از آنجایی که مصرف بدون رویه قرصهای ضدبارداری، بهویژه انواع اورژانسی، سلامت زنان را با چالشهای جدیدی روبرو کرده است، متخصصان زنان و زایمان هشدار میدهند که مصرف بیرویه این داروها، به جای پیشگیری، در موارد زیادی منجر به آسیبهای جدی مانند بینظمی هورمونی، کاهش باروری و حتی مشکلات روانی میشود.
در سالهای اخیر، آمارها نشان میدهد که زنان جوان، بیش از پیش بدون مشورت با پزشک و صرفاً برای جلوگیری از بارداری یا تنظیم قاعدگی به مصرف قرصهای ضدبارداری روی آوردهاند. این در حالی است که ساختار بدن، شرایط هورمونی و حتی سبک زندگی هر فرد با دیگری تفاوت دارد و مصرف چنین داروهایی باید حتماً تحت نظر پزشک انجام شود.
بررسیهای مربوط به قرصهای اورژانسی نشان میدهد که این داروها حاوی هورمونهای قوی هستند که مصرف زیاد آنها میتواند عوارضی مانند تهوع، سرگیجه، درد زیر شکم، بینظمی قاعدگی و حتی اختلال در چرخه باروری را به همراه داشته باشد. استفاده نابجا و تکراری این داروها، میتواند با نازک شدن پوشش داخلی رحم (آندومتر) منجر به کاهش احتمال بارداری یا بروز بیماریهایی مانند آندومتریوز شود؛ بیماریای که درد مزمن و ناباروری را برای بسیاری از زنان به دنبال دارد.
علاوه بر این، قرصهای اورژانسی درمان تنبلی تخمدان یا بینظمیهای هورمونی نیستند. این قرصها دارای دوز بالای هورمون پروژستین هستند که باید فقط در شرایط خاص و اضطراری مورد استفاده قرار گیرند. به گفته متخصصان، انتخاب داروی مناسب تنها باید توسط پزشک انجام شود.
بررسیها نشان میدهد که مصرف این قرصها برای زنان بالای ۳۵ سال که دچار چاقی، دیابت، یا فشار خون هستند، خطرناک است. در این افراد احتمال بروز لخته خونی، سکته مغزی یا قلبی افزایش مییابد. همچنین در کسانی که سابقه خانوادگی سرطان دارند، این قرصها باید با احتیاط مصرف شود.
علاوه بر این، بسیاری از عوارض رایج از این داروها شامل حالت تهوع، استفراغ، افزایش وزن، ریزش مو، جوشهای پوستی، رشد موی زائد و حتی کاهش میل جنسی است. بسیاری از این عوارض در بلندمدت خود را نشان میدهند و درمان آنها زمانبر خواهد بود.
بر اساس شواهد، قرصهای ۲۱ عددی باید از روز دوم یا سوم قاعدگی آغاز شده و پس از پایان بسته، یک هفته استراحت دارویی لازم است. در حالی که قرصهای ۲۸ عددی باید بدون وقفه و بهصورت منظم مصرف شوند. چند قرص آخر معمولاً غیرفعال هستند و برای حفظ عادت روزانه طراحی شدهاند.
با وجود ظاهر ساده و دسترسی آسان به قرصهای ضدبارداری، نباید فراموش کرد که این داروها ترکیباتی شیمیایی با اثرات بلندمدت هستند. مصرف آنها بدون آگاهی و مشاوره تخصصی، نه تنها ممکن است مشکل فرد را حل نکند، بلکه در بسیاری از موارد باعث بروز مشکلات جدید و پیچیدهتری میشود.
بنابراین، سلامت زنان نباید به آزمون و خطا سپرده شود. مشاوره پزشکی، مصرف آگاهانه و اطلاعرسانی عمومی، راههای مؤثر برای پیشگیری از یک بحران خاموش در حوزه سلامت باروری هستند. از سوی دیگر، متخصصان هشدار میدهند که حفظ سلامت باروری نیازمند توجه به شرایط پزشکی، سلامت کلی و مزاج هر فرد است.