شعارسال: براساس جدیدترین گزارش موسسه ملی تحقیقات سلامت ایران، در حدود ۲۴/۷ درصد افراد ۱۸ سال و بالاتر کشور در طی ۳ ماه گذشته دچار دندان درد یا درد در حفره دهان بوده‌اند.

طبق نتایج این گزارش، در ایران ۱۷/۵ درصد از افراد ۱۸ سال و بالاتر تمام دندان‌های خود را از دست داده‌اند و دچار بی‌دندانی کامل هستند. این میزان در مناطق روستایی ۱۹/۵ و در مناطق شهری ۱۶/۸ درصد است.

در گروه مردان، ۱۹/۱ رصد و در گروه زنان حدود ۱۶/۲ درصد از افراد بالای ۱۸ سال هیچ دندان طبیعی ندارند. همچنین در دهک اول (فقیرترین دهک) ۲۴/۳ درصد و در دهک دهم (پردرآمدترین) حدود ۱۰ درصد از افراد فاقد دندان طبیعی هستند.

لازم به ذکر است در کنار نوع تغذیه و رعایت بهداشت دهان و دندان از سوی افراد، هزینه‌های سرسام‌آور و بعضا عدم پوشش هزینه‌های درمان بخش دندان از سوی بیمه‌ها و دسترسی پایین به دندانپزشکان ازجمله دلایل اقتصادی این اتفاق است.

توضیحات تکمیلی برای بهره برداری بیشتر از خبر:
طبق آمار‌های منتشر شده در پایان سال ۱۴۰۲، هر ایرانی حداقل ۶ دندان پوسیده دارد؛ افراد ۳۰ تا ۴۰ ساله که در سن فعالیت اجتماعی هستند، ۱۲ تا ۱۳ دندانِ ازدست‌رفته (بی دندانی) دارند. در گروه سنی بالای ۶۵ سال نیز بیش از ۵۵ درصد افراد دیگر هیچ دندانی برایشان باقی نمانده است (بی دندانی کامل).
طبق پیمایش مرکز پژوهش‌های مجلس، از بین ۳۱ استان کشور، ۱۱ استان سرانه‌ای بالاتر از میانگین سرانه دندانپزشک در کشور دارند. مثلا استان تهران با سرانه کل ۱۱۶ دندانپزشک به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، در رتبه نخست از نظر توزیع دندانپزشک در کشور قرار دارد. پس از آن، استان‌های یزد، اصفهان و فارس به ترتیب در رتبه‌های دوم تا چهارم قرار دارند. میانگین سرانه کل کشور نیز ۴۴ دندانپزشک به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است. سرانه دندانپزشک در کشور به تفکیک دندانپزشکان عمومی و متخصص به ترتیب ۳۸ و ۶ در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است. استان‌های تهران و سیستان و بلوچستان به ترتیب با سرانه ۱۰۱ و ۱۵ دندانپزشک عمومی، ۱۶ و ۳ دندانپزشک متخصص به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، به عنوان برخوردارترین و محروم‌ترین استان از نظر سرانه دندانپزشکان عمومی و متخصص در کشور محسوب می‌شوند. اختلاف سرانه دندانپزشک عمومی و متخصص بین برخوردارترین استان و محروم‌ترین به ترتیب ۸۵ و ۱۲ دندانپزشک به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است که عددی قابل تامل است. توزیع ناعادلانه دندانپزشک در استان‌های مختلف درنهایت منجر به کاهش دسترسی و در مواقع حادتر، عدم دسترسی به خدمت دندانپزشکی در مناطق محروم‌تر می‌شود. این مورد در کنار کاهش دسترسی مالی مردم به خدمت دندانپزشکی، می‌تواند سلامت دهان و دندان کودکان و بزرگسالان را تحت تأثیر قرار دهد و هزینه زیادی را به افراد یا خانواده‌ها تحمیل کند و در موارد زیادی منجر به عدم بهره‌مندی آنان از خدمات ضروری دندانپزشکی شود.
علی کاظمیان، دندانپزشک هم معضل بیماری‌های دهان و دندان را یک موضوع جهانی می‌داند و می‌گوید: «پوسیدگی دندانی در همه کشور‌ها به‌عنوان یکی از پرهزینه‌ترین بیماری‌ها از نظر پرداخت مستقیم هزینه‌های آن ازسوی بیماران شناخته شده است و این مساله تنها به ایران اختصاص ندارد. آنچه تفاوت دارد، پوشش‌های بیمه‌ای مربوط به بیماری‌های دندانی است. به‌طوری‌که پوشش بیمه‌ای خدمات دندان‌پزشکی در کشور‌های اروپای شمالی و غربی حمایتگر و برای کودکان زیر ۱۸ سال نیز رایگان بوده است؛ در برخی از کشور‌ها نیز از گروه‌هایی با درآمد پایین، محروم یا گروه‌های پرخطر حمایت می‌شود.». این عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد پرداخت هزینه‌های دندان‌پزشکی را برای طبقات متوسط به پایین و محروم بسیار بالا ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «وقتی صحبت از هزینه‌های ضروری می‌شود دیگر کاری به روکش دندان و ایمپلنت نداریم. هزینه‌های اصلی و پایه مثل ترمیم پوسیدگی دندانی مدنظر است. این پوسیدگی می‌تواند به بافت زنده دندان آسیب زده و تولید عفونت کند به همین دلیل بسیاری از متخصصان تأکید دارند که لازم است تدبیری برای خدمات پایه و ضروری دندان‌پزشکی به‌ویژه برای طبقات محروم و کم‌درآمد اندیشیده شده و میان پوشش بیمه‌ای خدمات ضروری و غیرضروری دندان‌پزشکی تفکیک قائل شویم تا شرایط دسترسی به خدمات ضروری و پایه دندان‌پزشکی برای طبقات اجتماعی با درآمد پایین فراهم شود، اما متأسفانه در بخش خدمات دندان‌پزشکی با جلوه‌هایی از نابرابری در دسترسی به خدمات سلامت روبه‌رو هستیم.».

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از فرهیختگان، تاریخ انتشار: 12بهمن1403، کدخبر:201377، farhikhtegandaily.com