روند کاهش جمعیت کشور به بحران سالمندی نزدیک می‌شود. سرتیپ پاسدار فرج‌الله مرادی، دبیر ستاد مرکزی جوانی جمعیت نیروهای مسلح در این همایش گفت که جمعیت به عنوان یک شاخص برای سنجش قدرت و اقتدار ملی هر کشوری محسوب می‌شود. این کشورها احساس قدرت بیشتری نسبت به سایر کشورها دارند. اما روشن است که توجه به جمعیت یک کشور، فقط محدود به امروز و مخصوص به کشور ایران نیست، بلکه برهمه حکومت ها رушن است که جمعیت، سرمایه‌ای برای تعالی و اقتدار ملی و زیربنای اصلی توسعه پایدار هر کشور است.
Mohammadجعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهور، در همایش گرامیداشت روز جمعیت، تصریح کرد که کشورهای پیشرفته، درصد قابل توجهی از اعتبارات خود را به رشد جمعیت و جذب جمعیت جوان اختصاص می‌دهند، زیرا رابطه مستقیمی بین جمعیت و توسعه وجود دارد و این کشورها از اهمیت این موضوع آگاه هستند.
در حال حاضر، وضعیت جمعیتی کشور ما دچار ساختار وارونه شده است. 10.4درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می‌دهند که در 25 سال آینده میزان سالمندی به 26.5درصد خواهد رسید و در آن زمان به سالمندترین کشور منطقه تبدیل خواهیم شد. معاون اجرایی رئیس‌جمهور، از طرف دیگر به نرخ باروری کل کشور و عدد 1.44 اشاره کرد، که برای حفظ تعادل جمعیت باید حداقل 2.1 باشد. تعداد تولدها به زیر یک میلیون کاهش یافته و به 979 هزار نفر رسیده که نسبت به سال 1402 حدود 7.4درصد کاهش را نشان می‌دهد؛ آماری که برای نخستین بار در تاریخ معاصر کشور رقم خورده و زنگ خطر جدی محسوب می‌شود.
اما با این حال، سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری، از ضرورت پرهیز از رویکردهای غیرعلمی و اجباری در سیاست‌های جمعیتی، حتی در چنین شرایطی، گفت. معاون اجرایی رئیس‌جمهور ادامه داد که راهکارهایی که نه تنها کمکی به بهبود وضعیت جمعیتی نمی‌کند، بلکه می‌تواند آسیب‌های جدی به سلامت مادر و کودک وارد کند. مثلا این‌که برخی در سال‌های اخیر با هدف افزایش فرزندآوری، به‌دنبال سیاست‌هایی مانند محدودیت یا ممنوعیت غربالگری جنین بودند؛ رویکردی که کاملا مغایر با اصول علمی پزشکی و حقوق بنیادین خانواده‌هاست.
براساس تازه‌ترین آمارهای به‌دست آمده ستاد ملی جمعیت، بیشترین تمایل به فرزندآوری، در بین دانشجویان و جوانان در حال تحصیل وجود دارد. اما خدمات قابل قبولی مانند خوابگاه‌های متاهلی، تسهیلات ویژه مالی، مهدهای نگهداری کودک در دانشگاه و دیگر حمایت‌ها از مادران و پدران دانشجو ارائه نمی‌شود. ویژگی‌هایی که می‌تواند عنوان یک دانشگاه را به «دانشگاه خانواده‌دوست» تبدیل کند.
زهرا بهروزآذر، معاون زنان و خانواده دولت چهاردهم، در اثربخشی آن بر حل بحران جمعیت تاکید کرد. معاون زنان و خانواده ادامه داد که واقعیت این است که دانشگاه‌های دوستدار خانواده، جزو آن دسته سیاست‌هایی بوده که در دولت دوازدهم ابلاغ شده و مصوب ستاد ملی زنان و خانواده است. با در نظر گرفتن این موضوع، وزارت علوم موظف بوده که تا امروز، اقدامات مؤثری انجام بدهد و شروع به اعمال سیاست‌ها کند.
همچنین زهرا بهروزآذر، از مرحله فعلی اجرایی‌شدن این سیاست، اشاره کرد. معاون زنان و خانواده ادامه داد که در حال حاضر، در مرحله‌ای هستیم که باید پیگیری کنیم و ببینیم که برنامه‌های اجرایی‌شان تا امروز چه بوده و در ادامه چه خواهد بود؛ چرا که موضوعی کاملا جدی، اولویت‌دار و مورد تاکید ماست. معاون زنان و خانواده، از اقدام روشن و مؤثر شورای انقلاب فرهنگی برای تدوین و آماده‌کردن سند این موضوع که با همکاری وزارت علوم در حال انجام است، سخن گفت و ابراز امیدواری کرد که در روزهای نه‌چندان دور، با رشد دانشگاه‌های دوستدار خانواده در کشور روبه‌رو شویم.
مهمانان حاضر در همایش، گلچین‌شده از همه سازمان‌ها و نهادهای فعال در حوزه جمعیت هستند؛ نهادهایی که بیشتر از 10 سال است که با اولین هشدارهای رهبر معظم انقلاب در سال 93 درباره زنگ خطر کاهش جمعیت، سیاست‌های جمعیتی را اعمال کرده‌اند. اما چرا تا به امروز و با وجود همه این اقدامات انجام‌شده، همچنان همه کارشناسان و متخصصان معتقدند که در 20 سال آینده، ایران به کشوری سالمند تبدیل خواهد شد؟ یعنی هیچ‌کدام از این راهکارها کارگشا نبوده است؟