یک مطالعه اخیر نشان داده است که بیماری اماس یا اسکلروز چندگانه، یک بیماری خودایمنی مزمن است که سیستم عصبی مرکزی را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری به این صورت آغاز میشود که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غلاف میلین که پوشش محافظتی اطراف رشتههای عصبی است، حمله میکند و این تخریب میلین، موجب ایجاد اسکارها یا ضایعاتی در بافت عصبی میشود که انتقال پیامهای الکتریکی بین مغز و سایر قسمتهای بدن را مختل میکند. علائم این بیماری بسیار متنوع و غیرقابل پیشبینی است و بسته به محل و میزان آسیبهای وارده به سیستم عصبی متفاوت خواهد بود، اما بعضی از شایعترین علائم این بیماری شامل بیحسی یا سوزنسوزن شدن اندامها، اختلال در تعادل و هماهنگی، مشکلات گفتاری، سرگیجه و در بعضی موارد مشکلات شناختی مانند کاهش تمرکز و حافظه است.
زندگی با بیماری اماس چالشهای متعددی را به همراه دارد، اما با مدیریت مناسب میتوان کیفیت زندگی را بهبود بخشید. این مدیریت شامل برنامهریزی دقیق برای فعالیتهای روزانه، استراحت کافی، تغذیه سالم و ورزش منظم میشود. استفاده از تکنیکهای مدیریت استرس مانند مدیتیشن و یوگا میتواند در کنترل علائم مؤثر باشد. اما هنوز علل ابتلای افراد به بیماری اماس مشخص نیست و در این بیماری، عوامل محیطی و ژنتیکی در بروز این بیماری مطرح میشود.
در بسیار کشورهای جهان، شیوع بیماری اماس در نسل جوان کشور قابل توجه است و به تعداد قابل توجهی از نسل جوان میباشد. در این میان، در کتب مختلف پزشکان قدیم، این بیماری به خوبی شرح داده شده است و در کشور، در سالهای اخیر، نسبت به این بیماری آگاهی حاصل شده است، اما اکنون شیوع این بیماری بسیار بالاتر رفته است که دلایل مختلفی دارد.
دکتر مسعود اعتمادیفر، متخصص مغز و اعصاب، میگوید که در بیماری اماس، ماده سفید مغز توسط سیستم ایمنی بدن تحت تأثیر قرار میگیرد و پلاکهایی که در بیماری اماس ایجاد میشود، بسته به درگیری هر قسمت از سیستم عصبی، میتواند منجر به بروز طیف وسیعی از علائم عصبی شود. او خاطرنشان میکند که بیماری اماس بهطور معمول بیشتر در زنان دیده میشود، سن شایع ابتلاء به این بیماری، ۲۵ تا ۳۵ سالگی است، این بیماری در زنان، سه تا چهار برابر مردان شایعتر است و در اطفال و افراد بالای ۵۰ سال، کمتر دیده میشود.
دکتر اعتمادیفر میگوید که شیوع بیماری اماس در شمال اروپا، کانادا، آمریکا و استرالیا مورد توجه است. وی میافزاید که طی دو دهه اخیر، میزان شیوع بیماری اماس در کشور قابل توجه بوده است و در حال حاضر، درصد قابل توجهی از نسل جوان کشور به این بیماری مبتلا هستند.
حالا درباره علت بیماری اماس، او میگوید که هنوز علت ابتلای افراد به بیماری اماس مشخص نیست. او این را با توجه به این موضوع، معرّفی میکند که عوامل محیطی و ژنتیکی در بروز این بیماری مطرح میشود. آمار ابتلاء به این بیماری در کشورهایی مانند هند و چین بسیار پایین است و آمار ابتلاء به این بیماری در محدوده خاورمیانه بهویژه طی دو دهه اخیر، افزایش یافته است.
دکتر اعتمادیفر میگوید که این چهار یا پنج قرن از شناخت بیماری اماس میگذرد. او این را میگوید که در کتب مختلف پزشکان قدیم، این بیماری به خوبی شرح داده شده است و در کشور، ۷۰ یا ۸۰ سال است که نسبت به این بیماری آگاهی حاصل شده است، اما اکنون شیوع این بیماری بسیار بالاتر رفته است که دلایل مختلفی دارد.
دکتر اعتمادیفر میگوید که طول عمر بیماران مبتلا به اماس کوتاهتر از سایر افراد نیست. او میگوید که به دلیل ناتوانیهایی که بیمار در پی ابتلاء به این بیماری تجربه میکند، ممکن است اختلالاتی متوجه بیمار شود و کیفیت زندگی او را تحت تأثیر قرار دهد، همین موضوع منجر به آزار و اذیت بیمار میشود.
در زندگی با بیماری اماس، حمایت روانی نقش مهمی در زندگی بیماران مبتلا به اماس دارد و مراجعه به مشاوران و روانشناسان، شرکت در گروههای حمایتی و ارتباط با افرادی که تجربه مشابهی دارند، میتواند به کاهش استرس و افزایش احساس کنترل بر زندگی کمک کند، همچنین ایجاد شبکه حمایتی از خانواده و دوستان نیز در مقابله با چالشهای روزمره ناشی از بیماری بسیار حائز اهمیت است.
در درمانهای بیماری اماس، درمانهای دارویی متعددی برای کنترل علائم و کاهش پیشرفت بیماری وجود دارد که این درمانها ممکن است شامل داروهای تعدیلکننده سیستم ایمنی، کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب و داروهای تسکیندهنده علائم باشند و انتخاب نوع درمان بستگی به نوع و شدت بیماری دارد که باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود.
طول عمر بیماران مبتلا به اماس، به ویژه اگر بیماری بهموقع تشخیص داده و مدیریت شود، بهطور معمول مشابه افراد سالم است و آگاهی از بیماری، همکاری نزدیک با تیم پزشکی و در نظر داشتن سبک زندگی سالم میتواند به بیماران مبتلا به اماس کمک کند تا زندگی پربار و فعالی داشته باشند؛ پذیرش بیماری و تمرکز بر تواناییها بهجای محدودیتها میتواند به بهبود کیفیت زندگی و دستیابی به اهداف شخصی کمک کند.