شعارسال: واکسن ویروس HPV که در ایران با نام تجاری «گارداسیل» شناخته می‌شود واکسنی است برای پیشگیری از ابتلا به برخی از شایع‌ترین ویروس‌های زگیل تناسلی. ویروس‌های HPV می‌توانند موجب زایده و زخم روی نواحی تناسلی، مقعد و همین طور دهان و زبان و گلو باشند. ابتلا به این ویروس‌ها علاوه بر ضایعات پوستی آزاردهنده می‌تواند در زنان به زخم و در ادامه سرطان دهانه رحم منجر شود. در صورت تشخیص به موقع سرطان رحم، آن را تخلیه می‌کنند، اما در صورتی که بیماری را به موقع تشخیص ندهند این احتمال وجود دارد که سرطان به باقی بافت‌های بدن سرایت کند و عوارض بسیار یا حتی مرگ را با خود به همراه داشته باشد.

سوای این که این ویروس برای زنان مرگ بارتر از مردان است و به همین دلیل بسیاری مایل هستند اهمیت آن را انکار کنند، ویروس‌های خانواده HPV عموما از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شوند. استفاده از محافظ می‌تواند تا ۷۰درصد جلوی انتشار این ویروس‌ها را بگیرد، اما از آنجا که تمام نواحی تناسلی را نمی‌توان با محافظ پوشاند، همچنان شانسی برای انتقال این ویروس حتی با وجود استفاده از محافظ وجود دارد. ویروس HPV به صورت پیشفرض در بین کسانی که زندگی جنسی آزادی دارند منتشر نمی‌شود، حتی کسانی که در زندگی خود یک بار رابطه جنسی داشته‌اند هم می‌توانند آلوده و منتقل‌کننده این ویروس باشند. ویروس‌های HPV فقط در میان کسانی که خارج از رابطه زناشویی روابط جنسی را تجربه می‌کنند پخش نمی‌شوند، کافی است شریک جنسی شما به غیر از شما قبلا با یک نفر دیگر هم رابطه داشته باشد تا ناقل این ویروس‌ها باشد.

از زمانی که روشن شده است دلیل ابتلا به سرطان دهانه رحم ویروس‌های HPV هستند، برنامه واکسیناسیون سراسری علیه این ویروس‌ها در بسیاری از کشور‌ها در برنامه واکنس اجباری و رایگان آن‌ها قرار گرفته است. از آنجا که این ویروس می‌تواند برای زنان کشنده باشد، تاکید بیشتر بر تزریق این واکسن توسط زنان است.

ماجرای واکسن HPV چیست؟
در ایران در سال‌های اواخر دهه ۹۰، اخباری در مورد مشاهده شیوع گسترده سرطان‌های دهانه رحم منتشر شد که نشان می‌داد نا آگاهی از ویروس‌های HPV تا چه اندازه سلامت زنان، خانواده و همین طور امنیت باروری را تهدید می‌کند. در نتیجه این وضعیت و با در نظر گرفتن توانایی‌های انسیتو پاستور در تولید واکسن برنامه‌ای برای تولید واکسن HPV در داخل ایران طراحی شد. انسیتو پاستور در سال ۹۷ اعلام کرده بود که برای خرید پترن، یعنی فرمول ساخت واکسن HPV، رقمی معادل ۱۲۰ میلیارد تومان پول نیاز است. از آنجا که دولت نمی‌توانست تمام این پول را تامین کند، معاونت اجتماعی وزارت بهداشت با همکاری انسیتو پاستور و برخی از چهره‌های تلویزیونی و فرهنگی کارزاری برای جمع آوری پول برای خرید پترن این واکسن ایجاد کردند. وزیر بهداشت تعهد کرد که در صورتی که کارزار بتواند نیمی از سرمایه لازم برای خرید پترن را فراهم کند، وزارت بهداشت هم ۶۰ میلیارد تومان اعتبار باقی مانده را تامین خواهد کرد تا کشور بتواند در این زمینه هم به خودکفایی برسد هم در صادرات این دارو به آسیای غربی فعال شود.

