کم: این آمپول به دلیل اینکه اثرات متابولیکی و سیستمیک کمتری در بدن دارد، نسبت به بسیاری از داروهای شل‌کننده عضلانی دیگر، عوارض جانبی کمتری ایجاد می‌کند. از جمله این دارو برای بیمارانی که ممکن است دچار مشکلات کبدی یا کلیوی باشند، انتخاب مناسبی است زیرا متابولیسم آن وابسته به آنزیم‌های غیرکبدی است.
• اثر کوتاه مدت: آتراکوریوم اثر موقتی دارد و پس از پایان جراحی به سرعت از بدن خارج می‌شود. این مزیت بسار مهم است زیرا امکان بازگشت سریع به هوشیاری و بهبود بیمار پس از جراحی فراهم می‌شود.
• کمترین تأثیر بر قلب: یکی از مزایای مهم این دارو، کمترین تأثیر آن بر روی سیستم قلبی-عروقی است. بسیاری از داروهای شل‌کننده عضلانی ممکن است باعث تغییرات در ضربان قلب شوند، اما آتراکوریوم چنین تأثیری ندارد و به همین دلیل برای بیماران با مشکلات قلبی گزینه مناسبی است.
• عدم نیاز به تنظیم دوز بر اساس وزن بدن: دوز این دارو نیازی به تنظیم دقیق بر اساس وزن بیمار ندارد و در مقایسه با برخی داروهای مشابه، موجب راحتی بیشتر در تجویز آن می‌شود. بیماران با مشورت پزشک می‌توانند از داروهای حافظه و اعصاب یا کاهش استرس و بهبود خواب استفاده کنند.

مکانیسم اثر آتراکوریوم

این دارو با مهار انتقال سیگنال‌های عصبی به عضلات عمل می‌کند. این دارو به‌طور خاص بر روی گیرنده‌های استیل‌کولین در غشای عضلات اثر می‌گذارد و از اتصال استیل‌کولین به این گیرنده‌ها جلوگیری می‌کند. این عمل باعث کاهش تحریکات عصبی در عضلات و در نتیجه شل شدن آن‌ها می‌شود. در نتیجه، عضلات نمی‌توانند منقبض شوند و این امر برای انجام جراحی‌های بیهوشی ضروری است.

نحوه تزریق آمپول آتراکوریوم

نحوه تزریق این آمپول به شرح زیر است:

• دوز بستگی به وضعیت بیمار و نوع جراحی دارد. به‌طور معمول، دوز معمول در بزرگسالان برای ایجاد شل شدن عضلات حدود ۰.۴ تا ۰.۵ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. این دوز توسط پزشک و بر اساس نیاز خاص بیمار تنظیم می‌شود.
• این دارو به صورت تزریق وریدی (IV) وارد بدن می‌شود. تزریق باید به طور آهسته و در مدت چند دقیقه صورت گیرد تا از بروز مشکلات قلبی-عروقی جلوگیری شود.
• در این مرحله، آتراکوریوم در دوز مناسب به داخل ورید بزرگ (مانند ورید بازویی یا ورید صافن) تزریق می‌شود. تزریق سریع یا انفوزیون سریع می‌تواند منجر به کاهش فشار خون و مشکلات قلبی شود، لذا توصیه می‌شود که تزریق به آرامی انجام گیرد.
• اثرات این دارو ظرف 2 تا 3 دقیقه شروع می‌شود. عضلات شروع به شل شدن کرده و بیمار وارد مرحله بیهوشی می‌شود. به همین دلیل، باید اطمینان حاصل شود که بیمار در مرحله بیهوشی کامل است و دستگاه‌های پشتیبانی تنفسی در دسترس است
• پس از تزریق، بیمار باید به دقت تحت نظر باشد. این دارو باعث شل شدن عضلات تنفسی نیز می‌شود، بنابراین نیاز به تهویه مکانیکی یا تنفس مصنوعی ممکن است وجود داشته باشد. دستگاه‌های پایش برای بررسی وضعیت تنفسی، ضربان قلب و فشار خون بیمار باید در دسترس باشد.

