četan های آتشین چهارشنبه سوری عیدزنده است یا عزای ساده
سال‌هاست که نخستین شادی فرا رسیدن بهار به عزا تبدیل شده. هر سال در چهارشنبه آخر سال با احتمال انفجار ترقه و نارنجک روبه‌رو هستیم. در شب چهارشنبه سوری که قرار بود به رسم قدیم، عاملی برای شادی و دورهمی ایرانی‌ها باشد، آمار کشته‌شده‌ها و قطع عضوها گره می‌خورد و این شادی قدیمی به یک عزا تبدیل می‌شود.

تا چند دهه پیش که هنوز مواد محترقه صنعتی پایشان به سرگرمی‌ها باز نشده بود، چهارشنبه سوری در پریدن از روی آتش و خواندن شعرهای قدیمی خلاصه می‌شد. اما با افزایش ورود مواد محترقه قاچاق و ساخت ترقه‌های قوی در خانه‌ها، تعداد حوادث به‌طرز چشمگیری بالا رفت.

آتش‌سوزی‌های گسترده، آسیب‌های چشمی، سوختگی‌های شدید و حتی از دست دادن جان، دیگر به خبرهای عادی این شب تبدیل شدند. خانواده‌ها می‌توانند با اجرای چند توصیه ساده، بستری برای زنده نگه داشتن یک جشن کهن را فراهم کنند. از این دست توصیه‌ها آموزش به کودکان و نوجوانان، استفاده از جایگزین‌های کم‌خطر، نظارت والدین بر فعالیت فرزندان، پرهیز از خرید مواد محترقه پرخطر، برگزاری جشن در محیط‌های کنترل‌شده، خاموش کردن آتش پس از اتمام مراسم و دوری از مکان‌های شلوغ و پرخطر است.

علیرضا شریفی یزدی، روانشناس اجتماعی، در این زمینه اظهار داشت: “برای بسیاری سؤال است که چرا چهارشنبه سوری از یک جشن قدیمی به یک شب دلهره‌آور تبدیل شده است؟ پاسخ به این سؤال نیازمند بررسی ابعاد مختلف است و نمی‌توان یک عامل را در این امر دخیل دانست. در سال‌های اخیر شاهد هستیم که مسئولان و دولت‌ها نگاه مثبتی به چهارشنبه سوری دارند اما در دورانی این نگاه وجود نداشت. نبود نگاه فرهنگی به این جشن موجب شد تا آیینی که می‌توانست مانند شب یلدا یک جشن خانوادگی و ماندگار باشد به یک بستر خطرآفرین تبدیل شود.”

با وجود اینکه سوادجویان ترقه و نارنجک را وارد کشور می‌کنند، اما بخشی از این مواد با ساخت نارنجک‌های خطرناک و دست‌ساز وارد بازار زیرزمینی شدند. از سوی دیگر مشکل مربوط به عدم‌نظارت دقیق خانواده است؛‌ خانواده‌ها به راحتی ترقه و نارنجک در اختیار فرزندانشان قرار می‌دهند و نتیجه این می‌شود که این آمار عجیب از مرگ و قطع عضو هر سال از چهارشنبه سوری به یادگار می‌ماند.

شریفی یزدی متذکر شد که این مشکل به ضعف نظام تعلیم و تربیت و همچنین آموزش و پرورش بازمی‌گردد. آموزش و پرورش میلیون‌ها دانش‌آموز در اختیار دارد اما اقدام درستی انجام نمی‌دهد.