برگزاری اولین اجلاس مدیران ارشد سازمان بیمه سلامت ایران در سال ۱۴۰۴ علیرغم هدفهای بکر و نوآورانهای که داشت، نشان میدهد که صرف زمان برای گفتگو و برنامهریزی، هنوز کافی نیست. برنامههای پیشگیری سطح چهارم سازمان بیمه سلامت ایران به ما نشان میدهد که چالشهای پیشرفت در این حوزه را نمیتوان به صرف گفتگو و اطلاعات کافی پایان داد. این چالشها نشان دهنده آن هستند که رویکرد سنتی در ارائه خدمات و ذهنیات مردم در عرصه بهداشت و درمان از عوامل اصلی هستند که مانع پیشرفت و پیشگیری از چاقی و اضافهوزن میشوند.
اصول پیشگیری سطح چهارم به معنای ترویج تربیت کلامی، انجام مداخلات غیرمateria درمانی است و این رویکرد، کاهش هزینههای پزشکی، عدالت اجتماعی، بهبود سلامت افراد را در اولویت قرار میدهد. در فرصتی که حریف چالشی است که رویکردهای سنتی را برانداز میکند، فرشید عابدی، معاون پیشگیری سازمان بیمه سلامت ایران، اظهار داشت که اختلالها ناشی از آن خدمات، اثرات مالی و روانی زیادی بر افراد دارند. بنابراین هدف ما جلوگیری از خدمات غیرضروری و میزان مراجعه بیمورد به خدمات پزشکی است.
مؤسسه جهانی بهداشت، سالانه توصیههای مربوط به رژیم غذایی و حرکت را صادر میکند، ولی پایین بودن آگاهی العامة در این زمینه نشان میدهد که آگاهی اجتماعی، نیمی از راه حل است. به غیر از این، مقاومت در برابر تغییر شیوه ارائه خدمات و نیاز به هماهنگی بیشتر بین سازمانها و نهادهای مختلف، یکی از چالشهای بزرگ در ادامه پروژههای مربوط به پیشگیری سطح چهارم است.
برای فهم این چالشها، باید بینش تاریخی و فرهنگی را به این چالشها بیفزاییم. اشاره به شیوههای سنتی ارائه خدمات و ریشههای اجتماعی و فردی افراد و خانوادهها میتواند در تبیین این چالشها به ما کمک کند. ایسنا میگوید که معاون پیشگیری سازمان بیمه سلامت ایران، باید دست آخر به راهکارها و پیشنهادات پلتفرم مردمی و سازمانهای خیرین اشاره کرد و هدف اصلی را جلوگیری از شرایط بد مزمن، خصوصا در گزند حضور مراجعین بیمورد به خدمات پزشکی بدانیم. این رویکرد، شرایط زندگی افراد را بهسازی کرده و از این طریق، به افزایش جسمی و روانی افراد کمک میکند.
اما سوال اینجا می رسد که آیا این برنامهها را میتوان به ثمر اجرا کرد؟ آیا پیشگیری سطح چهارم میتواند چالشهای ابراز شده را براندازد؟ پاسخها ابهام دارد. در حالی که در سالهای اخیر شیوع چاقی و اضافهوزن به طرز وحشتناکی افزایش یافته است و مانند سالهای گذشته، قدرت بردار نمیشود. عدم اطمینان برای امیدی بودن در آینده نزدیک سازمان بیمه سلامت ایران و فقدان رویکرد اقدام مقتدر آن اوضاع را وخیمتر کرده است.