تجربه کتک زدن دانش‌آموزان در ایران: علائم نااطمینانی و لحظه‌های هشدار دهنده
حال و روزه ما با ماجرای کتک زدن دانش‌آموزان در مدارس ایران، به‌ویژه آن‌هایی که اکثراً از سوی معلمان صورت می‌گیرد، مأنوس شده‌ایم. این موضوعات خشم‌آور و بی‌وجدانانه باعث تعجب و خشم عمومی شده و ما را به تفکر و سوال‌زنی درباره پیامد‌های این موارد اکتفا می‌کنند.در این مقاله تلاش می‌کنیم که علائم این ماجراها را مورد تحلیل قرار دهیم و بررسی کنیم که آیا از گذشته چه تغییراتی رخ داده است و چه راه حل‌هایی می‌توانند در تعلیم و تربیت اجرا شود تا این چالش‌ها کاهش یابند.
نگاهی به تاریخچه تنبیه بدنی در ایران
در تعلیم و تربیت ایران قدمت کتک زدن دانش‌آموزان به زمان مکتبخانه‌ها می‌رسد. در آن زمان، دانش‌آموزان با انواع تنبیهات همچون استفاده از چوب، فلک و هر گونه سوالی که پاسخی نداشت با تنبیه سخت روبرو می‌شدند. با امروزه تنها با در نظر گرفتن تغییراتی که در نظام تعلیم و تربیت ایران رخ داده است، می‌توان دریافت که چرا روش‌های سنتی تنبیه حتی در今天 همچنان وجود دارد.
افشاگری در روزهای اخیر: دو مورد تنبیه سخت در دو مدرسه
از زمانه کنونی، دو مورد تنبیه سخت به‌طور پنهانی در دو مدرسه (یکی در شهرری و دیگری در سنندج) افشا شد. در مورد اول، معلم یک مدرسه شهرری، دانش‌آموزان را به نمازخانه می‌برد و می‌گوید که روش سربازی را برای تنبیه آن‌ها اعمال می‌کند و نقاط حساس بدن آن‌ها را فشار می‌دهد. در مورد دوم، والدین یک دانش‌آموز روستای کرجوی سنندج افشا کردند که پس از گم شدن شارژر موبایل، معلم فرزندشان را با کابل زده و باعث جراحت شدید او شد که آن‌ها را مجبور به بستری شدن در بیمارستان کرد.
پیگیری قانونی و قضایی
محمدرضا نیک‌نژاد، معلم و کارشناس آموزشی، می‌گوید که در مورد اول باید پیگیری قانونی و قضایی صورت گیرد تا معلم متهم به حکم قطعی برسد و حتماً او را از مدرسه اخراج کنند. او همچنین می‌افزاید که در مورد معلم دوم، تعلیق کافی نیست و باید به طور کلی از سیستم آموزش و پرورش اخراج شود. نیک‌نژاد به این نکته اشاره می‌کند که مهم‌ترین چیز این است که جلوگیری از تنبیه بدنی در مدارس، دغدغه مدیران بالادستی نیست که بخواهند به آن بپردازند و قانون سفت و سختی برای آن در نظر بگیرند؛ نه در مرحله گزینش، نه در آموزش‌های دانشگاه فرهنگیان و نه در زمان خدمت معلم در مدارس، رصد اخلاقی و روانی معلم انجام نمی‌شود و مسئول گزینش هم گفته که اصلاً در قانون نیامده است.
ارزیابی سلامت روان معلم
رضا روستایی، مدیرکل گزینش وزارت آموزش و پرورش، می‌گوید که وظیفه‌ای در خصوص ارزیابی سلامت روان معلمان نداریم. او می‌افزاید که بر اساس ماده 2 قانون گزینش، ملاک‌هایی که باید بررسی شوند شامل مواردی مثل اعتقاد به دین مبین اسلام یا یکی از ادیان رسمی مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، التزام عملی به احکام اسلام، عدم سابقه محکومیت کیفری مؤثر، عدم اعتیاد به مواد مخدر و 3 مورد دیگر است. روستایی پیشنهاد می‌کند که متخصصان شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش و پرورش باید بنشینند و تصمیم‌گیری دقیقی درباره نحوه بررسی سلامت روان معلمان داشته باشند.
لزوم بازبینی در نظام تعلیم و تربیت ایران
ما به این نکته اشاره می‌کنیم که این ماجراها نشانه‌ای از نااطمینانی در سیستم تعلیم و تربیت ایران است. آیا صرفاً اخراج معلمان خاطی و تعلیق کافی است؟ آیا در حال حاضر در یادگیری در مدرسه، معلمان ویژگی‌هایی مانند مهارت‌های ارتباطی و مهارت حل مسئله را به学生ها آموزش نمی‌دهند؟ سیستم آموزش و پرورش به‌طور کلی تا چه حد از نیت‌های درستی برخوردار است و آیا طراحان آموزشی و طراحان برنامه آموزشی در دانشکده‌ها تا چه حد در مورد تربیت معلمان و پس از مدرسه، صرفاً تمرکز روی خود تربیت دارند؟ برخی از سوالاتی که برپایه کنکاش و مقایسه با مبتنی بر همان برنامه رویکردها در حال حاضر هیچ جوابی درخصوص تیزهوش‌ترین افرادی که نیازمند تمرین بالا در عمل خود جهت های آگاهی سازی نامبردارش بالا خواهد بود و حتی اگر هر چند با از آن مقطع خود گونه‌ای سوال پیدا شد، گفته نمی‌شود.
با این اطمینان در پایان مقاله می‌گوییم، با نگاهی به گذشته و نگرانی‌های معلمان و والدین درباره نااطمینانی در سیستم تعلیم و تربیت ایران، ضروری است که درست بر اساس راه‌حل‌هایی که در ذهن ما می‌چسبد درقالب دین مناسبت مستعد طراحی طولانی تکثیر پذیرظرافته دنبال‌شود.