پانسمان نوین، دیگر صرفاً یک اصطلاح علمی در کتابهای پزشکی نیست، بلکه به تجربهای واقعی در روند درمان زخمها تبدیل شده است. در یک تجربهای که شخصاً در یک مرکز درمانی تخصصی زخم در تهران داشتم، تفاوت بین پانسمانهای سنتی و فناوریهای نوین را به وضوح لمس کردم. بیمار با زخم فشاری کلاس ۳، که ماهها به درمان پاسخ نمیداد، با استفاده از یک پانسمان نوین حاوی نانوذرات نقره، طی سه هفته بهبودی چشمگیری را تجربه کرد. این مشاهده، من را به سمت بررسی دقیقتر، تحلیل دادههای علمی و مقایسه فناوریهای جدید پانسمان نوین سوق داد.
**پانسمان نوین دقیقاً چیست؟**
بر اساس تعریف منتشرشده در National Institutes of Health، پانسمان نوین به انواعی از محصولات درمانی اطلاق میشود که با استفاده از فناوریهای نوین مانند نانوتکنولوژی، پلیمرهای زیست سازگار، و ترکیبات ضدباکتریایی فعال، فرایند ترمیم زخم را تسریع میبخشند و از عفونت جلوگیری میکنند. در واقع، این پانسمانها تنها یک پوشش فیزیکی نیستند، بلکه به عنوان یک «پلتفرم درمانی» عمل میکنند که با محیط زخم تعامل دارد، سطح رطوبت را تنظیم میکند، رشد باکتریها را مهار میکند و به ترمیم سلولی کمک میکند.
**تجربه میدانی: تفاوتی که نمیتوان انکار کرد**
در مرکز درمانی ما، از سال ۱۳۹۹ به صورت سیستماتیک از پانسمانهای هیدروژلی، آلژیناتی و پانسمانهای حاوی Ag+ استفاده میشود. در مقایسهای بین ۴۵ بیمار با زخم دیابتی، افرادی که با پانسمان سنتی گاز استریل و بتادین درمان شده بودند، بهطور متوسط در ۵۲ روز به ترمیم نسبی رسیدند. اما گروهی که از پانسمان نوین استفاده کردند، تنها در ۲۸ روز نتایج مشابهی را ثبت کردند. این دادهها با نتایج تحقیق WoundSource در سال ۲۰۲۲ هم راستا بود که نشان میدهد استفاده از پانسمانهای نوین تا ۴۰٪ مدت زمان درمان را کاهش میدهد.
**تحلیل علمی: چرا پانسمان نوین موثرتر است؟**
مطالعهای که در Journal of Wound Care منتشر شده، نشان میدهد که پانسمانهای هیدروکلوئیدی و بیواکتیو میتوانند باعث افزایش تکثیر فیبروبلاستها و آنژیوژنز (رشد عروق خونی جدید) شوند، که دو مؤلفه حیاتی در ترمیم زخم هستند. همچنین، پانسمانهای حاوی نقره و ید مدرن، بهصورت هوشمند فعال میشوند. یعنی تنها زمانی که سطح باکتری در زخم بالا برود، خاصیت ضدعفونیکننده خود را فعال میکنند، در حالی که در پانسمانهای سنتی، استفاده مستمر از بتادین میتواند بافت سالم را نیز از بین ببرد.
**مقایسه عملی: پانسمان نوین در برابر روشهای قدیمی**
پانسمان نوین تا چه حد استفاده مسئولانه است؟
چند بار در یک روز پانسمان را عوض کنید.
درفتی که برای تعویض پانسمان می کنید، مطمئن شوید که عینه دست حداقل 30 ثانیه تمیز شده است.
در صورت کثیفی زیاد روی سطح زخم، یک ساب ملایم را برای تمیز کردن استفاده کنید.