ریتالین چیست؟

قرص ریتالین برای چیست؟ این دارو نام تجاری متیل فنیدات است که یک داروی محرک سیستم عصبی مرکزی است که برای درمان اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی (ADHD) و اختلال خواب نارکولپسی تجویز می‌شود. این دارو باید با نسخه پزشک مصرف شود و استفاده خودسرانه آن می‌تواند باعث وابستگی و عوارض خطرناک شود.

کاربرد قرص ریتالین (فواید ریتالین)

برخی از موارد مصرف یا کاربرد قرص ریتالین شامل موارد زیر است؛

• درمان اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی (ADHD)
• درمان نارکولپسی (اختلال خواب)
• بهبود عملکرد شناختی (افزایش تمرکز)

ریتالین برای درس خواندن

این دارو اثرات مختلفی بر سیستم عصبی مرکزی دارد و برای افزایش تمرکز و هوشیاری استفاده می‌شود. به همین دلیل، پزشک گاهی از قرص ریتالین برای دانش‌آموزان و دانشجویان در جهت افزایش تمرکز، حفظ بیداری و بهبود عملکرد در مطالعه و امتحانات از این دارو استفاده می‌کند.

در صورتی که شما یا فرزندتان دچار عدم تمرکز یا اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی هستید و برای درس خواندن با مشکل مواجه هستید، پزشک شما ممکن است قرص ریتالین (Ritalin) را به عنوان بخشی از برنامه درمانی تجویز کند. با استفاده از این قرص، می‌توانید تمرکز و توجه خود را بهبود بخشید و بهتر درس بخوانید. اما استفاده خودسرانه از این دارو برای مطالعه و شب امتحان به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

قرص ریتالین برای کودکان

ریتالین (متیل فنیدات) یکی از رایج‌ترین داروهای تجویز شده برای کودکان مبتلا به اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی (ADHD) است. این دارو با تحریک سیستم عصبی مرکزی، به بهبود تمرکز، کاهش بیش‌فعالی و کنترل رفتارهای تکانشی کمک می‌کند. بااین‌حال، استفاده از آن باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود، زیرا می‌تواند عوارض جانبی و اثرات بلندمدتی داشته باشد.

نحوه عملکرد قرص ریتالین

ریتالین به عنوان یک محرک اعصاب مرکزی عمل کرده و مکانیسم عمل آن به این شکل است که با افزایش سطح دوپامین در مغز، عملکرد نورون‌های مغزی را بهبود می‌بخشد. دوپامین یک نوروترانسمیتر (ناقل عصبی) است که در نقل‌ و انتقال پیام‌های عصبی بین نورون‌ها نقش دارد.

نحوه مصرف قرص ریتالین

قبل از مصرف ریتالین، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را بررسی کنید. برای اطلاع از نحوه مصرف قرص ریتالین با ما همراه باشید؛

• قرص‌های آهسته رهش ریتالین (IR) 2 تا 3 بار در روز باید مصرف شوند. قرص ریتالین IR را 30 تا 45 دقیقه قبل از غذا مصرف کنید.
• کپسول ریتالین (LA) یک بار در روز صبح‌ها باید مصرف شود. این کپسول را با غذا یا بدون غذا می‌توانید مورد استفاده قرار دهید. اما هر بار به همان روش قبلی آن را استفاده کنید.
• برای بزرگسالان: دوز ابتدایی برای بزرگسالان 5 میلی گرم 2 بار در روز است. این دوز ممکن است تا حداکثر 60 میلی‌گرم در روز افزایش یابد، اما هرگز نباید دوز را بیشتر از دوز تجویزی خود مصرف نمایید.
• برای کودکان: دوز ابتدایی برای کودکان 1 میلی گرم به ازای هر 1 کیلوگرم وزن بدن در روز است. معمولا دوز روزانه برای کودکان در محدوده 5 تا 20 میلی گرم است.

بهترین زمان مصرف قرص ریتالین

مقدار و زمان مصرفی که در جدول زیر بیان شده است؛ براساس اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی دارو است که توسط سازنده اعلام شده است. برای دریافت بهترین نسخه، به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به بررسی مقدار مصرف و بهترین زمان مصرف قرص ریتالین پرداخته می‌شود؛

عوارض قرص ریتالین

مصرف این دارو در کنار فواید و کاربرد گسترده، دارای عوارض خفیف تا متوسط نیز می‌باشد. در ادامه به عوارض قرص ریتالین خواهیم پرداخت؛

• بی‌خوابی
• سردرد
• سرگیجه
• تغییرات خلقی
• تحریک‌پذیری
• سخت به خواب رفتن
• خشکی دهان
• تعریق بیش از حد
• فشار خون بالا

توجه داشته باشید که این دارو در برخی بیماران سبب عوارض جانبی جدی شده است. در صورت بروز موارد زیر به پزشک مراجعه کنید؛

• افزایش شدید فشار خون
• ضربان قلب نامنظم
• اضطراب شدید
• افسردگی
• توهم
• رفتارهای پرخاشگرانه و تغییرات خلقی شدید
• تشنج

آیا ریتالین اعتیاد آور است؟

داروی ریتالین دارای یک ماده محرک به نام آمفتامین بوده که ساختاری شبیه به شیشه دارد و به همین دلیل است که بسیاری از افراد فکر می‌کنند با مصرف این دارو به آن معتاد خواهند شد. باید گفت که اگر طبق دستور و نسخه پزشک از این دارو استفاده شود، احتمال ایجاد وابستگی و اعتیاد به ریتالین بسیار اندک است.

