کودکان لاغر یا کسانی که از افزایش وزن خود رنج می‌برند، ممکن است به دلایل مختلفی مانند مشکلات پزشکی، روانی یا سبک زندگی با این چالش مواجه شوند. شناسایی دقیق علت مشکل می‌تواند به والدین و پزشکان کمک کند تا راه‌حل‌های مناسب‌تری ارائه دهند. 

به گزارش کژمژ؛ در این مقاله، به بررسی علل احتمالی و راهکارهای مقابله با این مشکل پرداخته شده است. 

دلایل پزشکی که مانع افزایش وزن کودکان می‌شود

1. پرکاری تیروئید:
   غده تیروئید که بیش از حد هورمون تیروئید تولید می‌کند، می‌تواند موجب کاهش وزن غیرعادی حتی در صورت مصرف غذای کافی شود. این حالت ممکن است باعث افزایش متابولیسم و سوزاندن سریع انرژی‌ها شود.

2. بیماری‌های مزمن:
   بیماری‌های خاص مانند سلیاک، بیماری کرون، یا آلرژی‌های غذایی تشخیص داده نشده می‌توانند جذب مواد مغذی را مختل کنند و کودک قادر به دریافت کافی کالری و مواد مغذی نباشد.

3. عفونت‌ها یا انگل‌ها:
   انگل‌های روده‌ای یا عفونت‌های مزمن می‌توانند مانع جذب مواد غذایی و تغذیه مناسب شوند، که ممکن است باعث کاهش وزن یا عدم افزایش وزن شود.

4. عوامل ژنتیکی:
   در برخی کودکان، ژنتیک نقش مهمی در لاغری و متابولیسم بالا دارد. این کودکان ممکن است به‌طور طبیعی اندام لاغری داشته باشند و وزن‌گیری برایشان دشوارتر باشد.

مشکلات تغذیه‌ای و کمبود مواد مغذی

1. رژیم غذایی نامناسب:
   مصرف ناکافی کالری و غذاهای کم‌کیفیت می‌تواند باعث کمبود مواد مغذی ضروری مانند پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی شود که برای رشد و افزایش وزن کودک ضروری هستند.

2. بدغذایی و اولویت‌های غذایی محدود:
   اگر کودک تنها به یک یا دو نوع غذا علاقه دارد و از خوردن سایر غذاها خودداری می‌کند، ممکن است مواد مغذی مورد نیاز بدن او تامین نشود و این مسأله به عدم افزایش وزن منجر شود.

عوامل روانی و رفتاری

1. اختلالات خوردن:
   اختلالاتی مانند بی‌اشتهایی عصبی یا اضطراب غذایی می‌توانند باعث امتناع از خوردن و ترس از افزایش وزن شوند. این اختلالات نیاز به توجه و درمان تخصصی دارند.

2. استرس یا اضطراب:
   ناراحتی‌های عاطفی و استرس ممکن است به کاهش اشتها منجر شوند. مشکلات خانوادگی یا تغییرات محیطی می‌توانند این اضطراب‌ها را تشدید کنند.

راهکارهای مقابله با مشکل عدم افزایش وزن

1. ارزیابی پزشکی:
اولین قدم برای حل مشکل وزن‌گیری کودک، مراجعه به پزشک متخصص کودکان است. آزمایش‌های خون و بررسی‌های گوارشی ممکن است به شناسایی مشکلات زمینه‌ای مانند بیماری‌های تیروئیدی، گوارشی یا عفونت‌ها کمک کنند.

2. اصلاح رژیم غذایی:

• غذاهای پرکالری و مغذی: برای افزایش وزن کودک، غذاهای غنی از کالری و مواد مغذی مانند آجیل، دانه‌ها، آووکادو، شیر پرچرب، پنیر و پروتئین‌های کم‌چرب باید به رژیم غذایی کودک اضافه شود.
• وعده‌های کوچک و مکرر: ارائه غذا در فواصل زمانی کوتاه (هر ۲-۳ ساعت) می‌تواند به کودک کمک کند تا کالری بیشتری مصرف کند.
• اسموتی‌ها و شیک‌ها: اسموتی‌هایی که شامل کره بادام‌زمینی، پودر پروتئین و میوه‌ها هستند، می‌توانند برای کودکان مفید باشند.

3. حمایت روانی و رفتاری:
اگر کودک دچار اختلالات خوردن است، مشاوره با یک روان‌شناس کودک یا متخصص رفتار تغذیه‌ای می‌تواند کمک‌کننده باشد. ایجاد یک محیط مثبت و بدون فشار برای غذا خوردن ضروری است.

4. استراتژی‌های والدین:

• از اجبار کودک به غذا خوردن خودداری کنید تا نگرش منفی به غذا پیدا نکند.
• کودک را در تهیه و برنامه‌ریزی غذا مشارکت دهید تا علاقه بیشتری به خوردن پیدا کند.

5. مکمل‌های غذایی:
در برخی موارد، پزشک ممکن است مکمل‌های مولتی‌ویتامین یا تقویت‌کننده‌های کالری مانند امگا-۳ را تجویز کند.

6. فعالیت بدنی:
تشویق کودک به انجام فعالیت بدنی متوسط می‌تواند به تحریک اشتها کمک کند، اما از فعالیت بدنی بیش از حد که باعث سوزاندن انرژی بیشتر می‌شود باید اجتناب کرد.

زمان مراجعه به پزشک

• اگر رشد کودک کمتر از حد طبیعی است و به تأخیر افتاده است.
• اگر کودک به‌طور مداوم از غذا خوردن امتناع می‌کند یا بی‌میلی شدیدی نسبت به غذا دارد.
• ظهور علائم سوءتغذیه مانند خستگی، ریزش مو یا سایر مشکلات جسمانی.
• مشاهده هرگونه علامت از بیماری‌های زمینه‌ای که ممکن است بر روی سلامتی کودک تأثیر بگذارد.

عدم افزایش وزن در کودکان می‌تواند ناشی از دلایل مختلفی باشد. با تشخیص دقیق علت و دریافت حمایت پزشکی و روانی مناسب، بیشتر کودکان قادر به غلبه بر این مشکل خواهند بود. استفاده از رژیم غذایی متعادل، حمایت روانی و توجه به عوامل سبک زندگی می‌تواند به افزایش وزن و بهبود سلامت کودک کمک کند.