عوارض آمپول آتراکوریوم

آمپول آتراکوریوم مانند سایر داروهای شل‌کننده عضلانی، ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد. این عوارض می‌تواند شامل واکنش‌های سیستمیک و محلی باشد که نیاز به مراقبت فوری دارند. عوارض به دلیل تزریق سریع یا واکنش‌های حساسیتی ایجاد می‌شود، بنابراین باید دوز و روش تزریق به صورت دقیق کنترل شود. برخی از عوارض شایع به شرح زیر است:

• افت فشار خون
• واکنش‌های آلرژیک (کهیر، تورم صورت)
• توقف تنفس
• برادی‌کاردی (کاهش ضربان قلب)
• قرمزی و سوزش محل تزریق
• آریتمی (اختلالات ریتم قلب)
• تداخل در عملکرد کلیه
• افزایش قند خون در بیماران دیابتی
• اسپاسم عضلانی پس از پایان اثر
• حساسیت بیش از حد به دارو

عوارض جدی آمپول آتراکوریوم شامل واکنش‌های آلرژیک شدید مانند آنافیلاکسی است که می‌تواند به تورم صورت، تنگی نفس و شوک منجر شود. همچنین، توقف تنفس یا مشکلات تنفسی جدی ممکن است رخ دهد که نیاز به تهویه مکانیکی دارد. افت فشار خون شدید، آریتمی قلبی و برادی‌کاردی نیز از عوارض خطرناک است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.

موارد احتیاط و منع مصرف

قبل از مصرف، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. برای آگاهی از موارد احتیاط با ما همراه باشید.

• این آمپول می‌تواند موجب شل شدن عضلات تنفسی شود. بنابراین، در بیماران با مشکلات تنفسی یا اختلالات ریوی باید با احتیاط استفاده شود و تهویه مکانیکی ممکن است ضروری باشد.
• این دارو می‌تواند باعث افت فشار خون یا آریتمی‌های قلبی شود. در بیماران با سابقه مشکلات قلبی یا فشار خون پایین، باید با دقت بیشتری تجویز شود و علائم حیاتی تحت نظر قرار گیرد.
• آتراکوریوم از طریق آنزیم‌های غیرکبدی متابولیزه می‌شود، در بیماران با اختلالات کلیوی یا کبدی، باید دوز و مدت زمان مصرف با احتیاط تنظیم گردد.
• برخی بیماران ممکن است حساسیت به آتراکوریوم داشته باشند که می‌تواند منجر به واکنش‌های آلرژیک شود. در صورت بروز علائم حساسیتی (مانند کهیر، تورم یا تنگی نفس)، باید مصرف دارو متوقف شود.

مصرف آتراکوریوم در بارداری

مصرف آتراکوریوم در بارداری باید با احتیاط کامل انجام شود. این دارو در دسته C داروهای بارداری قرار دارد، به این معنی که مطالعه بر روی حیوانات نشان دهنده اثرات منفی بر جنین بوده است و مطالعات کافی در انسان وجود ندارد. در صورتی که استفاده از این دارو در بارداری ضروری باشد، باید تنها تحت نظر پزشک متخصص و در شرایط ویژه انجام شود. در موارد اضطراری، پزشک ممکن است آن را برای بیهوشی موقت مادر تجویز کند، اما باید از ریسک‌های آن برای جنین آگاه باشد.

تداخل دارویی آتراکوریوم

برخی از تداخلات دارویی به شرح زیر است:

• کاهش اثرات آن توسط داروها: مهارکننده‌های استیل کولین استراز، کاربامازپین، فوس فنی‌توئین – فنی‌توئین، دیورتیک‌های لوپ
• افزایش اثرات آتراکوریوم توسط داروها: کاپرئومایسین، کلیندامایسین (موضعی)، کولیستیمتات، سیکلوسپورین (سیستمیک)، فوس فنی‌توئین-فنی‌توئین، بی‌هوش کننده‌های استنشاقی، کتورولاک (نازال و سیستمیک)، آنتی‌بیوتیک‌های لینکوزامیدی، لیتیم، بی‌حس کننده‌های موضعی، اسپیرونولاکتون، کینیدین، تریمبوتین، ونکومایسین

شرایط نگهداری آمپول آتراکوریوم

آمپول آتراکوریوم باید در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی‌گراد (یخچال) نگهداری شود. پس از باز کردن آمپول، دارو باید بلافاصله استفاده شود. اگر دارو استفاده نشد، باید دور انداخته شود.

کلام آخر

این مقاله به بررسی شل کردن عضلات در بیهوشی عمومی با آمپول آتراکوریوم، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. با مکانیسم اثر سریع و کوتاه‌مدت خود، این دارو به جراحان این امکان را می‌دهد که بدون نگرانی از اثرات طولانی‌مدت، جراحی‌های پیچیده را انجام دهند. همچنین، این دارو با کمترین تاثیر بر سیستم‌های قلبی و تنفسی، انتخاب مناسبی برای بسیاری از بیماران با شرایط خاص است.