به گزارش خبرگزاری ایمنا، سرطان‌های روده، به ویژه سرطان کولورکتال، یکی از شایع‌ترین انواع سرطان‌ها در جهان است و تأثیرات گسترده‌ای بر سلامتی افراد دارد، این نوع سرطان‌ها شامل دو بخش اصلی، یعنی کولون و رکتوم می‌شوند که هر دو جزئی از دستگاه گوارش هستند، سرطان‌های روده به طور معمول در ابتدا به دلیل رشد غیرطبیعی سلول‌های پوشاننده کولون یا رکتوم شکل می‌گیرند و به مرور زمان می‌توانند به سایر نقاط بدن نیز گسترش یابند.
عوامل مختلفی می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلاء به سرطان‌های روده شود، بغضی از این عوامل شامل ژنتیک، سابقه خانوادگی، رژیم‌های غذایی نامناسب، مصرف زیاد الکل، سیگار کشیدن، نداشتن فعالیت فیزیکی، چاقی و کمبود ویتامین D است و افرادی که دارای بیماری‌های التهابی مزمن روده مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون هستند نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلاء به این نوع سرطان‌ها قرار دارند.
علائم سرطان‌های روده ممکن است در مراحل اولیه مشهود نباشند، اما با پیشرفت بیماری، علائمی مانند وجود خون در مدفوع، کاهش وزن بی‌دلیل، یبوست یا اسهال مزمن، درد شکم و کم‌خونی فقر آهن مشاهده می‌شود و تشخیص زودهنگام این علائم می‌تواند به بهبود نتایج درمانی و افزایش شانس حفظ سلامت بیمار کمک کند.
تشخیص سرطان‌های روده به طور معمول با استفاده از روش‌های غربالگری مانند کولونوسکوپی انجام می‌شود و کولونوسکوپی یک روش تصویربرداری است که به پزشکان اجازه می‌دهد داخل کولون و رکتوم را بررسی و هرگونه ناهنجاری را شناسایی کنند، این روش می‌تواند به تشخیص زودهنگام بیماری و برداشتن پولیپ‌های پیش‌سرطانی کمک کند.
درمان سرطان‌های روده بسته به مرحله بیماری متفاوت است، در مراحل اولیه، جراحی به طور معمول به عنوان اولین خط درمان استفاده می‌شود تا تومور و بافت‌های اطراف آن برداشته شوند و در مراحل پیشرفته‌تر، شیمی‌درمانی و رادیوتراپی ممکن است به عنوان تکمیل درمان استفاده شوند تا سلول‌های سرطانی باقی‌مانده از بین بروند و از گسترش بیماری جلوگیری شود.
بیشتر بیماری‌های روده جنبه وراثت دارد
محسن شریفی، فوق تخصص گوارش و کبد با بیان اینکه روده باریک حدود شش متر و روده بزرگ حدود ۱.۵ متر طول دارد و وظایف روده بزرگ و کوچک به طور کامل متفاوت است، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: روده باریک از سه قسمت تشکیل شده است که هر یک از این قسمت‌ها وظیفه جذب بعضی مواد غذایی و یون‌ها را برعهده دارند.
وی با بیان اینکه روده بزرگ بیشتر وظیفه جذب آب و املاح را برعهده دارد، افزود: هر دوی این ارگان‌ها برای ادامه حیات ضروری است، اما گاهی اوقات برحسب شرایط ممکن است قسمتی از روده‌ها برداشته شود که بیمار عوارض احتمالی این اقدام را تجربه می‌کند.
فوق تخصص گوارش و کبد تصریح کرد: بیشتر بیماری‌های روده، جنبه ژنتیک و وراثت دارد و از جمله این بیماری‌ها، سرطان روده است که به شدت به وراثت و ژنتیک افراد وابسته است، به دلیل اینکه سرعت گذر مواد غذایی از روده باریک سریع است و روده کوچک کمتر در معرض مواد غذایی و آنتی‌ژن‌های غذایی قرار می‌گیرد، کمتر دچار سرطان می‌شود.
