کورتیزول به‌عنوان هورمون اصلی استرس بدن شناخته می‌شود و نقش حیاتی در تنظیم عملکردهای مختلف بدن ایفا می‌کند. این هورمون توسط غدد فوق کلیوی که در بالای کلیه‌ها قرار دارند تولید می‌شود و به عنوان یک سیستم هشدار طبیعی عمل کرده و با بخش‌هایی از مغز مانند هیپوتالاموس و هیپوفیز همکاری می‌کند تا حالات روحی، انگیزه و پاسخ به ترس را کنترل کند.
عملیات مختلفی در بدن را تنظیم می‌کند که عبارتند از: تنظیم مصرف و متابولیسم کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها، کاهش التهاب و کنترل واکنش‌های التهابی، تنظیم فشار خون، افزایش قند خون (گلوکز) برای تامین انرژی مورد نیاز، کنترل چرخه خواب و بیداری و افزایش انرژی جهت مقابله با استرس و بازگرداندن تعادل پس از آن.
سازوکار تنظیم کورتیزول در بدن به این ترتیب است که هیپوتالاموس و غده هیپوفیز که در مغز واقع شده‌اند، میزان کورتیزول خون را حس می‌کنند و در صورت کاهش یا افزایش سطح کورتیزول، سیگنال‌هایی به غدد فوق کلیوی ارسال می‌شود تا میزان تولید کورتیزول تنظیم شود. این فرآیند به بدن کمک می‌کند تا تعادل هورمونی حفظ شده و عملکردهای حیاتی بدن به درستی انجام شود.
ورزش یکی از عوامل موثر در تغییر سطح کورتیزول است. در پاسخ به فعالیت‌های بدنی، به‌ویژه ورزش‌های شدید یا طولانی‌مدت، بدن برای تامین انرژی و حفظ عملکردهای حیاتی، ترشح کورتیزول را افزایش می‌دهد. این ترشح کاملا طبیعی است و بخشی از سازوکار فیزیولوژیک بدن در پاسخ به استرس فیزیکی محسوب می‌شود.
برای پیشگیری از اثرات منفی کورتیزول در ورزش‌های سنگین یا طولانی، راهکارهایی علمی و اثبات‌شده وجود دارد که می‌تواند به حفظ تعادل هورمونی کمک کند. برخی از این راهکارها عبارتند از تنظیم حجم و شدت تمرینات، تامین انرژی و پروتئین کافی، مدیریت استرس و خواب کافی و مصرف مکمل‌های مفید برای کاهش کورتیزول.
مکمل‌های مفید برای کاهش کورتیزول در ورزشکاران عبارتند از پروتئین وی، آشواگاندا، فسفاتیدیل‌سرین و اسیدهای چرب مثل قرص امگا ۳. همچنین، توصیه می‌شود برای بهبود کیفیت خواب شبانه و افزایش سرعت ریکاوری عضلات، از پودر اسلیپر ترک نوتریشن 225 گرم استفاده شود.
عدم تعادل در سطح کورتیزول می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر سلامت جسمی و روانی داشته باشد. افزایش بیش از حد کورتیزول ممکن است ناشی از توده‌های غده فوق کلیوی یا تومور هیپوفیز باشد و منجر به سندرم کوشینگ شود. کاهش بیش از حد کورتیزول باعث بیماری آدیسون می‌شود که علائم آن شامل تغییر رنگ پوست، خستگی مزمن، ضعف عضلانی، مشکلات گوارشی، کاهش اشتها و فشار خون پایین است.
در آخر، درک نقش کورتیزول در بدن و اهمیت حفظ تعادل آن، گامی اساسی در مسیر سلامت پایدار است. با مدیریت استرس، تغذیه مناسب، خواب کافی و در صورت نیاز استفاده از مکمل‌های علمی و موثر، می‌توان سطح این هورمون حیاتی را به تعادل رساند و بسیاری از مشکلات جسمی و ذهنی را پیشگیری کرد.