امسال تاکنون هزار مورد ابتلا به سرخک در ایران شناسایی شده است. بیشتر مبتلایان اتباع خارجی هستند که از کشورهایی مثل افغانستان و پاکستان وارد ایران می‌شوند. پوشش واکسیناسیون در این کشورها بسیار ضعیف است و بنابراین به بیماری‌ها مبتلا می‌شوند. مسوولان هشدار می‌دهند که مشکل تنها سرخک نیست و بیماری‌های دیگری مثل تب دنگی، مالاریا، آبله‌مرغان و سل نیز وجود دارند و احتمال افزایش موارد این بیماری‌ها وجود دارد. با این حال، کارشناسان تأکید می‌کنند که این بیماری‌ها در حد طغیان‌های کوچک هستند و نگرانی‌ از طغیان جهانی نداریم.

علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزیر بهداشت می‌گوید که ورود اتباع بیگانه از مرزهای شرقی به کشور به‌مراتب همه‌گیری سرخک می‌کند و مجبور می‌شویم دوباره برای عده زیادی واکسن تزریق کنیم. دکتر آمیتیس رمضانی، متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری و دبیر انجمن متخصصان عفونی کشور هم تأیید کرده که بیماری‌های عفونی مثل سرخک فقط در ایران نیست و آمار آن در کشوری مثل آمریکا هم از 1000 مورد گذشته است.

ما نمی‌توانیم کشورها را از هم متمایز کنیم و بگوییم کشور ما با بقیه کشورها فرق دارد. الان ما سرخک را در کشور داریم و یک دلیلش این است که خیلی از مردم در دوران پاندمی کرونا، کودکان خود را از ترس ابتلا به این ویروس، برای تزریق واکسن نمی‌بردند. از طرف دیگر، ورود اتباع را داریم که واکسینه نیستند و باعث انتقال بیماری می‌شوند.

دکتر رمضانی می‌گوید که ویروس سرخک در خیلی از کشورها ریشه‌کن شده بود و خود ما هم داشتیم به حذف سرخک در کشور که دستاورد بزرگی است، می‌رسیدیم، اما عوامل متعددی مثل ورود بی‌رویه پناهجوها از مرزها، تغییرات آب و هوایی، دستکاری محیط‌زیست و خیلی از عوامل دیگر روی گردش بیماری‌های عفونی تأثیر می‌گذارند و باعث می‌شوند که یک سری بیماری‌ها که اصلا وجود نداشتند، به‌وجود بیایند مثل کرونا؛ آن هم به شکلی که چند سال سخت با آن مواجهه داشتیم.

این عوامل همچنین باعث می‌شوند که بیماری‌های عفونی که کنترل شده بودند، از کنترل خارج ‌شوند و دوباره برگردند مثل سرخک و مالاریا. مالاریا در کشورهای اروپایی کاملا حذف شده بود و دیگر موردی از ابتلا وجود نداشت، اما الان به دلیل تغییرات اقلیمی و… دوباره شاهد گردش آن در اروپا هستیم.

دکتر رمضانی درباره ارتباط تغییرات اقلیمی و سایر عوامل روی پیدایش یا برگشت ویروس‌ها توضیح می‌دهد و می‌گوید که تغییرات اقلیمی باعث می‌شود که زیستگاه‌های جانوری تغییر کنند یا تخریب و نابود شوند و درنتیجه تماس انسان با حیات‌وحش یا حیوانات وحشی بیشتر و نزدیک‌تر می‌شود؛ موضوعی که باعث می‌شود انتقال بیماری‌ها بیشتر شود. این بارندگی‌ها باعث تغییراتی در زیستگاه‌های ناقلان ویروس‌ها شده است. خیلی از بیماری‌های عفونی مثل مالاریا و تب دنگی از طریق یک ناقل (مالاریا از طریق پشه مالاریا و دنگی از طریق پشه آئدس) به انسان منتقل می‌شوند. حالا در کنار آن عواملی چون سفرها و… باعث می‌شوند بیماری‌های عفونی گردش بیشتری پیدا می‌کنند؛ مثلا ساخت یک سد باعث می‌شود که کل آن منطقه دچار تغییرات زیست‌محیطی شود که همین مسئله در افزایش بیماری‌های واگیردار تأثیر دارد.

دکتر رمضانی به نکته مهمی اشاره می‌کند و می‌گوید: بیماری‌هایی مثل سرخک و آبله‌مرغان و… که در کشور شاهدیم، مواردی از طغیان‌های کوچک‌اند و طغیان‌های بزرگ نیستند که بخواهیم نگران شویم که مثل کووید تبدیل به تهدید جهانی شوند یا خطر عمومی جهانی داشته باشند. این موارد در حد طغیان‌های کوچک مشکل ایجاد می‌کنند، اما مسئله‌ای که می‌تواند تبدیل به تهدید بزرگ جهانی شود، غیراز ویروس‌ها (مثل کرونا و…) که قابلیت ایجاد پاندمی و طغیان‌های بزرگ در جهان را دارند، «مقاومت میکروبی» است. این تهدید خیلی بی‌سروصدا دارد اتفاق می‌افتد و دلیلش هم مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها در انسان‌ها، دام‌ها و محیط‌زیست است و اگر جلوی این روند گرفته نشود، افراد زیادی در آینده به‌دلیل عفونت‌های غیرقابل درمان، جان خود را از دست خواهند داد.

برخی از بیماری‌های عفونی دارای مبدأ شرقی هستند، از جمله سرخک، تب دنگی، مالاریا، آبله مرغان و سل. در کنار عوامل طبیعی مؤثر بر گسترش ویروس‌ها، مانند تغییرات اقلیمی، تغییرات آب‌وهوایی، جنگل‌زدایی و تخریب حیات‌وحش، وجود دارد عواملی مدرن که به‌عنوان عوامل مؤثر بر گسترش ویروس‌ها به‌شمار می‌روند، از جمله سفرهای بین‌المللی، رشد شهرنشینی، دستکاری اکولوژی، جنگ و فقر.