بهبود جریان خون در عضلات یک مسئله حیاتی در سلامت عمومی و عملکرد ورزشی است. کاهش جریان خون می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی مانند درد، گرفتگی و ضعف در عضلات شود که می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. در این راستا، داروها و روش‌های مختلفی برای بهبود میکروسیرکولاسیون و افزایش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها وجود دارد. یکی از این داروها، قرص پنتوکسی فیلین است که به عنوان یک وازودیلاتور شناخته می‌شود.

اشکال دارویی پنتوکسی فیلین

• قرص نسخه طولانی 400 میلی گرم

موارد مصرف قرص پنتوکسی فیلین

قرص پنتوکسی فیلین برای بهبود علائم یک مشکل خاص جریان خون در پاها / بازوها (لنگش متناوب به دلیل بیماری انسداد شریان) استفاده می‌شود. پنتوکسی‌ فیلین می‌تواند درد، درد گرفتگی عضلانی را در حین ورزش از جمله راه رفتن که با لنگش متناوب رخ می‌دهد، کاهش دهد. این دارو متعلق به دسته‌ای از داروها است که به عنوان عوامل همورهولوژیک شناخته می‌شوند.

این دارو با کمک به جریان خون راحت‌تر از طریق شریان های باریک عمل می‌کند. این فرایند باعث افزایش میزان اکسیژنی می‌شود که می‌تواند توسط خون در زمانی که ماهیچه‌ها به مقدار بیشتری نیاز دارند (مانند ورزش) تحویل داده شود و در نتیجه مسافت و مدت راه رفتن را افزایش می‌دهد.

قرص پنتوکسی فیلین برای کلیه

پنتوکسی فیلین معمولاً برای بهبود گردش خون و کاهش چسبندگی گلبول‌های قرمز تجویز می‌شود. در بیمارانی که مشکلات کلیوی دارند، این دارو باید با احتیاط مصرف شود. پنتوکسی فیلین ممکن است توسط کلیه‌ها دفع شود و در افراد مبتلا به نارسایی کلیه، خطر تجمع دارو و افزایش عوارض جانبی وجود دارد.

قرص پنتوکسی فیلین برای زنان

قرص پنتوکسی فیلین برای بهبود مشکلات گردش خون استفاده می‌شود و ممکن است برای زنان نیز به ویژه در شرایطی مانند بهبود جریان خون در پاها یا درمان زخم‌های ناشی از گردش خون ضعیف تجویز شود. با این حال، برای زنان باردار و شیرده مصرف این دارو باید با احتیاط و با تجویز پزشک صورت گیرد، زیرا اطلاعات کافی درباره ایمنی آن در این شرایط وجود ندارد.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر قرص پنتوکسی فیلین

مکانیسم عمل جریان خون را با کاهش ویسکوزیته خون و افزایش انعطاف پذیری گلبول‌های قرمز (RBC) بهبود می‌بخشد. همچنین، ممکن است از طریق افزایش جریان خون، اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها را افزایش دهد. جذب دارو با فراهمی زیستی 10-30٪ و به طور گسترده در کبد متابولیزه (گذر اول) و همچنین در گلبول‌های قرمز متابولیزه می‌شود. متابولیت‌ها شامل 5-هیدروکسی هگزیل، 3-کربوکسی پروپیل است. حذف دارو در نیمه عمر 24-48 دقیقه (داروی مادر) و 60-96 دقیقه (متابولیت‌ها) و دفع از طریق ادرار (50-80٪) و مدفوع (<4٪) صورت می‌گیرد.

مقدار مصرف قرص پنتوکسی فیلین

قرص پنتوکسی فیلین را به صورت خوراکی همراه با غذا طبق دستور پزشک معمولاً 3 بار در روز مصرف کنید. توجه داشته باشید که قرص را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب مصرف کرده و از جویدن یا خرد کردن دارو خودداری کنید. خرد کردن یا جویدن قرص منجر به آزادسازی فوری و در نتیجه افزایش خطر عوارض جانبی خواهد شد. میزان مصرف بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان است. برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در زمان‌های معینی مصرف کنید.

