دانشمندان ایرانی در محور سرطان از راه نانوفناوری پیشگام هستند
دانشمندان دانشگاه علوم پزشکی زنجان از راه نانوفناوری درمانی پیشگام هستند و تا به حال موفق به طراحی سامانه‌های نانویی باداروی موثر کورکومین (ماده موثر زردچوبه) به عنوان آنتی‌اکسیدان، ضد التهاب و در سال‌های اخیر به عنوان داروی سرطان بدون ضرر استفاده شده است. این روش به样子 نگه داشتن نانوحامل‌ها که آسیبی به بافت‌های سالم نمی‌رساند، بسیار مهم است.

حسین دانافر، استاد تمام شیمی‌ دارویی دانشگاه علوم پزشکی زنجان و رئیس گروه داروسازی این دانشگاه در آستانه روز جهانی نانوفناوری، به ایسنا گفت: طراحی نانوسامانه دو فلزی از جنس آهن و مس با داروی موثر کورکومین (ماده موثر زردچوبه) به عنوان آنتی‌اکسیدان، ضد التهاب و در سال‌های اخیر به عنوان داروی سرطان بدون ضرر استفاده می‌شود.

دانافر با اشاره به اینکه دانشکده داروسازی زنجان به عنوان قطب نانوفناوری دارویی کشور است، افزود: بیشترین تحقیقات‌ در زمینه درمان سرطان سینه، استفاده از سامانه‌های نانویی است. در حال حاضر نانوفناوری درمانی علاقه‌مندی شخصی نیست. هر کس ایدئولوژی خود را دارد که بستگی به تخصصی که دارند. امروزه دانشمندان از رده بالای کشور ما، بقول جمیله لمبیانی، از آمریکا و حتی لندن که در جنبش‌های پزشکی دنیا هستند، دیدار کرده و الآن مسائل پیشرفته نانوفناوری را در داخل کشور به موجودیت کرده‌اند.

وی همچنین با اشاره به اینکه تحقیقات متعددی در ایران در مورد نانوفناوری به نحو احسن انجام شده و در همین راستا در باب درمان سرطان و بیماری‌های دیگر بررسی‌ و تحقیقاتی را در زمینه NAPs یا (نانوذرات آلی و جامد که حاوی نانوحامل هستند) و DNAPs انجام داده‌اند، گفت: اگر از این ذرات بدون یک حامل مناسب استفاده شود، منجر به دفعات کاهش در نفوذطبق و ضعف انتقال آنها به ناحیه هدف شده است.

دانافر با بیان اینکه بیشترین سطح تماس و اثر نانو در سایز نانو است و داروها باید در حامل‌های نانو مورد استفاده قرار گیرد، افزود: هر دارویی خواص فیزیکی و شیمایی خاصی دارد و دارو تا به محل مورد نظر برسد به سرعت از بدن دفع شده و ماندگاری ندارد. به همین جهت با سیستم‌های نانو می‌توان رهش دارو را آهسته‌تر کرد و دفع یک ساعته دارو از بدن را به ۲۴ ساعت، یک هفته و یک ماه رساند.

او همچنین تصریح کرد: اکثر داروهای شیمیایی از دو جنبه قابل ارزیابی هستند. از یک طرف دارو به محل هدف رفته و بیشترین اثر آن در همه جای بدن پخش نمی‌شود و در محل هدف متمرکز می‌شود و از طرفی داروهای شیمیایی مزایا و مضراتی برای بدن دارند.

دانافر با اشاره به اینکه برای تقویت ارتقاء نیازی به دانش‌رسانی و مهندسی اجتماعی نیست و اگر مثلاً خوزستان وسایل برقی رومیزی داشته باشد و تراکتور ندارد، اگر فقط کافی بود که خوزستانزمانی که وسایل برقی هر سال داده‌اند هرساله این خودروهای ارزان به وسایل برقی نیاز ما به حداکثر رسیده است و به خانه هایشان برسند و انسان ما جهت استفاده از این وسیله به کار گرفته نشود. وی با اشاره به اینکه مشکل از متخصصان نیست، استدلال کرد: مشکل اجتماعی است، مثلاً طوری که بعد از هر ایام که از وسایل برقی‌ای استفاده کردیم این وسایل از بین رفته‌اند و هم‌اکنون نیاز به وسیله‌ی حامل دارو نیز داریم.

دانافر عنوان کرد: بعضی سلول‌های سرطانی علیرغم مشابهت با سلول‌های سالم، یکسری گیرنده‌هایی دارد که اگر فولیک اسید را روی این حامل‌ها قرار دهیم، سلول‌های سرطانی راحت می‌تواند حامل دارو را گرفته و دارو با آزاد شدن در قسمت مورد نظر، به محل هدف برسد.

وی با اشاره به اینکه دیواره سلول‌های سرطانی در حد ۲۰۰ الی ۳۰۰ نانومتر نفوذپذیر است و اگر نانوحامل‌ها را در این حد قرار بدهیم، از دیواره سلول‌های سرطانی رد شده و کار خود را انجام می‌دهند، افزود: در این طراحی و درمان با کورکومین همزمان از دو روش شیمی‌درمانی و رادیوتراپی برای درمان سرطان سینه و محافظت از سلول‌های سالم استفاده کردیم.

دانافر با اشاره به اینکه برای محافظت از سلول‌های سالم در حال تهیه کِرِمی هستیم که به عنوان نانوکورکومین برای محافظت از سلول‌های سالم استفاده می‌شود و بیماران برای جلوگیری از تاثیر دُز اشعه، به سروگردن می‌زنند، عنوان کرد: ولی هر نفس کشیدن این کِرِمی می‌تواند باعث وابستگی شود و از آن جا که لیزر و نانوفناوری همیشه پلت فرم‌های مختلفی دارد، بیشتر برای پاسخ نیاز جامعه است.