پرونده پرستاران ایران: از اعتراضات تا بحران سلامت
در ماه‌های اخیر، جامعه پرستاری ایران با موجی از نارضایتی و اعتراض روبه‌رو شده است. این اعتراضات نشانه‌ای از بحرانی جدی در نظام سلامت ایران است. پرستاران، که همواره در خط مقدم مراقبت‌های بهداشتی و درمانی بوده‌اند، امروز با چالش‌های جدیدی روبه‌رو هستند که شرایط کاری آن‌ها را طاقت‌فرسا کرده است.
سید عباس کشفی، رئیس خانه پرستار تهران، یکی از اصلی‌ترین دلایل نارضایتی را حقوق و مزایای ناکافی پرستاران دانسته است. او می‌گوید: «با وجود افزایش سرسام‌آور هزینه‌های زندگی، حقوق پرستاران همچنان پایین است. این حرفه یکی از پرخطرترین و پراسترس‌ترین مشاغل است، اما دریافتی پرستاران حتی پاسخگوی نیازهای اولیه آن‌ها نیز نیست.»
یکی از مشکلات اساسی دیگری که کشفی اشاره کرده است، کمبود شدید نیروی پرستاری در بیمارستان‌ها است. وی می‌گوید: «در بسیاری از مراکز درمانی، تعداد پرستاران نسبت به بیماران بسیار کمتر از حد استاندارد است. این موضوع باعث شده که پرستاران مجبور شوند ساعت‌های طولانی کار کنند و حتی دو یا سه شیفت متوالی در محیط‌های پرفشار بیمارستانی حضور داشته باشند. این وضعیت نه‌تنها فرسودگی شغلی را افزایش داده، بلکه بر کیفیت خدمات درمانی نیز تأثیر منفی گذاشته است.»
کشفی همچنین انتقاد کرده است که قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری در انحطاط حشره است. او می‌گوید: «این قانون با هدف ارج‌گذاری به زحمات پرستاران تصویب شد، اما به دلیل کمبود بودجه و اجرای ناقص، هنوز نتوانسته رضایت جامعه پرستاری را جلب کند. اگر این قانون به‌طور کامل و عادلانه اجرا شود، بخش مهمی از مشکلات پرستاران برطرف خواهد شد.»
پرستاران روزانه با شرایط دشوار و صحنه‌های تلخ روبه‌رو هستند. عدم وجود حمایت‌های روانی کافی، اضطراب، افسردگی و فرسودگی شغلی را در میان پرستاران افزایش داده است. رئیس خانه پرستار تهران هشدار می‌دهد که این وضعیت در درازمدت می‌تواند انگیزه پرستاران را کاهش داده و تأثیر منفی بر نظام سلامت بگذارد.
یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی نظام سلامت ایران، روند رو به افزایش مهاجرت پرستاران است. کشفی می‌گوید: «به دلیل شرایط نامناسب کاری و معیشتی، بسیاری از پرستاران کشور راهی کشورهای دیگر شده‌اند. کشورهای توسعه‌یافته با ارائه حقوق بالا، امکانات رفاهی مناسب و فرصت‌های شغلی بهتر، توانسته‌اند تعداد زیادی از پرستاران ایرانی را جذب کنند. اگر این روند ادامه پیدا کند، نظام سلامت کشور با بحرانی جدی مواجه خواهد شد.»
در پایان، کشفی از مسئولان خواست که برای رفع مشکلات پرستاران اقدامات عملی انجام دهند: «پرستاران در دوران بحران‌هایی همچون همه‌گیری کرونا، جان خود را برای حفظ جان مردم به خطر انداختند. امروز این قشر فداکار انتظار دارند که مسئولان نسبت به افزایش حقوق و مزایا، استخدام نیروی انسانی بیشتر، اجرای صحیح قانون تعرفه‌گذاری و بهبود شرایط کاری اقدام کنند.»
نتیجه‌گیری:
پرستاران ستون‌های اصلی نظام سلامت هستند. بی‌توجهی به مطالباتشان می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری برای کشور داشته باشد. حمایت واقعی از این قشر، علاوه بر افزایش رضایت شغلی، موجب بهبود کیفیت خدمات درمانی، ارتقای سلامت عمومی و افزایش اعتماد مردم به سیستم سلامت خواهد شد. حالا چشم امید پرستاران به مسئولانی است که باید تصمیمات اساسی برای بهبود وضعیت آن‌ها اتخاذ کنند.
سوالاتی که باید پاسخ داده شود:
• چرا پرستاران نتوانسته‌اند داغدار نارضایتی خود را بهональ کنند؟
• چطور می‌توان از کمبود نیروی پرستاری جلوگیری کرد؟
• چرا قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری در انحطاط حشره است؟
• چطور می‌توان شرایط کاری پرستاران را بهبود داد؟
• چه می‌توان کرد تا پرستاران را از مهاجرت از کشور جلوگیری کرد؟