گزارش ما از ایران اکسپو 2023 و پیامدهای آن برای خراسان جنوبی
خراسان جنوبی، استان ای بی خبر است که هر ساله در ایران اکسپو به عنوان یک استان فعال اقتصادی ظاهر می‌شود. اما آیا این حضور فقط صرفاً تبلیغاتی است یا به صادرات و اقتصاد واقعی منجر می‌شود؟ در این گزارش، ما به بررسی جامع حضور خراسان جنوبی در ایران اکسپو 2023 و پیامدهای آن می‌پردازیم.
برندینگ جهانی با ثبت بین‌المللی زرشک و گوهرسنگ
خراسان جنوبی در ایران اکسپو 2023، غرفه خود را با تمرکز بر دو زنجیره ارزش زرشک و گوهرسنگ влаصت آورد. ثبت بین‌المللی زرشک افین و عناب خوسف در نظام جهانی میراث کشاورزی (GIAHS) منجر به برندینگ جهانی زرشک و گوهرسنگ شد. این گام مهم در معرفی و جهانی‌سازی برند کالا ایرانی موفق بود. اما بازگشت ارز به اقتصاد استان و صادرات واقعی، زیر سوال بردن این موفقیت است.
گوهرسنگ: ریوافزون، اما هنوز در صدر نیست
گوهرسنگ با تنوع و کیفیت نامدار در سطح کشور، اما هنوز ۰.۰۵ درصد از صادرات کشور را به خود اختصاص داده است. آماری که نه‌تنها جهش چندانی را نشان نمی‌دهد، بلکه می‌تواند هشداردهنده‌ای باشد. تفاهم‌نامه با وزارت صمت در این حوزه امیدبخش است، اما بدون پیگیری جدی و جذب سرمایه‌گذاری، به نتایج عملی نخواهد رسید.
выступ خراسان جنوبی در ایران اکسپو
خراسان جنوبی در ایران اکسپو، بیش از ۱۱۰ مذاکره تجاری انجام داد و ۲۱ هیأت خارجی را میزبانی کرد. این سطح از تعاملات بین‌المللی کم‌سابقه نشان از ظرفیت بالای دیپلماسی اقتصادی استان دارد. اما نکته مهم، پیگیری عملی مذاکرات است. تعداد مذاکرات مهم نیست، مهم این است که قراردادهای عملیاتی و پایدار حاصل شوند.
فرصت‌هایی که نباید نادیده گرفته شوند
در حاشیه ایران اکسپو، کشورهایی مانند چین، هند، روسیه، ارمنستان و ترکمنستان علاقه خود را برای همکاری در حوزه‌های مختلف اعلام کردند. چین به سرمایه‌گذاری در زعفران و گوهرسنگ علاقه نشان داد و هند خواهان واردات محصولات کشاورزی مزیت‌دار استان شد. اگر برنامه‌ای برای پیگیری این مذاکرات وجود ندارد، به نتایج عملی نخواهد رسید.
نقشه راه برای خراسان جنوبی
اگر خراسان جنوبی می‌خواهد در ایران اکسپو 2025 سهم بیشتری در صادرات واقعی داشته باشد، باید از اکنون برنامه‌ریزی کند. این برنامه‌ریزی باید شامل تولید محتوای حرفه‌ای، انسجام میان دستگاه‌ها، تقویت دیپلماسی اقتصادی، استفاده از ظرفیت منطقه ویژه اقتصادی بیرجند و منطقه آزاد چابهار، و احیای صنایع راکد باشد. همچنین محصولات مزیت‌دار دیگری چون زعفران، عناب، بنتونیت و صنایع‌دستی باید جایگاه خود را در سبد معرفی استان پیدا کنند.
پایان سخن: پرسش سال آینده
حضور در نمایشگاه‌ها، برندینگ، مذاکره و تفاهم‌نامه، تنها بخشی از مسیر صادرات است. بخش اصلی آن، فروش واقعی، توسعه بازار، و بازگشت ارز به اقتصاد استان است. در پایان سال ۱۴۰۴، یک پرسش کلیدی پیش روی ما خواهد بود: آیا خراسان جنوبی صرفاً معرفی کرد، یا توانست بفروشد؟ پاسخ به این پرسش، شاخص موفقیت ما در سال آینده خواهد بود.