به گزارش خبرگزاری ایمنا، ستون فقرات یکی از مهم‌ترین بخش‌های بدن است که نه‌تنها مسئول حفظ ساختار بدن است، بلکه در عملکرد عصبی و حرکتی نیز نقش کلیدی دارد و مشکلات مرتبط با آن می‌تواند به دلایل مختلفی مانند فشارهای مکانیکی، فرسایش طبیعی، بیماری‌های زمینه‌ای یا حتی سبک زندگی نادرست ایجاد شود، اما آنچه کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، تأثیرات روانی و اجتماعی این دردها بر کیفیت زندگی فرد است.
دردهای مزمن ستون فقرات علاوه بر تأثیرات فیزیکی، موجب اختلال در عملکرد روزانه، کاهش بهره‌وری و افزایش اضطراب در افراد می‌شود و تحقیقات نشان داده است که افراد مبتلا به دردهای مداوم ستون فقرات بیشتر دچار اختلال خواب، افسردگی و کاهش سطح انرژی می‌شوند، این در حالی است که بسیاری از بیماران، به جای بررسی علت اصلی مشکل، به روش‌های مسکن موقت مانند مصرف داروهای مسکن یا تغییرات زودگذر در فعالیت‌های روزانه روی می‌آورند که در بلندمدت اثرات مخربی بر سلامت عمومی آن‌ها دارد.
نقش تغذیه و سبک زندگی در پیشگیری و مدیریت این دردها نباید نادیده گرفته شود و مصرف مواد غذایی غنی از کلسیم و ویتامین D، جلوگیری از کمبود آب بدن و رعایت اصول صحیح نشستن و راه رفتن، می‌تواند تأثیر قابل توجهی در کاهش فشار بر ستون فقرات داشته باشد، همچنین تعادل در فعالیت‌های فیزیکی و جلوگیری از بی‌تحرکی طولانی‌مدت یکی از مهم‌ترین عواملی است که از بروز مشکلات شدید در این بخش جلوگیری می‌کند.
یکی دیگر از جنبه‌های مغفول دردهای ستون فقرات، تأثیرات محیطی و شغلی است؛ بسیاری از افراد شاغل به دلیل نشستن‌های طولانی‌مدت پشت میز یا انجام فعالیت‌های فیزیکی سنگین، بدون در نظر گرفتن اصول ارگونومی، با مشکلات مزمن ستون فقرات مواجه می‌شوند و رعایت تنظیم ارتفاع میز و صندلی، استفاده از کفش‌های استاندارد و اجرای حرکات اصلاحی دوره‌ای می‌تواند در کاهش این مشکلات مؤثر باشد.
چه زمانی افراد برای بررسی درد ستون فقرات باید به پزشک مراجعه کنند؟
مهدی محمودخانی، برد تخصصی جراحی مغز و اعصاب، دیسک و ستون فقرات و عضو هیئت علمی دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه در صورتی که درد ستون فقرات بیمار همراه با درد و کاهش وزن باشد، فرد باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند، اظهار کرد: در صورتی که درد ستون فقرات با استراحت بهبود پیدا نکند و با وجود اصلاح سبک زندگی همچنان درد ادامه دارد، فرد باید برای بررسی بیشتر مشکل به پزشک مراجعه کند.
وی با بیان اینکه دردی که شدت آن منجر به بیدار شدن فرد از خواب شود یا آغاز آن به صورت ناگهانی و با شدت بالا باشد، از جمله شرایطی است که فرد باید با پزشک مشورت کند، افزود: دردهایی که در پی ضربه ایجاد می‌شود نیز نیازمند بررسی بیشتر توسط پزشک است و این موضوع به ویژه در افراد مسن بیشتر حائز اهمیت است.
برد تخصصی جراحی مغز و اعصاب، دیسک و ستون فقرات و عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه در افراد مسن پوکی استخوان شیوع بالایی دارد و حتی کوچک‌ترین ضربه می‌تواند منجر به شکستگی ستون فقرات شود، تصریح کرد: همراهی علائم عصبی از جمله کاهش قدرت عضلانی، مور مور شدن، احساس گزگز و اختلال در میزان حرکت با درد ستون فقرات از جمله شرایطی است که باید توجه جدی به آن وجود داشته باشد.
درد ستون فقرات در کودکان را به دردهای رشد عضلانی نسبت ندهید / تأثیر ورزش اصولی و منظم بر پیشگیری از آسیب ستون فقرات
محمودخانی با بیان اینکه در صورتی که درد ستون فقرات همراه با علائمی از جمله بی‌اختیاری و ریزش ادرار باشد، افراد باید بدون فوت وقت به پزشک مراجعه کنند تا علت درد و علائم همراه آن مشخص شود، ادامه داد: افرادی که مصرف مواد مخدر دارند، تلاش می‌کنند درد ستون فقرات خود را با مصرف مواد مخدر کاهش دهند و این موضوع باعث می‌شود درد را احساس نکنند، اما علت اصلی درد همچنان نامشخص است.
وی با بیان اینکه در صورتی که فرد درگیر نقص ایمنی باشد، بررسی علت درد توسط پزشک ضروری است، گفت: دردهای ستون فقرات در کودکان نیز باید جدی‌تر گرفته شود و مراجعه به پزشک و معاینه پزشکی لازم است و والدین باید توجه داشته باشند که دردهای ستون فقرات در کودکان را نباید به درد رشد عضلانی مرتبط کنند.
برد تخصصی جراحی مغز و اعصاب، دیسک و ستون فقرات و عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه داشتن ورزش منظم و اصولی می‌تواند از برو، آسیب به ستون فقرات و تجربه دردهای ستون فقرات پیشگیری کند، اضافه کرد: ورزش صبحگاهی تأثیرگذاری بهتری خواهد داشت و بهتر است افراد پیش از مصرف صبحانه ورزش کنند تا از فواید آن بهره‌مند شوند.
توجه به سلامت ستون فقرات از دوران کودکی تا سالمندی ضروری است و والدین باید مراقب نشانه‌های اولیه دردهای ستون فقرات در فرزندان خود باشند، چراکه این مشکلات می‌تواند ریشه در ناهنجاری‌های مادرزادی، وضعیت نامناسب بدن یا حتی کمبودهای تغذیه‌ای داشته باشد و از سوی دیگر، سالمندان نیز باید به علائم هشداردهنده‌ای مانند کاهش تعادل، ضعف عضلانی و دردهای ناگهانی توجه کنند، چراکه نادیده گرفتن این نشانه‌ها می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تر مانند شکستگی یا اختلالات عصبی شود.
به طور کلی، نقش آموزش عمومی و آگاهی‌بخشی جامعه در پیشگیری و مدیریت مشکلات ستون فقرات غیرقابل انکار است و اطلاع‌رسانی درباره روش‌های صحیح مراقبت از ستون فقرات، تشویق به انجام حرکات اصلاحی و تأکید بر مراجعه زودهنگام به متخصصان، از جمله اقداماتی است که می‌تواند منجر به کاهش موارد ابتلاء و عوارض مرتبط شود.
دردهای ستون فقرات تنها یک مشکل فیزیکی نیستند، بلکه ابعاد گسترده‌ای از روان‌شناختی، اجتماعی و اقتصادی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد و داشتن رویکردی جامع که شامل پیشگیری، تشخیص به‌موقع و درمان مؤثر باشد، می‌تواند از بروز آسیب‌های طولانی‌مدت جلوگیری کند و کیفیت زندگی افراد را بهبود بخشد.