به گزارش سلامت نیوز به نقل از هلث هاروارد ا دی یو تصور کنید به جای نوشیدن قهوه صبحگاهی، یک هدبند پیشرفته را بر سر بگذارید که با انتقال جریان الکتریکی خفیف به مغز، شما را برای شروع روز آماده و پرانرژی کند. شاید عجیب به نظر برسد، اما فناوری تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال یا tDCS دقیقاً چنین امکانی را فراهم می‌کند.
tDCS چیست؟
tDCS یک روش تحریک مغزی است که با استفاده از جریان الکتریکی ضعیف، بخش‌های خاصی از مغز را فعال یا مهار می‌کند. این فناوری از دستگاهی شبیه به هدبند یا کلاه شنا استفاده می‌کند که الکترودهایی را روی پوست سر قرار می‌دهد. جلسات درمانی معمولاً ۲۰ تا ۳۰ دقیقه به طول می‌انجامند و ممکن است در طی روزها یا هفته‌های متوالی تکرار شوند.
موارد کاربرد tDCS
حامیان این روش معتقدند که tDCS می‌تواند به بهبود برخی شرایط کمک کند، از جمله:
- افزایش تمرکز، حافظه و وضوح ذهنی
- بهبود خلق‌وخو و کاهش افسردگی
- کاهش هوس‌های غذایی یا مصرف مواد مخدر و سیگار
- بهبود علائم بیماری‌هایی مانند آلزایمر و ADHD
اثربخشی tDCS: تا چه اندازه معتبر است؟
برخی تحقیقات اولیه نشان داده‌اند که tDCS در شرایط خاص نویدبخش بوده است:
- افسردگی: بررسی ۱۰ مطالعه نشان داده که این روش می‌تواند علائم افسردگی را در برخی افراد کاهش دهد.
- آلزایمر: نتایج برخی مطالعات نشان می‌دهد که استفاده ۲۰ تا ۴۰ دقیقه‌ای از tDCS می‌تواند حافظه و عملکرد شناختی افراد مبتلا به آلزایمر خفیف تا متوسط را بهبود بخشد.
- ADHD: مطالعه‌ای روی ۶۴ فرد مبتلا به ADHD نشان داد که جلسات روزانه tDCS به مدت یک ماه می‌تواند توجه این افراد را بهبود بخشد.
محدودیت‌ها و چالش‌ها
اگرچه این فناوری مزایای بالقوه‌ای دارد، اما چالش‌ها و محدودیت‌هایی نیز وجود دارد:
- ممکن است باعث خارش، سوزش یا سوختگی‌های خفیف در محل الکترودها شود.
- برخی کاربران از خستگی یا سردرد پس از استفاده شکایت داشته‌اند.
- تحقیقات بلندمدت کافی برای ارزیابی ایمنی کلی این روش در دسترس نیست.
- عوارض آن برای کودکان به دلیل کمبود داده‌های تحقیقاتی مشخص نیست.
- دستگاه‌های tDCS هزینه بالایی دارند و معمولاً تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرند.
آیا باید tDCS را امتحان کرد؟
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) این روش را برای هیچ کاربرد پزشکی تایید نکرده و دستگاه‌های موجود در بازار عمدتاً برای استفاده تفریحی معرفی شده‌اند. اگر علاقه‌مند به استفاده از tDCS هستید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید و اطمینان حاصل کنید که این روش برای شرایط شما مناسب و ایمن است.
تا زمانی که تحقیقات بیشتری درباره این فناوری انجام شود و نتایج قطعی‌تری ارائه شود، بهتر است با احتیاط عمل کنید و از کاربرد آن برای شرایط غیرضروری خودداری نمایید.