بزرگ‌ترین روندها در صنعت دامپروری ایران در سال‌های اخیر، صنعتی‌سازی و استفاده از فناوری‌های نوین بوده است. صنعت دامپروری در ایران از زمان‌های کهن وجود داشته و همیشه به‌عنوان یکی از بنیان‌های اصلی اقتصاد کشاورزی محسوب می‌شده است. با این حال، تحولات اخیر در این صنعت نه‌تنها دام سبک را در بر می‌گیرد، بلکه صنعتی‌سازی و پیشرفت‌های قابل توجه در گاوداری‌های شیری صنعتی را نیز شامل می‌شود. بر اساس آخرین گزارش فائو در سال ۲۰۲۳، ایران با تولید سالانه بیش از ۱۱ میلیون تن شیر خام، جایگاه پنجم جهان را در صنعت دامپروری به خود اختصاص داده است. این موفقیت حاصل برتری‌های چشمگیر این صنعت در دو دهه اخیر بوده است.
صنعت دامپروری در ایران تحول چشمگیری را طی کرده است. صنعت دامپروری به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صنایع در اقتصاد کشاورزی ایران شناخته می‌شود. با توجه به آمار وزارت جهاد کشاورزی، سرمایه‌گذاری در بخش دامپروری صنعتی طی ۱۰ سال گذشته بیش از سه برابر افزایش پیدا کرده است و ایران در این مدت به‌عنوان پیشروترین کشور در منطقه خاورمیانه در این حوزه شناخته شده است.
یکی از عوامل کلیدی در موفقیت ایران در صنعت دامپروری، استفاده از سیستم‌های مدرن مدیریت گله‌های شیری بوده است. اکنون بسیاری از گاوداری‌های پیشرفته کشور مجهز به آخرین فناوری‌های روز دنیا از جمله سیستم‌های هوشمند تغذیه، ربات‌های شیردوشی و نرم‌افزارهای مدیریت تولید هستند. این تحولات موجب افزایش میانگین تولید شیر از هر رأس دام به بیش از ۲۵ کیلوگرم در روز شده است.
اگرچه ایران به جایگاه قابل توجهی در صنعت دامپروری دست پیدا کرده است، اما کارشناسان معتقدند برای حفظ این موقعیت نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت هستیم. مشکلاتی همچون کمبود نهاده‌های دامی، تغییرات اقلیمی و رقابت فشرده در بازارهای جهانی می‌تواند چالش‌های جدی ایجاد کند. با این حال، ظرفیت‌های بی‌نظیری همچون نیروی انسانی متخصص، زیرساخت‌های در حال توسعه و موقعیت استراتژیک جغرافیایی، فرصت‌های طلایی برای رشد بیشتر این صنعت فراهم کرده است.
صنعت دامپروری نقش حیاتی در اشتغال‌زایی و توسعه مناطق روستایی ایفا می‌کند. بر اساس آمار رسمی، این بخش به صورت مستقیم و غیرمستقیم برای بیش از ۱.۵ میلیون نفر اشتغال ایجاد کرده و سهم قابل توجهی در جلوگیری از مهاجرت روستاییان داشته است. علاوه‌بر این، توسعه دامپروری صنعتی موجب افزایش درآمد خانوارهای روستایی و بهبود شاخص‌های زندگی در این مناطق شده است.
برنامه‌های بلندمدت وزارت جهاد کشاورزی بیان می‌کند که ایران قصد دارد تا سال ۱۴۱۰ جایگاه خود در بین کشورهای برتر دامپروری جهان را ارتقا دهد. تحقق این هدف مستلزم سرمایه‌گذاری بیشتر در بخش تحقیق و توسعه، بهینه‌سازی مصرف آب و انرژی و توسعه صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا است. کارشناسان بر این باورند که آینده این صنعت در گرو تولید محصولات با کیفیت و رقابت‌پذیر در بازارهای جهانی خواهد بود.
مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌های کشور نقش بسزایی در توسعه صنعت دامپروری داشته‌اند. بیش از ۲۰۰ پروژه تحقیقاتی در زمینه ژنتیک دام، تغذیه و مدیریت گله در پنج سال گذشته به نتیجه رسیده است. حاصل این تحقیقات، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید بوده است. توجه به علم و فناوری می‌تواند ایران را در مسیر تبدیل شدن به یکی از قطب‌های اصلی دامپروری جهان قرار دهد.
داستان موفقیت ایران در صنعت دامپروری نمونه بارز تحقق اقتصاد مقاومتی است که با وجود محدودیت‌ها و تحریم‌ها، با تکیه بر نیروی انسانی متخصص و مدیریت جهادی به دست آمده است. حالا این صنعت نه‌تنها نیازهای داخلی را تأمین می‌کند، بلکه به یکی از منابع مهم ارزآوری برای کشور تبدیل شده است. این موفقیت می‌تواند الگویی برای دیگر بخش‌های اقتصادی باشد.