فرناز شهدادیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اینکه سبک زندگی سالم به ویژه تغذیه صحیح و اصولی برای بیماران دیابتی بسیار حائز اهمیت است، اظهار کرد: تغییر سبک زندگی و تغذیه می‌توانند خط اول درمان را در مراحل ابتدایی دیابت نوع دو به خود اختصاص دهد، به طور کلی سبک زندگی سالم به مجموعه‌ای از رفتارها و عادات اشاره دارد که به حفظ و بهبود سلامت جسمی، روانی و اجتماع فرد کمک می‌کند.
وی افزود: از عناصر اصلی سبک زندگی سالم می‌توان به تغذیه متعادل، نوشیدن آب کافی و کاهش مصرف نوشیدنی‌های شیرین و الکلی، فعالیت بدنی منظم، مدیریت استرس، خواب کافی، داشتن روابط اجتماعی سالم، فرایندهای پیشگیری از بیماری‌ها، مصرف نکردن دخانیات و الکل و آموزش و آگاهی اشاره کرد.
متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی تصریح کرد: تغذیه متعادل و متنوع به صورت کلی شامل مصرف انواع مختلف مواد غذایی شامل میوه‌ها، سبزیجات، لبنیات کم چرب، غلات کامل، پروتئین‌های کم‌چرب و چربی‌های سالم و محدود کردن مصرف قند، نمک و چربی‌های اشباع و ترانس است.
وی خاطرنشان کرد: اهمیت سبک زندگی سالم و تغذیه صحیح در بیماران دیابت به این نکته وابسته است که این موارد در کنترل قند خون، مدیریت وزن، کاهش خطر عوارض ناشی از دیابت و بیماری‌های مرتبط، تنظیم متابولیسم بدن، افزایش انرژی و بهبود کیفیت زندگی ایفای نقش می‌کنند.
شهدادیان با تاکید بر اینکه تغذیه پیشگیرانه یا به عبارتی پیشگیری غذایی، نقش حیاتی در مدیریت و سلامت کلی بیماران دیابتی دارد، گفت: به طوری که انتخاب‌های غذایی مناسب به تنظیم سطح گلوکز خون کمک می‌کند، مصرف یک رژیم غذایی متعادل با مقادیر مناسب کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها می‌تواند از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری کند.
وی ادامه داد: بسیاری از افراد مبتلا به دیابت، دارای اضافه وزن یا چاقی هستند، تغذیه پیشگیرانه بر دستیابی و حفظ وزن سالم تمرکز دارد که می‌تواند حساسیت به انسولین را بهبود بخشد و خطر عوارض را کاهش دهد، یک رژیم غذایی که به درستی برنامه‌ریزی شده باشد، می‌تواند به پیشگیری یا تأخیر در بروز عوارض مرتبط با دیابت مانند بیماری‌های قلبی‌عروقی، نوروپاتی، نفروپاتی و رتینوپاتی کمک کند.
متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی بیان کرد: مداخلات تغذیه‌ای می‌توانند سلامت متابولیک را به صورت کلی بهبود بخشند، از جمله پروفایل‌های لیپیدی و فشار خون که برای بیماران دیابتی در معرض خطر بیماری قلبی حیاتی هستند، رژیم غذایی صحیح و اصولی باید مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی را تشویق و اطمینان حاصل کند، زیرا افراد باید ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری را دریافت کنند تا سلامت کلی و عملکرد سیستم ایمنی آن‌ها حمایت شود.
وی در مورد اینکه یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند بر خلق و خو و عملکرد شناختی تأثیر مثبت گذارد، عنوان کرد: انتخاب‌های غذایی ممکن است به کاهش احساسات اضطراب و افسردگی که اغلب با شرایط مزمن مانند دیابت همراه است، کمک کند و در آخر یک برنامه غذایی شخصی (برنامه‌ای که به صورت اختصاصی برای یک فرد و با در نظر گرفتن تمامی شرایط فرد تنظیم می‌شود)، امکان برنامه‌ریزی وعده‌های غذایی شخصی‌سازی شده را بر اساس نیازها، ترجیحات و سبک زندگی خاص بیمار فراهم می‌آورد و رعایت توصیه‌های غذایی را آسان‌تر می‌کند، به این نکته باید توجه شود که رژیم غذایی صحیح و اصولی، تغییرات طولانی‌مدت در رژیم غذایی را به جای رژیم‌های کوتاه‌مدت ترویج می‌کند و عادات پایداری را ایجاد می‌کند که می‌تواند منجر به مزایای سلامتی ماندگار شود.
