يكي از مهم‌ترين دغدغه‌هاي دوران معاصر، بحران هویت در نسل جوان است. کتاب “جوان و بحران هویت” نوشته دکتر محمدرضا شرفی، تلاش کرده تا به تحليل وضعيت رواني و اجتماعي جوانان در مقابله با بحران هویت بپردازد و راهکارهاي مواجهه صحیح با آن ارائه دهد. این کتاب برای تمام كساني که با نسل جوان در ارتباط هستند، سودمند است.
در آغاز کتاب، نویسنده مفهوم “هویت” را به‌عنوان عنصري بنیادين در شخصیت فردی و اجتماعی انسان تعریف می‌کند. وی تأکید می‌کند که فرآیند شکل‌گیری هویت، به‌ویژه در دوران نوجوانی و جوانی، یکی از پیچیده‌ترين و حساس‌ترين مراحل رشد رواني انسان است. هرگاه فرد در یافتن پاسخ به پرسش‌هايی مانند “من کیستم؟”، “چه می‌خواهم؟” و “نقش من در جامعه چیست؟” دچار سردرگمی شود، بحران هویت رخ می‌دهد. اگر این بحران مدیریت نشود، پیامدهاي چون بی‌هدفی، انزوا، گرایش به رفتارهای انحرافی و حتی افسردگی به دنبال دارد.
دکتر شرفی در این اثر، نظریه‌های مختلف روان‌شناسی به‌ویژه نظریه اریک اریکسون را مبنا قرار می‌دهد. وی تأکید می‌کند که دوران نوجوانی و جوانی، مرحله‌ای بحرانی در چرخه رشد هویتی انسان است. در صورت نبود حمایت اجتماعی و خانوادگی، فرد ممکن است در این مرحله متوقف شود یا به‌سوی هویت‌های جعلی و تحمیلی کشیده شود. وی ضمن تحلیل ساختار هویت، به بیان انواع آن چون هویت فردی، اجتماعی، ملی و دینی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه تداخل یا تعارض میان این انواع می‌تواند به بروز بحران در ذهن و رفتار جوانان منجر شود.
یکی از نکات برجسته کتاب، بررسی عوامل موثر در شکل‌گیری بحران هویت است. نویسنده عوامل را در سه دسته عمده قرار می‌دهد: فردی، خانوادگی و اجتماعی. در بُعد فردی، مسائلی مانند کمبود اعتمادبه‌نفس، ضعف در مهارت‌های ارتباطی، و ناتوانی در تصمیم‌گیری به‌عنوان عواملی که جوان را مستعد بحران می‌سازند، با اشاره می‌کند. در سطح خانواده، دکتر شرفی به نقش تربیت نادرست، نبود گفت‌وگوی موثر، و تضادهای میان‌نسلی اشاره می‌کند. در سطح اجتماعی نیز، عواملی چون نابرابری‌های اقتصادی، نبود فرصت‌های شغلی، تغییرات فرهنگی ناشی از جهانی‌شدن و رسانه‌های نوین، نقش بسزایی در تضعیف یا گم‌گشتگی هویت جوان دارند.
این کتاب برای تمام كساني که با نسل جوان در ارتباط هستند، سودمند است. توضیحات نویسنده در مورد ارتباط بین هویت و تحول اجتماعی بسیار قوی است. این کتاب همچنین اثری آموزشی است که باید مورد تجدید نظر و تصحیح قرار گیرد. محقق‌ها و کارشناسان باید در مورد چگونه anlatن چهره “پایان قرن دهم” را برای نسل نوجوان خلق کنند تا بتوانند در جامعه ای صحیح و پایدار با زندگی شوند.