نحوه مصرف قرص پنتوکسی فیلین

• قرص پنتوکسی فیلین برای لنگش متناوب بر اساس بیماری شریانی انسداد مزمن اندام‌ها استفاده می‌شود. ممکن است عملکرد و علائم را بهبود بخشد، اما در نظر گرفته نشده است که جایگزین درمان قطعی‌تر، مانند بای پس جراحی یا برداشتن انسداد شریانی در درمان بیماری عروق محیطی شود.
• دوز پیشنهادی 400 میلی گرم به صورت خوراکی همراه با وعده غذایی است. اثرات ممکن است در عرض 2-4 هفته مشاهده شود. توصیه می‌شود که درمان را حداقل به مدت 8 هفته ادامه دهید.
• توجه داشته باشید که مصرف قرص را بدون هماهنگی با پزشک قطع یا افزایش ندهید. حتی اگر احساس خوبی دارید به مصرف این دارو ادامه دهید. بهبود علائم ممکن است در عرض 2 تا 4 هفته رخ دهد، اما ممکن است تا 8 هفته طول بکشد تا از مزایای کامل آن بهره‌مند شوید. اگر وضعیت شما ادامه یافت یا بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید.
• در صورت فراموشی یک نوبت از دارو، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نوبت فراموش شده نزدیک به نوبت بعدی است، آن را فراموش کرده و دارو را مطابق با نسخه پزشک ادامه دهید. هرگز برای جبران دوز از دست رفته یک نوبت را دو بار استفاده نکنید.

لنگش متناوب چیست؟

لنگش متناوب (یا کلودیکاسیون متناوب) حالتی است که در آن فرد در هنگام پیاده‌روی یا فعالیت بدنی درد یا گرفتگی در پاها، معمولاً در ناحیه ساق پا، تجربه می‌کند. این درد به دلیل کاهش جریان خون به عضلات پا به وجود می‌آید و با توقف فعالیت معمولاً برطرف می‌شود.

لنگش متناوب اغلب به علت بیماری‌های عروق محیطی و کاهش جریان خون در شریان‌های پا رخ می‌دهد. این وضعیت معمولاً نتیجه تنگی یا انسداد شریان‌ها به دلیل تصلب شرایین (آترواسکلروزیس) است که باعث کاهش خون‌رسانی و اکسیژن‌رسانی به عضلات پا می‌شود.

تاثیر قرص پنتوکسی فیلین بر اسپرم

پنتوکسی فیلین ممکن است تأثیر مثبتی بر تحرک و عملکرد اسپرم داشته باشد و در مواردی برای بهبود مشکلات باروری مردان مورد استفاده قرار گرفته است. این دارو با افزایش جریان خون و بهبود میکروسیرکولاسیون، می‌تواند موجب افزایش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها، از جمله بافت‌های تولید مثلی و بهبود کیفیت اسپرم شود.

مطالعات نشان داده‌ است که پنتوکسی فیلین می‌تواند در بهبود تحرک اسپرم و توانایی آن‌ها برای نفوذ به تخمک کمک کند. این موضوع به ویژه در مواردی که کیفیت اسپرم پایین است، ممکن است مفید باشد. با این حال، استفاده از این دارو برای بهبود باروری مردان باید تحت نظر پزشک متخصص باشد و براساس شرایط فردی و علت ناباروری تصمیم‌گیری شود.

موارد احتیاط

قبل از مصرف قرص پنتوکسی فیلین، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در دارو حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. این دارو در برخی بیماران سبب گیجی و خواب آلودگی شده است. در صورت بروز از انجام فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری بالایی است، خودداری کنید. تا حد امکان رانندگی نکرده و کار با ماشین‌آلات و تجهیزات را به زمان دیگری موکول کنید. در ادامه به موارد احتیاط قرص پنتوکسی فیلین خواهیم پرداخت؛

• در نارسایی کلیوی با احتیاط مصرف شود. قرار گرفتن در معرض پنتوکسی فیلین یا متابولیت‌های فعال ممکن است افزایش یابد.
• در صورت داشتن حساسیت به پنتوکسی فیلین یا داروهای مشابه (مانند تئوفیلین) باید از مصرف این دارو خودداری کنید.
• در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، ریتم نامنظم قلب یا حمله قلبی، پنتوکسی فیلین باید با احتیاط مصرف شود. در صورت ابتلا به مشکلات کلیوی یا کبدی، نیاز به تنظیم دوز ممکن است وجود داشته باشد.
• مصرف پنتوکسی فیلین ممکن است موجب تشدید زخم‌های گوارشی شود. در افرادی که مشکلات خونریزی دارند یا داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند، این دارو باید با احتیاط مصرف شود.
• مصرف پنتوکسی فیلین در دوران بارداری و شیردهی باید تنها با توصیه پزشک انجام شود.
• سرگیجه، سردرد، تهوع، استفراغ و افت فشار خون از جمله عوارض احتمالی این دارو هستند که ممکن است بر توانایی شما در رانندگی یا کار با ماشین‌آلات تأثیر بگذارد.

