عنوان: مهمترین ضرورت برای مدیریت بحران طرح برنامه عملیاتی در نظام حکمرانی کشور
در جامعه، وجود یک برنامه و راهکار اساسی برای مدیریت بحران، یکی از ضروریات برای هماهنگی و ساختارمند شدن تلاش‌های مختلف است. همین‌گونه، معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت اشاره کرده است که مهمترین ضرورت برای مدیریت بهتر جامعه و کاهش تأخیر در انجام امور طرح برنامه عملیاتی در نظام حکمرانی کشور است.
در سال‌های اخیر، با وجود změny و تحولات شگرف در اسلام، هنوز ما شاهد بی‌جهت ماندن حرکت سازمان‌ها و فقدان برنامه‌ریزی مدون و داده‌محور هستیم. این رویکرد نقض صریح فکری است که خود دولت و مجلس را در نقش برپایه‌گرفتن Government و مجلس قلعه‌ای بار کرده است.
بنا به دقت مهندس طاهر موهبتی، معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت، بازنگری در نظام برنامه‌ریزی کشور مهمترین ضرورت روز است. وی در گفت‌وگو با ایسنا اشاره می‌کند که یکی از مؤلفه‌های اصلی نظام حکمرانی کشور، برنامه‌ریزی دقیق و مبتنی بر داده است.
در دو سال اخیر ما با تغییر ساختارها و برنامه‌های سازمان‌ها در سراسر کشور مواجه بوده‌ایم. مهمترین دلیل این تغییرات، تغییر مدیریت‌ها و تغییر شیوه کار بالا و پایین بوده است.
برنامه‌ریزی مبتنی بر داده مناسب از مهمترین منشأ ثبات و پایداری در یک سازمان است. از طرفی، فقدان برنامه‌ریزی مناسبی در سازمان‌ها، باعث بروز روزمرگی و بی‌جهت‌بودن حرکتی شده است که این مسأله، نه فقط به سازمان بلکه به نظام حکمرانی کشور آسیب می‌زند.
نگارنده می‌گوید اینکه نیاز باشد برنامه‌های عملیاتی از ثبات برخوردار باشند، خیلی بدیهی است. بدین منظور باید گزارش‌های مستند و داده‌محور به عنوان مبنای برنامه‌های عملیاتی در نظر گرفته شود. دیگر اینکه برنامه‌ای را که کمی و قابل اندازه‌گیری نیست، می‌توان گفت نه‌تنها در راستای درست اجرای آن از اقدام بر می‌خیزیم و از حیث بررسی و پایش آن هم مانع بیش از پیش بشویم.
در شرایطی که دولت و مجلس بر لزوم تدوین برنامه‌های عملیاتی تأکید دارند، ما هنوز در وضعیتی قرار داریم که شاهد ضعف‌های اجرایی در این مسیر هستیم.
بدین هدف، مهندس طاهر موهبتی الزامات مهم برای موفقیت برنامه‌ریزی عملیاتی را مشخص کرده که شامل اعتقاد و تعهد بالاترین مقام سازمان به برنامه عملیاتی، واگذاری سطحی و بدون نظارت برنامه به دیگران، مشارکت کارکنان در تدوین برنامه عملیاتی برای افزایش تعهد اجرایی، پرهیز از آرمان‌گرایی و غیرقابل تحقق بودن اهداف، قابل سنجش بودن و کمیت‌پذیری برنامه‌ها و تفکیک برنامه‌های جاری از برنامه‌های عملیاتی است.
گفتنی است که با توجه به پیشرفت‌های بین‌المللی در اهداف و خواسته‌ها برای سبک‌زیستی بهتر، صداقت و تلاش سازمان‌ها برای واگذاری کیفیت بالا، تعهد برنامه عملیاتی یکی از الزامات آن برای حضور و فعالیت سازمان در دوران عصری است.
البته، برنامه عملیاتی باید در جهت حل یک مسأله واقعی کشور تنظیم شود و ادبیات آن نباید به‌گونه‌ای باشد که با مقاومت سازمانی روبه‌رو شود.
موفقیت برنامه عملیاتی نیز به بسیاری از دلیلیان وابسته است که می‌توان از نقش کلیدی پایش به‌عنوان یکی از آن‌ها نام برد. در این میان، هم‌راستایی بین بودجه و برنامه عملیاتی نیز بسیار مهم است. در این میان، نقش پایش کلیدی در موفقیت برنامه عملیاتی باید با اهمیت‌ترین نقش مورد توجه قرار گیرد. بر اساس گفته مهندس موهبتی، پایش موثر در برنامه عملیاتی نیز مدیون فعالیت‌ها و اعضا سازمان می‌باشد و مهمترین این اعضا ریاست و مدیریت سازمان می‌باشد.
از سوی دیگر، هیچ محتوایی نباید به سمت تاریخ پرنیاخته شود. این رویکرد خلاق و تجربه‌ورز و تاریخی در اجرای عملیاتی یک برنامه، همان تجربه‌ای است که هرکس مد نظر می‌گیرد.
با توجه به مفاد برنامه ملی «پزشکی خانواده و نظام ارجاع» که یکی از برنامه‌های عملیاتی در نظام حکمرانی کشور است، به‌گونه‌ای که باید مهمترین زیاندها در اجرای همین برنامه را دریابیم.