**عوارض کراتین بر کلیه‌ها: علمی یا تضییع شغلی؟**
بسیاری از ورزشکاران و بدنسازان برای افزایش قدرت و بهبود عملکردشان از مکمل کراتین استفاده می‌کنند. اما برخی از این افراد نگران هستند که آیا این مکمل ممکن است به کلیه‌هایشان آسیب برساند؟ در این مقاله، ما با بررسی مطالعات علمی و موارد واقعی، به این نتیجه رسیده‌ایم که مصرف کراتین در دوز ایمن برای کلیه‌ها ضرری ندارد. اما چرا ورزشکاران به این مکمل روی می‌آورند و عوارض کراتین بر کلیه‌ها چیست؟ در ادامه، ما به این سؤالات پاسخ خواهیم داد.
**چرا ورزشکاران از کراتین استفاده می‌کنند؟**
کراتین یکی از محبوب‌ترین مکمل‌های ورزشی برای بدنسازان و ورزشکاران قدرتی است. هدف از مصرف آن، افزایش حجم عضلات، توان انفجاری، بهبود عملکرد در تمرینات سنگین و تسریع فرایند ریکاوری است. این مکمل به‌ویژه در فازهای بارگیری (چه بارگیری کنید چه نکنید تفاوتی ندارد) و تمرینات فشرده کاربرد زیادی دارد.
**گزارش موردی از عوارض کراتین بر کلیه‌ها**
در سال 2011، یک گزارش پزشکی ثبت‌شده از یک مرد 18 ساله و سالم بود که پس از مصرف کراتین مونوهیدرات برای 2 روز، علائم شدیدی مانند تهوع، استفراغ و دل‌درد را نشان داد. بررسی‌ها نشان داد که او دچار نارسایی حاد کلیوی شده و بیوپسی کلیه، نکروز حاد لوله‌ای را تایید کرد. پس از قطع مصرف مکمل، کلیه‌های او طی 25 روز به وضعیت طبیعی برگشتند. این مورد نادر، باعث شد تا پزشکان در مورد مصرف حتی دوزهای مجاز کراتین نیز هشدار دهند.
**آیا کراتین به کلیه‌ها آسیب می‌زند؟**
سوالی که ذهن بسیاری از کاربران را درگیر می‌کند این است که آیا مکمل کراتین واقعا به کلیه‌ها آسیب می‌زند یا عوارض کراتین بر کلیه‌ها چیست؟ برای پاسخ، باید به پژوهش‌های علمی گسترده رجوع کرد. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف کراتین ممکن است سطح کراتینین خون را اندکی بالا ببرد. از آن‌جا که کراتینین یکی از شاخص‌های عملکرد کلیه است، این افزایش می‌تواند در ظاهر نگران‌کننده باشد. اما افزایش کراتینین در این موارد به‌علت افزایش مصرف کراتین و نه نارسایی کلیه است.
**بررسی پژوهش‌های علمی معتبر**
نکته بسیار مهم این است که اغلب مطالعات بر روی افراد سالم انجام شده‌اند. به همین دلیل، اگر فردی سابقه بیماری‌های کلیوی یا کبدی دارد، مصرف کراتین ممکن است برای او خطرناک‌تر باشد. در چنین شرایطی حتما باید با پزشک مشورت کرد و از انجام خودسرانه مصرف مکمل پرهیز نمود.
**مطالعه سال 2020**
یک پژوهش در سال 2020 نشان داد که مصرف روزانه 5 گرم کراتین به مدت 35 روز تاثیری بر عملکرد کلیه‌ها ندارد. در این مطالعه، هیچ تغییری در شاخص‌های خون، ادرار یا عملکرد متابولیک مرتبط با کلیه مشاهده نشد.
**مطالعه سال 2001**
در یکی از طولانی‌ترین مطالعات در این حوزه که در سال 2001 انجام شد، مصرف کراتین در یک دوره 4 ساله نیز هیچگونه آسیب به کلیه‌ها یا کبد وارد نکرد. شرکت‌کنندگان در این پژوهش از مکمل کراتین در دوزهای توصیه‌شده استفاده کردند.
**بیانیه انجمن ISSN**
انجمن بین‌المللی تغذیه ورزشی نیز تاکید می‌کند که هیچ مطالعه‌ای در افراد سالم نشان نداده که مصرف کراتین می‌تواند به کلیه‌ها یا کبد آسیب برساند.
**آیا بالا رفتن کراتینین همیشه نگران‌کننده است؟**
همان‌طور که اشاره شد، بالا رفتن سطح کراتینین در خون ممکن است نشانه آسیب کلیوی باشد، اما در ورزشکارانی که کراتین مصرف می‌کنند این افزایش معمولا فیزیولوژیکی و موقتی است. برخی پزشکان توصیه می‌کنند اگر فردی کراتین مصرف می‌کند، تفسیر نتایج آزمایش‌های کلیه باید با آگاهی از این مصرف انجام گیرد.
**عوامل افزایش‌دهنده ریسک عوارض کراتین بر کلیه‌ها**
در حالی که کراتین در اکثر موارد ایمن است، در برخی شرایط می‌تواند ریسک عوارض کلیوی افزایش یابد:
* مصرف دوزهای بالاتر از مقدار توصیه‌شده (معمولا بیش از 5 گرم در روز)
* مصرف همزمان با داروها خاص مثل ایبوپروفن، ناپروکسن و…
* نداشتن مصرف کافی آب و ایجاد کم‌آبی در بدن
* داشتن سابقه بیماری‌های کلیوی یا فشار خون بالا
**توصیه‌هایی برای مصرف ایمن کراتین**
برای کاهش ریسک عوارض کراتین بر کلیه‌ها و بهره‌مندی از فواید کراتین بدنسازی، رعایت نکات زیر بسیار مهم است:
* همیشه با دوزهای توصیه‌شده شروع کنید. معمولا 3 تا 5 گرم در روز کافی است.
* از برندهای معتبر استفاده کنید که دارای گواهی‌هایی مانند NSF یا Consumer Lab باشند.
* آب کافی بنوشید. مصرف کراتین بدون آب کافی ممکن است باعث کم‌آبی و فشار به کلیه شود.
* قبل از شروع مصرف، با پزشک مشورت کنید، به‌ویژه اگر بیماری زمینه‌ای دارید.
* آزمایش‌های دوره‌ای کلیه بدهید، اگر مصرف کراتین طولانی‌مدت دارید.
* از مراکز معتبر مثل داروخانه‌ها جهت خرید کراتین اقدام کنید.