قرص هیدروکلروتیازید چیست؟

قرص هیدروکلروتیازید در دسته داروهای دیورتیک قرار دارد که برای کاهش فشار خون و درمان احتباس مایعات (ادم) استفاده می‌شود. در واقع، داروهای دیورتیک ادرارآور هستند که با افزایش دفع سدیم و آب از طریق کلیه‌ها، سبب کاهش حجم خون و در نتیجه کاهش فشار خون می‌شود.

کاربرد قرص هیدروکلروتیازید (موارد مصرف هیدروکلروتیازید)

این دارو باید با نسخه و تایید پزشک مصرف شود. با این حال، برخی موارد مصرف هیدروکلروتیازید شامل موارد زیر است؛

• درمان فشار خون بالا
• درمان احتباس مایعات
• درمان سنگ‌های کلیوی ناشی از افزایش سطح کلسیم
• درمان نارسایی کلیه در بیماران دیابتی
• کاهش خطر پوکی استخوان در افراد مستعد

1. قرص هیدروکلروتیازید برای فشار خون

کپسول هیدروکلروتیازید با افزایش دفع سدیم و آب از طریق کلیه‌ها حجم خون را کاهش می‌دهد و در نتیجه، فشار خون بیمار کاهش پیدا می‌کند. به علاوه، این دارو سبب اتساع عروق خونی می‌شود که مقاومت عروقی را کم کرده و اثر کاهشی بر فشار خون را تقویت می‌کند.

پزشک در ابتدا برای کنترل فشار خون بیمار، یک قرص هیدروکلروتیازید ۱۲.۵ تجویز می‌کند. در صورتی که بعد از مدتی نتیجه خاصی حاصل نشود، پزشک ممکن است کپسول هیدروکلروتیازید ۵۰ را برای بیمار در نظر بگیرد. این دارو برای کودکان یا سالمندان باید با نسخه و تایید پزشک استفاده شود.

بیشتر بدانید: قرص کلونیدین چیست؟ نحوه مصرف و عوارض

2. هیدروکلروتیازید برای احتباس مایعات

این دارو یکی از راه‌های درمانی مناسب برای احتباس مایعات در بدن است. هیدروکلروتیازید کاربرد بالایی در بیماران بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، بیماری‌های کلیوی و سیروز کبدی دارد. برای جلوگیری از عوارض، مصرف مایعات کافی داشته باشید و سطح الکترولیت‌های خون را به شکل منظم بررسی کنید.

3. قرص هیدروکلروتیازید برای سنگ کلیه

برخی از سنگ‌های کلیه به دلیل افزایش سطح کلسیم در ادرار ایجاد می‌شوند. هیدروکلروتیازید با کاهش دفع کلسیم از طریق ادرار، به پیشگیری از تشکیل سنگ‌های کلیوی کمک زیادی می‌کند. با این حال، این کاربرد برای این دارو تایید رسمی نشده است.

4. قرص هیدروکلروتیازید برای لاغری

این دارو به صورت موقت در برخی بیماران سبب کاهش وزن یا لاغری می‌شود. توجه داشته باشید که این اثر به دلیل افزایش دفع آب از بدن و کاهش ورم یا احتباس مایعات است و بعد از قطع مصرف دارو متوقف می‌شود. بنابراین، هیدروکلروتیازید برای لاغری کاربردی نداشته و تنها اثر موقتی بر کاهش وزن بیمار دارد.

برای اطلاع از دلایل لاغری به مقاله؛ همه چیز در مورد کاهش وزن ناگهانی مراجعه کنید.

نحوه مصرف قرص هیدروکلروتیازید

قبل از مصرف هیدروکلروتیازید، اطلاعات دارویی موجود در بسته بندی شامل مقدار و زمان مصرف را با دقت بررسی کنید. در ادامه به نحوه مصرف هیدروکلروتیازید اشاره می‌شود؛

