رأ شما در مورد چاقی و اضافه وزن بیشتر و مهمتر از هر چالش دیگری در سلامتی است. این مشکل در بسیاری از موارد منجر به بیماریهای جدی و حتی برخی از انواع سرطان میشود. عوامل گوناگونی مثل سبک زندگی بیتحرک، رژیم غذایی ناسالم، خواب ناکافی و استرس میتوانند افزایش وزن را هم در بزرگسالان و هم در کودکان و نوجوانان ایجاد کنند.
سبک زندگی سالم به عنوان یک فاکتور کلیدی در مدیریت و پیشگیری از چاقی شناخته میشود. این سبک زندگی شامل فعالیت بدنی منظم، مدیریت استرس و عادتهای خواب سالم است. نه تنها سبک زندگی سالم برای کاهش وزن ضروری است، بلکه برای بهبود کیفیت کلی زندگی نیز تأثیر قابل توجهی دارد. فعالیتهای بدنی منظم مثل پیادهروی، دوچرخهسواری یا انجام امور منزل، به تنظیم سوخت و ساز بدن کمک میکند. برقراری تعادل بین کار و زندگی و اولویت دادن به خودمراقبتی نقش مهمی را ایفا میکند.
تغذیه سالم نقشی حیاتی در سلامت افراد دارد. مصرف غذاهایی که دارای قند زیاد، چربی اشباع و مواد افزودنی است، خطر چاقی را افزایش میدهد. اما در مقابل، مواد غذایی سرشار از فیبر مثل غلات کامل، سبزیجات و میوهها، پروتئینهای کمچرب مثل ماهی، مرغ و لبنیات کمچرب، به حفظ وزن ایدهآل کمک میکند. علاوه بر این، الگوی مصرف غذا نیز اهمیت دارد. صرف غذا در محیطی آرام و دور از حواسپرتی، انتخاب وعدههای غذایی کوچکتر و متعادلتر در طول روز و اجتناب از خوردن غذا در اواخر شب، میتواند در تنظیم اشتها مؤثر باشد.
بعضی از مواد غذایی خاص مثل آجیل و دانهها که سرشار از چربیهای سالم و اسیدهای چرب امگا ۳ است، علاوه بر تنظیم وزن، به سلامت قلب و مغز کمک میکند. مصرف مایعات کافی به ویژه آب، برای بهبود سوخت و ساز بدن و کاهش اشتها ضروری است. کاهش تدریجی مصرف نوشیدنیهای قندی و جایگزینی آنها با گزینههای سالمتر، مانند چای سبز یا دمنوشهای گیاهی، میتواند تغییر مثبتی به همراه داشته باشد.
سفیر تغذیه و رژیم درمانی، پروانه صانعی، در گفتوگو با خبرنگار ایمنا خاطرنشان کرد که چاقی مشکلی است که تمام گروههای سنی را درگیر میکند. در واقع مشکل چاقی در بزرگسالان، کودکان و نوجوانان چاقی و اضافه وزن دیده میشود. اما طی دهههای اخیر مشکل چاقی و اضافه وزن به ندرت در کودکان و نوجوانان دیده میشد.
وی افزود که یکی از علل مهم افزایش اضافه وزن و چاقی در جامعه، تغییر روش زندگی است. زندگی انسان به زندگی ماشینی تغییر ماهیت داده است. افراد برای جابهجایی از خودرو استفاده میکنند و ماشینهایی انجام امور روزمره و منزل را برعهده دارند. از جمله دیگر علل افزایش اضافه وزن و چاقی در جامعه، تغییر مواد غذایی مصرفی است. نوع غذاهای مصرفی در ایام قدیم بسیار مختصر بوده است و بیشتر این غذاها، غذاهایی طبیعی بودند که فرایند کمتری بر آنها اتفاق میافتاد و به همین دلیل، مشکل چاقی و اضافه وزن در گذشته در فردا کمتری دیده میشد.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی تصریح کرد که بسیاری اوقات افراد درگیر با چاقی و اضافه وزن، میزان غذای مصرفی خود را با سایر افراد مقایسه میکنند. اما در صورتی که افراد درگیر چاقی و اضافه وزن میزان غذای کمتری نسبت به سایر افراد مصرف میکنند، اما وزن بیشتری نسبت به آنها دارند، ممکن است در دورهای از زندگی خود، میزان مواد غذایی بسیاری دریافت کرده باشند که همین میزان اضافه دریافت مواد غذایی، اضافه وزن و چاقی را برای آنها به همراه داشته است.
وی با بیان اینکه در چنین شرایطی، وزن افراد اضافهتر نمیشود، اما باید تلاش بیشتری برای کاهش وزن صورت گیرد تا به وزن ایدهآل برسد، گفت که گاهی اوقات افراد مواد غذایی مصرفی خود را تنها در یک وعده یا مقطع زمانی در نظر میگیرند و این در صورتی است که در اوقات دیگری ممکن است مواد غذایی بیشتری دریافت کرده باشند و همین موضوع میتواند برای آنها اضافه وزن و چاقی را به همراه داشته باشد.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی تصریح کرد که انتخابهای غذایی افراد به شدت روی وزن آنها تأثیرگذار است. در صورتی که وعده غذایی به میزان کافی و به شیوه صحیح دریافت نشود، احساس گرسنگی پس از گذشت مدت زمانی کوتاه بازمیگردد. افراد طلب غذا میکنند تا مواد مغذی مورد نیاز سلولهای بدن آنها تأمین شود و احساس ضعیف و ناتوانی را از آنها دور کند.
تأثیر روانی و اجتماعی چاقی نیز نباید نادیده گرفته شود. بسیاری از افراد به دلیل اضافه وزن با مشکلاتی مانند کاهش اعتمادبهنفس یا نگرش منفی دیگران مواجه میشوند. پرداختن به ابعاد روحی و عاطفی این موضوع از اهمیت ویژهای برخوردار است. داشتن عادتهایی مانند مدیتیشن، یوگا یا مشاوره روانشناسی میتواند به بهبود سلامت روانی و کنترل وزن کمک کند.
پیشگیری از چاقی باید با مشورت متخصصان همراه باشد. افراد میتوانند با دریافت برنامههای تغذیه و ورزش مناسب از متخصصان، روندی مؤثر و پایدار را در مدیریت وزن طی کنند. به طور کلی، تغییرات کوچک اما مداوم مانند داشتن پیادهروی روزانه، مصرف میوهها به جای میانوعدههای ناسالم و کاهش تدریجی کالری مصرفی، میتواند تأثیر چشمگیری بر کاهش وزن داشته باشد.