موارد منع مصرف قرص پنتوکسی فیلین

• حساسیت به پنتوکسی فیلین یا مشتقات گزانتین
• خونریزی اخیر شبکیه یا مغزی

عوارض قرص پنتوکسی فیلین

حالت تهوع و استفراغ، بی‌اشتهایی، ورم ملتحمه، درد قفسه سینه، لکوپنی، هپاتیت، تشنج، افزایش آنزیم زنده و… برخی از عوارض قرص پنتوکسی فیلین می‌باشد. به یاد داشته باشید که پزشک شما تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فورا به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به برخی عوارض قرص پنتوکسی فیلین خواهیم پرداخت؛

• حالت تهوع
• استفراغ کردن
• آنافیلاکسی
• بی اشتهایی
• ورم ملتحمه
• درد قفسه سینه
• سرطان خون
• هپاتیت
• تشنج
• افزایش آنزیم زنده

تداخل دارویی پنتوکسی فیلین

• تداخلات رده X (پرهیز): کتورولاک (نازال و سیستمیک)
• افزایش اثرات داروها توسط پنتوکسی فیلین: عوامل با خاصیت ضد پلاکتی، داروهای کاهنده فشارخون، هپارین، هپارین با وزن مولکولی پایین، مشتقات تئوفیلین، آنتاگونیست های ویتامین کا
• افزایش اثرات پنتوکسی فیلین توسط داروها: سایمتیدین، مهارکننده‌های قوی و متوسط CYP1A2، کتورولاک (نازال و سیستمیک)

مصرف پنتوکسی فیلین در دوران بارداری و شیردهی

مصرف پنتوکسی فیلین در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط صورت گیرد. اطلاعات کافی درباره ایمنی مصرف این دارو در بارداری وجود ندارد، بنابراین توصیه می‌شود که تنها در صورتی که فواید آن بر خطرات احتمالی برای جنین برتری داشته باشد، مصرف شود. پزشک باید منافع و خطرات را به دقت ارزیابی کند. در دوران شیردهی نیز پنتوکسی فیلین ممکن است وارد شیر مادر شود و اثرات آن بر نوزاد ناشناخته است. بنابراین، بهتر است در صورت لزوم مصرف، با پزشک مشورت شود تا تصمیم مناسب‌تری گرفته شود.

پنتوکسی فیلین برای پسرزایی

هیچ شواهد علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد پنتوکسی فیلین تأثیری بر تعیین جنسیت فرزند (پسرزایی یا دخترداری) داشته باشد. تعیین جنسیت فرزند به کروموزوم‌های اسپرم بستگی دارد و با داروهایی مانند پنتوکسی فیلین نمی‌توان بر آن تأثیر گذاشت. پنتوکسی فیلین عمدتاً برای بهبود گردش خون و مشکلات عروقی استفاده می‌شود و در برخی موارد ممکن است برای بهبود تحرک اسپرم تجویز شود، اما هیچ تأثیری بر کروموزوم‌ها یا جنسیت جنین ندارد.

شرایط نگهداری قرص پنتوکسی فیلین

قرص پنتوکسی فیلین باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.

کلام آخر قرص پنتوکسی فیلین

این مقاله به بررسی بهبود جریان خون در عضلات با قرص پنتوکسی فیلین، از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز پرداخت. قرص پنتوکسی فیلین به عنوان یک وازودیلاتور مؤثر، نقش مهمی در بهبود جریان خون در عضلات ایفا می‌کند. با افزایش انعطاف‌پذیری گلبول‌های قرمز و کاهش چسبندگی آن‌ها، این دارو قادر است به بهبود میکروسیرکولاسیون و اکسیژن‌رسانی به بافت‌های عضلانی کمک کند. این ویژگی‌ها به ویژه برای بیماران مبتلا به مشکلات عروقی و اختلالات گردش خون، مانند لنگش متناوب و زخم‌های مزمن، حائز اهمیت است.

منبع سایت: Medscape