• توجه داشته باشید که مقدار و زمان مصرف این دارو باید توسط پزشک یا داروساز و براساس شرایط بیمار مشخص شود. اطلاعاتی که در ادامه برای شما بیان شده است، تنها نحوه مصرف عمومی موجود در اطلاعات دارویی سازنده است.
• نحوه مصرف هیدروکلروتیازید برای فشار خون بالا، 12.5 تا 25 میلی‌گرم یک بار در روز (گاهی تا 50 میلی‌گرم بر اساس نظر پزشک)است.
• دوز مصرفی برای احتباس مایعات (ادم) 25 تا 100 میلی‌گرم یک یا دو بار در روز است که به دلیل خاصیت ادرارآوری، مصرف در ساعات پایانی روز ممکن است باعث اختلال در خواب شود.
• این قرص باید همراه با غذا یا آب زیاد مصرف شود تا خطر عوارض جانبی برای بیماران کاهش یابد. همچنین، به دلیل افزایش ادرار در بیماران، بهتر است آب زیادی مصرف شود تا بیمار دچار کم آبی نشود.

قرص هیدروکلروتیازید ۲۵ برای چیست؟

یکی از اشکال دارویی این دارو، هیدروکلروتیازید ۲۵ است که برای فشار خون بالا (هایپرتانسیون) و احتباس مایعات (ادم) ناشی از مشکلات قلبی، کلیوی و کبدی تجویز می‌شود.

بهترین زمان مصرف قرص هیدروکلروتیازید

بهترین زمان صبح‌ها (بعد از صبحانه یا قبل از ناهار) است. از آنجایی که این دارو ادرارآور است، بهتر است آن را صبح‌ها مصرف کنید تا از بیدار شدن مکرر در شب برای دفع ادرار جلوگیری شود. در صورت نیاز به دوز دوم، بعدازظهر (حداکثر تا ساعت ۴ عصر) استفاده شود.

عوارض قرص هیدروکلروتیازید

با توجه به کاهش مایعات بدن توسط این دارو و افزایش ادرار در بیماران، بیماران باید توجه زیادی به عوارض آن داشته باشند. در ادامه با برخی از عوارض هیدروکلروتیازید آشنا می‌شویم؛

برخی از عوارض جانبی جدی هیدروکلروتیازید که نیاز به مراجعه به پزشک دارد؛

• تشنگی شدید
• افزایش شدید ادرار
• درد مفاصل
• تورم در ناحیه مفاصل
• تورم دست و پا
• زردی پوست یا چشم

عوارض قطع هیدروکلروتیازید

اگر این دارو برای درمان فشار خون بالا تجویز شده باشد، قطع ناگهانی آن ممکن است باعث افزایش مجدد فشار خون شود. افزایش فشار خون به صورت ناگهانی می‌تواند سبب مشکلات جدی از جمله سکته مغزی یا بیماری‌های قلبی شود. همچنین ممکن است باعث ایجاد علائم فشار خون بالا مانند سردرد، سرگیجه و تنگی نفس شود.

عوارض هیدروکلروتیازید سنگ کلیه

یکی از اثرات مهم داروی هیدروکلروتیازید کاهش دفع کلسیم از ادرار است. این کاهش به عنوان یک اثر مثبت برای جلوگیری از سنگ‌های کلسیمی در کلیه‌ها در نظر گرفته می‌شود، زیرا کاهش دفع کلسیم از ادرار می‌تواند خطر تشکیل سنگ‌های کلسیم را کاهش دهد. بیماران با سابقه سنگ‌های کلیه، باید قبل از مصرف این دارو با پزشک مشورت کنند.

بیشتر بدانید: قرص والزودک-اچ سی تی چیست؟ طریقه مصرف و عوارض

موارد احتیاط و منع مصرف

قبل از مصرف قرص هیدروکلروتیازید، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. در ادامه به بررسی موارد احتیاط این قرص می‌پردازیم؛

• در صورت ابتلا به مشکلات کلیوی یا نارسایی کلیوی، مصرف این دارو باید با احتیاط صورت گیرد. قرص هیدروکلروتیازید ممکن است عملکرد کلیه‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.
• این دارو ممکن است اثرات متفی بر عملکرد کبد از جمله در بیماران کبدی (سیروز کبدی) داشته باشد. بنابراین، پزشک باید عملکرد کبدی بیمار را به صورت مرتب بررسی کند.
• توجه داشته باشید که این دارو ممکن است سطح قند خون بیماران را افزایش دهد. به همین دلیل، بیماران مبتلا به دیابت باید با احتیاط و مشورت پزشک این قرص را مصرف کنند.
• این دارو در برخی بیماران باعث اختلال در تعادل اکترولیت‌ها (از جمله پتاسیم و سدیم) شده است. به همین دلیل، بیماران قلبی باید با دقت بیشتری قرص هیدروکلروتیازید را مصرف کنند.
• مصرف این قرص در دوران بارداری تنها با مشورت پزشک امکان‌پذیر است. اثرات این دارو ممکن است به جنین آسیب وارد کند و باید در شرایط خاصی استفاده شود.