یک روز بعد از آغاز کارزار برای جمع آوری پول و مشارکت مردی برای تامین هزنیه خرید پترن به نفع انسیتو پاستور، روزنامه کیهان، سایت‌هایی خبری مانند مشرق و رجا نیوز و جریانی در شبکه‌های اجتماعی با این ادعا که «واکسن گارداسیل ترویج بی بند و باری و اشاعه فحشاست» و با ساختن هشتگ «واکسن جندگی» علیه تولید داخل این دارو متحد شدند. دادستانی علیه فعالان کمپین و وزارت بهداشت موضع گرفت و پرونده‌ای در این زمینه تشکیل شد که در نتیجه آن برخی مقامات وزارت بهداشت و انسیتو پاستور، یک مجری تلویزیونی و همکاران کارزار جمع آوری کمک عمومی برای خرید پترن واکسن احضار شدند.

از آنجا که قوه قضائیه عقل خودش را به دست جریان‌های سایبری نداده است، در این پرونده برای تمام افراد درگیر قرار موقوفی تعقیب صادر شد، اما کارزار جمع آوری کمک برای خرید واکسن هم متوقف شد. رقم دو میلیارد تومانی که در یک روز از مردم دغدغه‌مند کشور برای این کار عام المنفعه جمع آوری شده بود به انسیتو پاستور پرداخت شد و پرونده تولید این واکسن در بخش دولتی بسته شد.

واردات واکسن HPV و خشمی که تمام نمی‌شود
علارغم این که با تلاش‌های یک گروهک مشخص در فضای مجازی، برنامه تولید واکسن HPV در بخش دولتی متوقف شد، وارادات این واکسن که پیش از کارزار تولید داخلی ان جریان داشت، همچنان با بالا و پایین‌های معمول مربوط به واردات دارو در ایران ادامه پیدا کرد. قیمت این دارو که در بیرون از ایران برای هر دز حدود ۵۰ دلار است، در ایران متناسب با تغییر قیمت دلار بالا و پایین می‌شود و در دوره‌هایی پیدا کردن آن در داخل کشور سخت می‌شود.

گروهکی که مخالف استفاده از این دارو در داخل کشور است و آن را «واکسن ج.. ندگی» می‌نامد، همچنان دست از تلاش علیه این واکسن بر نداشته است و در مقاطع مختلف با نسبت دادن این واکسن به صهیونیستم جهانی، نسل کشی، برنامه عقیم کردن مسلمانان و حالا هم ربط دادن آن به شبنم نعمت‌زاده این واکسن را زیر سایه قرار دهد.

روز دهم آبان ماه، بعد از این که علیرضا وهاب‌زاده از سخنگویان پیشین وزارت بهداشت و از چهره‌های پرمخاطب در توییتر در توییتی وضعیت انتشار ویروس HPV را با ایدز مقایسه کرد و از مردم خواست در تزریق واکسن کوتاهی نکنند، موج جدیدی از داستان پردازی در مورد واکسن HPV اغاز شد. در این موج تازه در شبکه‌هایی مانند ایتا و همین طور هم توسط حساب‌هایی توییتری مانند جنلی ادعا می‌کنند که شبنم نعمت زاده با پرداخت پول می‌خواهد برای واکسن گارداسیل تبلیغ کند.

شرکت دارویی خانم نعمت‌زاده که مدتی به دلیل برخی دیون و حساب‌سازی‌ها در صدر اخبار بود، «شرکت پخش داروی رسا» نام دارد که عمده اتهامات آن در عدم پرداخت حساب و دیون و احتکار است؛ شرکت وارد کننده واکسن HPV با نام تجاری «گارداسیل» از شرکت مبدا MSD یا همان شرکت Merck & Co که یک شرکت دارویی چند ملیتی آمریکایی‌ست، شرکت بهستان دارو است که خودش و شرکت‌های تابعه و متصله‌اش ربطی به خانم نعمت زاده یا آقای لشکری پور دو متهم پرونده شرکت رسا ندارند.

با این وجود عده‌ای همچنان اصرار دارند فضاسازی در مورد واکسن را ادامه دهند، تا جایی که برخی کاربران فضای مجازی در این روز‌ها حدس زده اند که شاید پای «تضاد منافع» در میان باشد.

گارداسیل چه کسی را تهدید می‌کند؟
هر چند پروژه تولید واکسن HPV در انستیتو پاستور به نتیجه نرسید، تولید داخلی آن به طور کلی به فراموشی سپرده نشد. واکسن چهار ظرفیتی HPV با نام تجاری «پاپیلوگارد» به بازار عرضه شده است که قیمت آن از پانصد هزار تومان کمتر است.