مهم‌ترین عامل محیطی بروز سرطان روده چاقی و اضافه وزن است
شریفی با بیان اینکه خطر سرطان برای روده بزرگ بیشتر است، ادامه داد: روده بزرگ با توجه به اینکه سرعت گذر مواد غذایی و باقی‌مانده‌های مواد غذایی از آن کندتر است، بیشتر در معرض آنتی‌ژن‌ها قرار می‌گیرد و خطر درگیری آن با بیماری سرطان افزایش پیدا می‌کند.
وی با بیان اینکه تأثیر ژنتیک بر بیماری‌های التهابی و سرطان‌ها بالا است، گفت: به افرادی که زمینه ژنتیکی سرطان روده را دارا هستند، توصیه می‌شود غربالگری را همواره مد نظر داشته باشند، در صورتی که فردی در خانواده سرطان روده شناخته شده دارد، سایر اعضای خانواده باید ۱۰ سال زودتر از سن ابتلای فرد به این سرطان، غربالگری را آغاز و هر پنج سال یک‌بار، غربالگری را تکرار کنند.
فوق تخصص گوارش و کبد با بیان اینکه برخی افراد بدون داشتن آگاهی از لزوم غربالگری سرطان‌های روده بسیار دیر متوجه بیماری خود می‌شوند، اضافه کرد: بعضی عوامل محیطی نیز می‌تواند باعث بروز بیماری سرطان در افراد دارای زمینه ژنتیکی شود که مهم‌ترین این عوامل، اضافه وزن و چاقی است.
نگرانی افزایش شیوع بیماری سرطان‌های کولورکتال با پیری جمعیت و رژیم‌های غذایی ناسالم
پوریا عادلی، عضو هیئت مدیره انجمن علمی رادیوانکولوژی ایران با بیان اینکه یکی از عوامل خطر مهم برای سرطان‌های کولورکتال، وجود سابقه خانوادگی است و انتظار می‌رود شیوع این بیماری به دلیل پیری جمعیت، رژیم غذایی ناسالم، کم‌تحرکی و چاقی در دهه‌های آینده افزایش یابد، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: علاوه بر این، عواملی مانند رژیم‌های غذایی پرچرب و کم‌فیبر، مصرف الکل، یبوست مزمن، بعضی بیماری‌های التهابی روده و دیابت، وزن بالا، فعالیت فیزیکی پایین و کمبود ویتامین D نیز می‌تواند احتمال ابتلاء به این سرطان را افزایش دهد.
وی با بیان اینکه بر اساس تحقیقات انجام شده، پیشرفت سرطان روده بزرگ مرتبط با استرس می‌تواند به دلیل کاهش باکتری‌های مفید روده باشد، زیرا این باکتری‌ها نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارند و سرطان‌های کولورکتال در سطح جهانی جزو شایع‌ترین انواع سرطان‌ها به حساب می‌آید، می‌افزاید: سرطان روده بزرگ از دو بخش کولون و رکتوم تشکیل می‌شود که با نام سرطان‌های کولورکتال شناخته می‌شوند و این نوع سرطان‌ها تحت تأثیر عوامل ژنتیکی و محیطی قرار دارند.
عضو هیئت مدیره انجمن علمی رادیوانکولوژی ایران با اشاره به اینکه پیش‌تر، سرطان روده بیشتر در افراد بالای ۶۵ سال مشاهده می‌شد، اما در سال‌های اخیر سن ابتلاء به این بیماری کاهش یافته است و تحقیقات نشان می‌دهد که استرس مزمن تعادل میکروبیوم روده را مختل و پیشرفت سرطان روده بزرگ را تسریع می‌کند، تصریح می‌کند: مرگ‌ومیر ناشی از سرطان روده به دلیل استفاده از روش‌های غربالگری مانند کولونوسکوپی و تشخیص زودهنگام کاهش یافته است.
عادلی با بیان اینکه افراد مبتلا به این سرطان ممکن است علائمی مانند خون در مدفوع، کاهش وزن و یبوست مزمن داشته باشند، ادامه می‌دهد: تشخیص سرطان روده در مراحل ابتدایی بسیار مهم است و در همین راستا، انجام کولونوسکوپی و تکرار آن هر ۱۰ سال برای افراد بالای ۴۵ سال توصیه می‌شود.
