به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از وبدا، با توجه به شرایط ویژه کشور و ضرورت ارائه خدمات مؤثر و ایمن به مادران باردار در دوران بحران، معاونت‌های بهداشت و درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نامه‌ای خطاب به رؤسای دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی سراسر کشور، بر لزوم اجرای تمهیدات فوری و ویژه برای حفظ سلامت مادران و نوزادان تأکید کردند و در این ابلاغیه، با تقدیر از تلاش‌های کادر بهداشت و درمان در رویارویی با شرایط کنونی کشور، از رؤسای دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها درخواست شده است با توجه به احتمال بروز اختلال در خدمات‌رسانی در بخش‌های غیردولتی، اقدامات لازم برای استمرار مراقبت‌های دوران بارداری در مراکز بهداشتی و درمانی صورت گیرد و اطلاع‌رسانی مؤثر به مردم در این زمینه انجام پذیرد.

پیش‌بینی مراکز پشتیبان در صورت آسیب احتمالی مراکز اصلی، اطلاع‌رسانی درباره زمان و مکان ارائه خدمات، معرفی سامانه ۴۰۳۰ برای مشاوره سلامت مادران و افزایش ظرفیت مراکز درمانی در مناطق مسافرپذیر از جمله مواردی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد.

در متن کامل این بخشنامه با موضوع توجه ویژه به سلامت مادران در دوره بحران، خطاب به رؤسای دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی آمده است:

«به دنبال اقدامات اخیر علیه میهن عزیزمان ایران اسلامی و نظر به اهمیت مدیریت ارائه خدمات ایمن و با کیفیت به مادران باردار در بحران، ضمن تقدیر و تشکر از عملکرد همکاران حوزه سلامت در شرایط کنونی کشور، خواهشمند است جهت حفظ و تأمین سلامت مادران و نوزادان در این ایام، موارد ذیل مورد توجه قرار گیرد:

۱- با توجه به احتمال محدودیت دسترسی به خدمات مامایی در بخش‌های غیردولتی، تدابیر لازم جهت استمرار دسترسی مادران باردار به مراقبت‌های دوران بارداری در مراکز بهداشتی و درمانی صورت گیرد و مراتب به نحو مقتضی به مردم اطلاع رسانی شود.

۲- پیش‌بینی لازم در خصوص مراکز بهداشتی و درمانی پشتیبان صورت گیرد تا در صورت آسیب دیدگی احتمالی یک مرکز، سریعاً با مرکز پشتیبان جایگزین شده و مراتب به نحو مقتضی به مردم اطلاع رسانی شود.

۳- زمان و مکان ارائه خدمات توسط مراکز جامع خدمات سلامت به جمعیت تحت پوشش اطلاع رسانی گردد.

۴- وجود سامانه ۴۰۳۰ از طریق رسانه‌های جمعی و فضاهای مجازی به مادران باردار اطلاع رسانی شود. لازم است تا توصیه گردد که این سامانه فقط جهت اخذ مشاوره سلامت مادران است و از تماس برای اخذ انواع مشاوره‌های دیگر خودداری نمایند و این خط را اشغال نکنند.

۵- نظر به عزیمت هموطنان به شهرهای مختلف تدابیر لازم برای افزایش ظرفیت پذیرش مراکز بهداشتی و درمانی مربوطه و ارائه خدمات به مادران باردار سفرکرده به این مناطق فراهم گردد و مراتب به نحو مقتضی به مردم اطلاع رسانی شود.

۶- جهت پیگیری هرچه بهتر موارد نیازمند اعزام و ارجاع، لیست کارشناسان مسئول سلامت مادران در حوزه‌های ستادی دانشگاه / دانشکده‌ها با نامه رسمی به مشاورین پاسخگو در سامانه ۴۰۳۰ اعلام گردد.

۷- تسریع در تعیین تکلیف مادر باردار و ترخیص ایشان و ویزیت حضوری در اولین فرصت و ارائه خدمات اورژانسی به ایشان بدون تأخیر انجام گیرد.

۸- تمهیدات لازم جهت دسترسی سریع‌تر مادران باردار به خدمات پاراکلینیکی از جمله سونوگرافی و آزمایش‌های ضروری صورت گرفته و تمرکز بر انجام خدمات حیاتی مورد تاکید قرار گیرد.