همچنین، برخی از موارد منع مصرف هیدروکلروتیازید شامل موارد زیر می‌باشد؛

• حساسیت به دارو یا سایر ترکیبات موجود در آن
• آنوری (عدم امکان ادرار کردن)
• نقرس
• هیپرکلسترولمی (کلسترول بالا در خون)
• لوپوس

مصرف هیدروکلروتیازید در بارداری

هیدروکلروتیازید در دسته D (داروهای با خطر در دوران بارداری) قرار دارد. مطالعات انسانی نشان داده است که این دارو ممکن است خطراتی را برای جنین داشته باشد. بنابراین، استفاده از این دارو در بارداری فقط در مواقع ضروری و تحت نظر پزشک باید انجام شود.

تداخل دارویی هیدروکلروتیازید

در ادامه به برخی از تداخلات دارویی هیدروکلروتیازید خواهیم پرداخت؛

• تداخل خطرناک؛
• آمینولوولینیک اسید، فکسینیدازول، پرومازین، لووسولپیرید، برومپریدول
• کاهش اثرات هیدروکلروتیازید توسط داروها؛
• متیل‌فنیدات، آگونیست‌های اپیوئید، بنازپریل، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، عوامل کمپلکس ساز اسیدهای صفراوی
• افزایش اثرات داروها توسط هیدروکلروتیازید؛
• آلوپورینول، آنالوگ‌های ویتامین دی، آمیفوستین، ورتپورفین، والزارتان، سدیم فسفات‌، نیتروپروسید، مولتی ویتامین/ مینرال، لووسولپیرید، فرآورده‌های حاوی لوودوپا، ایوابرادین، فکسینیدازول، دولوکستین، دوفتیلید، دی‌کلروفنامید

فرق هیدروکلروتیازید با والسارتان چیست؟

هیدروکلروتیازید از دسته داروهای دیورتیک (ادرارآور) است که با افزایش تولید ادرار و کاهش حجم مایعات بدن عمل می‌کند. در مقابل، والسارتان در دسته داروهای آنتاگونیست گیرنده آنژیوتانسین ۲ (ARB) قرار دارد و با مسدود کردن اثرات هورمون آنژیوتانسین ۲ در رگ‌ها، از تنگ شدن رگ‌ها و افزایش فشار خون جلوگیری می‌کند.

بیشتر بدانید: قرص والسارتان چیست؟ نحوه مصرف و عوارض

زمان مصرف قرص هیدروکلروتیازید ۲۵، ۵۰ یا ۱۲.۵ متفاوت است؟

بله، این دارو در اشکال دارویی 12.5، 25 و 50 میلی گرم در بازار موجود است. هر کدام زمان و مقدار مصرف متفاوتی دارد که باید توسط پزشک یا داروساز براساس سن بیمار، نوع بیماری و… تعیین شود.

شرایط نگهداری قرص هیدروکلروتیازید

قرص هیدروکلروتیازید باید در دمای اتاق و به دور از نور نگهداری شود. توجه داشته باشید که اشکال دارویی مختلف از جمله قرص، شربت، شیاف، کرم، محلول تزریقی و… باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.

کلام آخر

این مقاله به بررسی درمان فشار خون بالا و احتباس مایعات با قرص هیدروکلروتیازید، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. این دارو با کاهش حجم مایعات در بدن و کمک به تخلیه اضافی نمک و آب از طریق ادرار، به کاهش فشار خون و پیشگیری از تجمع مایعات اضافی در بدن کمک می‌کند. مصرف صحیح و منظم هیدروکلروتیازید می‌تواند به کنترل این شرایط کمک کرده و از بروز عوارض جدی از جمله بیماری‌های قلبی و نارسایی کلیوی جلوگیری کند.