وی با بیان اینکه مطالعات جدید نشان می‌دهد ترکیب داروهای ضد توموری سنتی با مکمل L. plantarum می‌تواند استراتژی درمانی مؤثری برای بیماران مبتلا به CRC ناشی از استرس باشد، می‌گوید: در مراحل اولیه سرطان روده، پزشک ممکن است پولیپ را از بدن بیمار خارج کند یا بیمار را به جراحی ارجاع دهد تا از درمان‌های بیشتر مانند شیمی‌درمانی معاف شود؛ باید مد در نظر داشت که درمان سرطان کولون و رکتوم با یکدیگر متفاوت است.
مهم‌ترین توصیه‌های غذایی برای پیشگیری از سرطان روده
عضو هیئت مدیره انجمن علمی رادیوانکولوژی ایران اضافه می‌کند: در سرطان کولون، درمان با جراحی آغاز می‌شود و سپس بر اساس نتایج، پزشک متخصص رادیوانکولوژی روند درمان را تعیین می‌کند، اما در سرطان رکتوم، ابتدا شیمی‌درمانی و رادیوتراپی انجام می‌شود و سپس عمل جراحی و ادامه شیمی‌درمانی صورت می‌گیرد.
عادلی می‌افزاید: سرطان کولورکتال زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های پوشاننده کولون یا راست روده به شکل غیرطبیعی و کنترل‌نشده رشد کند، این بیماری یکی از رایج‌ترین انواع سرطان در جهان و یکی از عوامل اصلی مرگ‌ومیر ناشی از سرطان در ایالات متحده است و تشخیص زودهنگام می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند.
وی تصریح می‌کند: این نوع سرطان ممکن است در مراحل اولیه هیچ علائمی نشان ندهد و غربالگری منظم اهمیت زیادی دارد، پیروی از یک رژیم غذایی سالم که شامل مواد غذایی با فیبر بالا مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل باشد، می‌تواند احتمال ابتلاء به سرطان روده بزرگ را کاهش دهد و مصرف نان سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای، لوبیا و دیگر منابع فیبر نیز توصیه می‌شود.
عضو هیئت مدیره انجمن علمی رادیوانکولوژی ایران ادامه می‌دهد: افراد به منظور پیشگیری از ابتلاء به سرطان‌های روده، بدن را هیدراته نگه دارند و در طول روز مقدار کافی آب بنوشند، محدود کردن مصرف مایعات حاوی کافئین نیز مفید است، همچنین پیروی از توصیه‌ها و مراقبت‌های بهداشتی منظم می‌تواند به پیشگیری از سرطان کولورکتال کمک کند.
به گزارش ایمنا، پیشگیری از سرطان‌های روده با در نظر داشتن یک سبک زندگی سالم امکان‌پذیر است و پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و حاوی فیبر بالا، میوه‌ها و سبزیجات، کاهش مصرف گوشت‌های فرآوری شده و چرب، ترک سیگار، محدود کردن مصرف الکل و افزایش فعالیت فیزیکی می‌تواند به کاهش خطر ابتلاء به این نوع سرطان‌ها کمک کند، همچنین انجام منظم غربالگری‌ها به ویژه برای افراد بالای ۴۵ سال می‌تواند در پیشگیری و تشخیص زودهنگام این بیماری مؤثر باشد.
حمایت‌های روانی و اجتماعی نیز برای بیماران مبتلا به سرطان‌های روده بسیار مهم است، این بیماران ممکن است با مشکلات روانی و احساسی مانند افسردگی و اضطراب روبه‌رو شوند که می‌تواند بر کیفیت زندگی آنها تأثیر بگذارد و حضور خانواده، دوستان و گروه‌های حمایتی می‌تواند به کاهش استرس و افزایش انگیزه برای مقابله با بیماری کمک کند.
تحقیقات و نوآوری‌ها در زمینه تشخیص و درمان سرطان‌های روده همچنان ادامه دارد و توسعه روش‌های جدید غربالگری و درمانی، استفاده از فناوری‌های پیشرفته و دسترسی به اطلاعات پزشکی به روز می‌تواند به بهبود نتایج درمانی و افزایش امید به زندگی بیماران مبتلا به این نوع سرطان‌ها کمک کند، توجه به این موارد و افزایش آگاهی عمومی از اهمیت پیشگیری و تشخیص زودهنگام می‌تواند نقش مهمی در کاهش بار بیماری‌های سرطانی در جامعه ایفا کند.