۹- با توجه به عوارض مادری و نوزادی سزارین، حتی‌الامکان از انجام سزارین‌های غیرضروری پرهیز شده و استانداردهای کشوری سزارین رعایت شود.

۱۰- بانک اطلاعاتی مادران نیازمند مراقبت ویژه توسط هر دانشگاه / دانشکده تهیه و پیگیری مستمر مادران با شرایط خاص و نیازمند مراقبت ویژه تا حصول نتیجه انجام گیرد.

۱۱- در مراکز دارای بار مراجعه بالا، حتی‌الامکان از افراد با تجربه جهت ارائه خدمات به مادران باردار استفاده شود.

۱۲- ارائه خدمات به مادران باردار در مراکز بهداشتی و درمانی، مطابق با دستورالعمل‌های کشوری مورد تاکید قرار گیرد.

۱۳- برنامه‌ریزی و نظارت لازم بر اجرای دستورالعمل مقیمی متخصصین زنان در بلوک زایمان انجام گیرد.

۱۴- فهرست متخصصین زنان و زایمان، بیهوشی و اطفال مقیم و آنکال دوم در بیمارستان‌ها و در بیمارستان‌هایی که کمتر از سه متخصص زنان و زایمان دارند، مشخص و در معرض دید باشد. حضور آنکال اول در صورت نیاز در کمتر از ۳۰ دقیقه ضروری است.

۱۵- فهرست تیم احیای نوزادان و بزرگسالان در بلوک زایمان و بخش‌های مرتبط مشخص و در معرض دید قرار گیرد.

۱۶- برنامه پاسخگویی اساتید معین گروه زنان (اسامی و شماره تماس) به بیمارستان‌ها و شبکه‌های بهداشتی اعلام گردد.

۱۷- افراد تیم چند تخصصی مادران نیازمند مراقبت ویژه در بیمارستان‌ها از قبل تعیین شده و برنامه کاری ایشان در معرض دید پرسنل بلوک زایمان قرار گیرد.

۱۸- داروهای اساسی مرتبط با سلامت مادران به خصوص داروهای کنترل و درمان خونریزی در بلوک‌های زایمان تامین گردد.

۱۹- کنترل اقلام فوریت‌های مامایی در اورژانس‌های کلیه مراکز درمانی شامل ست‌های اورژانسی (ست زایمان، ست سزارین، ست خونریزی و پره اکلامپسی، اسپکولوم، کاغذ نیترازین و…) و داروهای ضروری شامل اکسی توسین، میزوپروستول، سولفات منیزیوم، لابتالول، هیدرالازین، آمپول ترانسامیک اسید، و… منطبق با دستورالعمل‌های کشوری انجام شود.

۲۰- اقدامات درمانی مورد نیاز مادران بستری در بخش‌های مراقبت ویژه تحت پوشش آن دانشگاه / دانشکده با برگزاری جلسات (حضوری یا مجازی) تیم درمانی ایشان و مشاوره با پزشکان معالج مقیم بیمارستان مدیریت گردد.

۲۱- برای سهولت ارجاع و اعزام مادران باردار و نوزادان، هماهنگی بیمارستان‌های سطح یک و دو با بیمارستان‌های سطح سه مطابق با استاندارد اعزام انجام شده و معاونت درمان دانشگاه / دانشکده بر این امر نظارت داشته باشد.

۲۲- جهت تأمین پایدار نیروی انسانی و استمرار ارائه خدمات به مادران باردار، مرخصی کارکنان بخش‌های بهداشتی و بیمارستانی مانند بلوک زایمان، پس از زایمان، نوزادان و مراقبت ویژه نوزادان در شرایط بحرانی مطابق دستورالعمل ستاد بحران دانشگاه / دانشکده اقدام شود.

۲۳- ارائه خدمات مشاوره‌ای مطابق با بسته خدمتی سلامت روان برای مادران باردار در مراکز تابعه مورد تاکید است و مقتضی است مشاورین پاسخگوی سامانه ۴۰۳۰ راهنمایی لازم در این خصوص را به مادران ارائه دهند.

۲۴- خدمات مراقبتی مادران باردار مراجعه کننده اعم از اورژانس و غیر اورژانس در درمانگاه‌های تخصصی مربوطه یا تریاژ مامایی انجام شود.

۲۵- ثبت اطلاعات زایمان و ثبت صدور گواهی ولادت در سامانه ملی باروری سالم انجام شود.»