واکسن «پاپیلوگارد» توسط شرکتی به نام «نیواد فارمد سلامت» به بازار عرضه شده است که در معرفی خودش گفته است شرکتی ست که از سال ۹۷ تاسیس شده و در حوزه تولید واکسن‌های نوترکیب کار می‌کند. این شرکت زیر مجموعه شرکت دیگری به نام «نویان پژوهان زیست دارو» است، یک از مالکان این تجارت، شرکتی است به نام «بهنود فارمد البرز».

حلقه‌ای از شرکت‌های دارویی در تولید نسخه داخلی واکسن HPV و همین طور واردات و پخش نسخه خارجی آن درگیر هستند، هلدینگ بهفار، مالک مجموعه واردات، تولید و پخش داروی بهستان، وارد کننده واکسن گارداسیل است، در میان لیست مالکان شرکت نوین پژوهان زیست دارو هم نام‌های بهنود فارمد البرز، و نیواد فارمد البزر، و نیواد فارمد سلامت به چشم می‌خورد.

همان طور که از این داده‌ها مشخص است، یک توطئه شیطانی در تولید و فروش واکسن HPV داخلی و خارجی در کشور جریان ندارد. در مورد این واکسن هم مثل بسیاری دارو‌ها و واکسن‌های دیگر، مجموعه‌ای از شرکت‌ها با همپوشانی سرمایه گذاران، مدیران و مالکان مشغول کار هستند که اسم شرکت‌های مجموعه رسا، یا مالکان و سرمایه گذاران شرکت رسا در میان آن‌ها دیده نمی‌شود.

علاوه بر این برخی این ادعا را مطرح می‌کنند که تمام حاشیه‌های مربوط به تولید و فروش واکسن HPV در ایران به دلیل این است که در رقابت بین برکت و انسیتو پاستور بر سر تولید واکسن HPV انسیتو پاستور برنده شده است. یک مقام آگاه در وزارت بهداشت که مایل نیست نامش فاش شود می‌گوید این گمانه‌زنی‌ها در مورد این که در ماجرای تولید واکسن HPV بین انسیتو پاستور و بنیاد برکت تضاد منافعی رخ داده باشد را رد می‌کند. این مقام آگاه می‌گوید شرکت برکت حتی در زمان طرح مساله تولید واکسن HPV با بودجه دولتی هم در این زمینه دخالت یا اعلام آمادگی نکرده است که مساله منافع این شرکت در تبلیغات علیه سلامت عمومی موثر بوده باشد.

چه کسانی گارداسیل را تهدید می‌کنند؟
در برخی کشور‌های دنیا، از جمله در استرالیا، رواندا، سوئد، بریتانیا و پرتقال، بین ۸۵ تا ۹۵درصد جمعیت در سن خطر علیه ویروس HPV واکسینه شده‌اند. با این وجود هنوز در ۲۵ درصد کشور‌های دنیا، ۵۱کشور از ۱۹۴کشور جهان و از آن جمله در ایران، واکسن HPV در برنامه واکسیناسیون سراسری قرار ندارد.

عمده کسانی که علیه واکسن HPV فعالیت می‌کنند، در تمام دنیا از یک دستورالعمل واحد پیروی می‌کنند. همه آن‌ها می‌گویند که اگر پاک دامن باشید به واکسن نیاز ندارید، اگر به شریک جنسی خود وفادار باشید به واکسن نیاز ندارید، واکسن توطئه دشمنان برای عقیم و یا بی بند و بار کردن فرزندان ماست، واکسن می‌تواند عوارض ناشناخته‌ای با خودش به همراه بیاورد و …. با این وجود آمار‌های جهانی نشان می‌دهد که شیوع ابتلا به سرطان‌های دهانه رحم در کشور‌هایی که هنوز برنامه واکسیناسیون سراسری علیه این ویروس را آغاز نکرده اند بیشتر دیده می‌شود. زنان و مردان در کشور‌های جنوب صحرای آفریقا، آمریکای لاتین، اروپای شرقی و غرب آسیا بیشتر از مردم در سایر نقاط جهان به این بیماری‌ها مبتلا می‌شوند و بیشتر به دلیل ابتلا به این بیماری‌ها می‌میرند.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از رویداد24، تاریخ انتشار:29آبان1403، کدخبر: ۳۹۱۳۹۴، rouydad24