مدیریت دیابت نوع ۲ با تغذیه اصولی
شهدادیان با تاکید بر توصیه‌های تغذیه‌ای برای مدیریت دیابت نوع دو گفت: مدیریت کربوهیدرات برای این گروه از بیماران ضرورت دارد، علاوه بر مقدار کربوهیدرات رژیم غذایی، کیفیت آن هم باید در نظر گرفته شود، باید بر مصرف غلات کامل، حبوبات، میوه‌ها و سبزیجات تأکید و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده و شکرهای افزوده محدود شوند، مورد دیگر در ارتباط با کربوهیدرات‌ها، شاخص کلیسمی است، غذاهایی با شاخص کلیسمی پایین می‌توانند به کنترل بهتر قند خون کمک کند.
وی ادامه داد: مصرف متعادل منابع پروتئینی و چربی برای این گروه از بیماران دیابتی مهم است، منابع پروتئینی کم یا بدون چربی مانند مرغ، ماهی، تخم مرغ، حبوبات و مغزها باید در برنامه غذایی روزانه گنجانده شود، پروتئین می‌تواند به حفظ توده عضلانی و افزایش سیری کمک کند، مصرف چربی‌های سالم بر منابع چربی‌های غیراشباع مانند روغن زیتون، کانولا، آجیل و ماهی‌های چرب تمرکز دارد و چربی‌های اشباع و ترانس را محدود می‌کند، پیشنهاد می‌شود، چرا که چربی‌ها می‌تواند حدود ۲۰ تا ۳۵ درصد از کل کالری روزانه را به خود اختصاص دهد.
متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی تصریح کرد: غذاهای غنی از فیبر می‌تواند کنترل قند خون را بهبود بخشد و سلامت گوارش را ارتقا دهند، هدف‌گذاری برای حداقل ۲۵ تا ۳۰ گرم فیبر در روز از منابعی مانند سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل و حبوبات است.
وی تاکید کرد: زمان‌بندی و تکرر مصرف وعده‌های غذایی نیز برای بیماران دیابتی نوع دو مهم است، زمان‌بندی منظم وعده‌های غذایی می‌تواند به حفظ قند خون در مقادیر طبیعی کمک کند، بعضی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف وعده‌های غذایی کوچک‌تر و مکرر می‌تواند کنترل قند خون را بهبود بخشد، با این حال ترجیحات فردی و سبک زندگی باید راهنمای تکرار وعده‌های غذایی باشد.
شهدادیان محدود کردن غذاهای فرآوری شده برای این گروه از بیماران ضروری دانست و گفت: مصرف غذاهای فرآوری شده که دارای شکرهای افزوده، سدیم و چربی‌های ناسالم است باید در رژیم غذایی محدود شود، از جمله این غذاها می‌توان به نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر، نوشابه‌ها، انواع شیرینی و شکلات، انواع فست‌فودها، سوسیس، کالباس، بستنی، کره، خامه، روغن‌های جامد، دنبه و انواع سس‌ها اشاره کرد، این غذاها منجر به افزایش وزن، مقاومت به انسولین می‌شود.
وی عنوان کرد: محدود کردن قند و نمک نیز باید در رژیم غذایی سالم در نظر گرفته شود، کاهش مصرف قندهای اضافه و نمک در رژیم غذایی و استفاده از ادویه‌جات و گیاهان برای طعم‌دهی به غذاها به جای نمک و شکر نیز مهم است.
متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی بیان کرد: استفاده از غذاهای فراسودمند مانند دارچین، زردچوبه، زنجبیل، سرکه سیب، دانه چیا، چای سبز، کفیر، بامیه و کدو، اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در ماهی‌های چرب دریایی و دانه کتان به بهبود قند خون و افزایش حساسیت انسولینی کمک می‌کند، البته دیابتی‌های نوع دو در مصرف این موارد نیز باید اعتدال را رعایت کنند.
وی خاطرنشان کرد: رعایت این نکات می‌تواند به بیماران دیابتی کمک کند تا قند خون خود را بهتر کنترل و از عوارض ناشی از این بیماری و بروز دیابت جلوگیری کنند.