اما مصرف ریتالین در دوزهای بالا و بدون تجویز پزشک ممکن است در برخی از افراد باعث ایجاد وابستگی شود. قرص ریتالین برای درمان اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی (ADHD)، باید زیر نظر پزشک مصرف شود تا خطر وابستگی کاهش یابد. بیماران با سابقه اعتیاد به مواد مخدر یا الکل، از مصرف طولانی مدت این قرص خودداری کنند.

آیا ریتالین خواب آور است؟

خیر، بلکه برعکس باعث افزایش هوشیاری و کاهش خواب آلودگی می‌شود. ریتالین یک داروی محرک سیستم عصبی مرکزی است که با افزایش سطح دوپامین و نوراپی‌نفرین در مغز، تمرکز و انرژی را بالا می‌برد. در واقع، یکی از عوارض جانبی معمول قرص ریتالین اختلالات خواب شامل بیدار شدن در شب، کاهش کیفیت خواب و یا بی‌خوابی است.

موارد احتیاط و منع مصرف

قبل از مصرف ریتالین، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. برخی از موارد احتیاط قرص ریتالین شامل موارد زیر است؛

• مصرف این دارو ممکن است تاثیرات مختلفی بر سیستم قلبی و عروقی از جمله افراد مبتلا به مشکلات قلبی داشته باشد.
• قرص ریتالین در برخی بیماران اثرات روانی داشته است. بنابراین، مصرف این دارو در افراد دارای اختلالات روانی باید با احتیاط صورت گیرد. برخی از این اثرات منفی شامل افزایش اضطراب، تحریک‌پذیری و استرس می‌باشد.
• مصرف این دارو می‌تواند در برخی افراد باعث افزایش افسردگی، توهم، روان‌پریشی یا پارانویا شود. همچنین، افرادی که دارای اختلالات دوقطبی یا اسکیزوفرنی هستند، در معرض خطر افزایش علائم روانی با مصرف ریتالین قرار دارند.
• ریتالین ممکن است اثرات منفی بر سیستم عصبی داشته باشد و در بعضی از افراد می‌تواند باعث تشنج شود. اگر شخصی سابقه تشنج یا صرع داشته باشد، باید مصرف ریتالین را فقط تحت نظر پزشک آغاز کند.
• قرص ریتالین ممکن است باعث بروز مشکلات گوارشی در برخی افراد شود. یکی از عوارض شایع ریتالین کاهش اشتها است که می‌تواند به کاهش وزن منجر شود. این مشکل در کودکان می‌تواند نگران کننده باشد و بر رشد طبیعی آن‌ها تاثیر بگذارد.
• افرادی که دارای مشکلات کبدی یا کلیوی هستند باید با دقت بیشتری این دارو را مصرف کنند.

مصرف قرص ریتالین در بارداری

مصرف این دارو در دوران بارداری باید با احتیاط فراوان انجام شود. این قرص ممکن است برای جنین و مادر خطراتی به همراه داشته باشد. قرص ریتالین به راحتی از جفت عبور کرده و می‌تواند به جنین منتقل شود. این فرایند در سه ماهه اول بارداری که دوران حساس رشد و توسعه جنین است، خطراتی به همراه دارد. همچنین، برخی از مطالعات حیوانی نشان داده است که مصرف ریتالین ممکن است باعث افزایش خطر نقص‌های مادرزادی، مشکلات رشد و تغییرات رفتاری در نوزاد شود.

تداخل دارویی قرص ریتالین

قبل از شروع مصرف ریتالین، با پزشک در رابطه با داروهای تجویزی و گیاهی خود مشورت کنید. در ادامه با برخی از تداخلات دارویی قرص ریتالین خواهیم پرداخت؛

• داروهای ضد افسردگی مانند فنلزین یا ترانیل سیپرومین
• داروهای ضد اضطراب مثل دیازپام یا لورازپام
• داروهای تثبیت کننده خلق و خو مانند لیتیم
• داروهای ضد تشنج
• داروهای خواب آور مانند زولپیدم
• داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین
• داروهای فشار خون
• داروهای سرماخوردگی یا آلرژی که حاوی ترکیبات ضد احتقان هستند.

به علاوه،  مصرف قرص ریتالین همراه با مصرف الکل، قهوه و مواد محرک دیگر مانند نیکوتین ممکن است تداخل داشته باشد و باعث افزایش عوارض جانبی شود.

شرایط نگهداری قرص ریتالین

قرص ریتالین باید در دمای اتاق و به دور از نور نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت، شیاف، کرم، محلول تزریقی و… باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.

کلام آخر

این مقاله به بررسی درمان اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی (ADHD) و اختلال خواب با قرص ریتالین، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. با وجود اثرات مثبت، مصرف ریتالین باید تحت نظر پزشک و با رعایت دوز مناسب انجام شود، زیرا مصرف نادرست آن ممکن است منجر به عوارضی مانند بی‌خوابی، اضطراب، افزایش ضربان قلب و وابستگی دارویی شود. علاوه بر این، در برخی افراد، روش‌های جایگزین مانند درمان‌های رفتاری، تغییرات سبک زندگی و مکمل‌های طبیعی نیز می‌توانند در بهبود علائم موثر باشند.