زانودرد یک مشکل شایع است که علت‌های زیادی می‌تواند داشته باشد. گاهی زانودرد ناشی از یک آسیب یا تروماست اما گاهی هم انگار نمی‌توانید دلیل واضحی برایش پیدا کنید و این می‌تواند نشانه یک مشکل جدی‌تر مثل آرتریت باشد.

به گزارش تهران بهشت؛ بیشتر زانودردهای ناگهانی و ظاهراً بی‌دلیل، کم‌کم به وجود می‌آیند و معمولاً علامتی از شروع التهاب مفصل و آرتریت هستند. یک مسئله مهم دیگر، محل دقیق و شدت درد زانو است. مثلاً درد زیر کشکک زانو می‌تواند علامت التهاب تاندون زانو باشد که کشکک زانو را به استخوان درشت‌نی متصل می‌کند.

تشخیص تفاوت نوع درد سخت است؛ اما احتمالاً می‌توانید تفاوت یک درد مبهم و کرخت کننده، یک درد نبض‌دار و یک درد تندوتیز و احساس سوزش را تشخیص دهید. اگر این مطلب را می‌خوانید تا به علت درد زانویتان پی ببرید خوب است بدانید پزشک شما ممکن است یکی از موارد زیر را به‌عنوان زانودرد ناگهانی شما تشخیص دهد و به همین دلیل بهتر است مراجعه به پزشک را مدنظر داشته باشید.

اوستئوآرتریت
زانودرد ناگهانی می‌تواند شروع اوستئوآرتریت باشد که یک اختلال مفصلی پیش‌رونده بوده و شایع‌ترین نوع آرتریت است. اوستئوآرتریت با بالارفتن سن ایجاد می‌شود. غضروفی که دو سر استخوان‌هایتان را دربرگرفته کم‌کم تحلیل می‌رود و اجازه می‌دهد استخوان‌ها به هم سابیده شوند.

در مورد زانودردی که انگار نمی‌دانید منشأ آن چیست، این شروع سابیدگی مفاصل است که التهاب ایجاد می‌کند. التهاب در بدن شما یک شیوه طبیعی برای رسیدگی به ناحیه آسیب‌دیده است.

اوستئوآرتریت ناشی از عوامل زیادی است، از جمله آسیب، استفاده زیاد از مفاصل و بی‌تحرکی.
در این شرایط لازم است سوابق پزشکی شما به‌دقت بررسی شود؛ آیا آسیبی داشته‌اید که اهمیتی به آن نداده‌اید؟ آیا روتین ورزشی‌تان تغییری کرده است؟ آیا سطح فعالیتتان تغییری کرده؟ خیلی از تغییرات ظاهراً ساده می‌توانند در زانو ایجاد واکنش کنند و این می‌تواند شروع زودهنگام آرتریت باشد.
درمان و مدیریت اوستئوآرتریت شامل مدیریت درد و بهبود حرکت‌پذیری، مصرف دارو، ورزش و فیزیوتراپی، درمان‌های گرم و سرد، تزریق استروئید یا هیالورونیک اسید و ورزش و کاهش وزن می‌شود.

پسوریاتیک آرتریت
آرتریت انواع زیادی دارد و برخی از آنها مثل پسوریاتیک آرتریت، عوارض خودایمنی‌اند. پسوریاتیک آرتریت بر پوست و مفاصل اثر می‌گذارد، خصوصاً در زانوها.

این عارضه، سیستم ایمنی بدن را به‌اشتباه می‌اندازد و به بافت‌های سالم حمله‌ور می‌شود و در نتیجه ایجاد التهاب و درد و آسیب مفصلی می‌کند. پسوریاتیک آرتریت در زانو باعث درد و تورم و سفتی و یا کاهش طیف حرکتی و تکه‌های پوسته‌دار سفید یا نقره‌ای رنگ روی پوست می‌شود.

محققان هنوز نمی‌دانند علت پسوریاتیک آرتریت چیست؛ اما ژنتیک و عوامل محیطی به‌احتمال زیاد نقش دارند. افرادی که پسوریازیس، مشکلات سیستم ایمنی، عفونت، چاقی و سابقه تروما در مفصل دارند بیشتر مستعد پسوریاتیک آرتریت هستند.

پسوریاتیک آرتریت قابل‌درمان نیست؛ اما با داروهایی مانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، کورتیکواستروئیدها و داروهای ضد روماتیسم، ورزش و گرما و سرمادرمانی قابل‌مدیریت است. در موارد شدید ممکن است به عمل جراحی نیاز باشد.

آرتریت عفونی
آرتریت عفونی ناگهانی ظاهر می‌شود و می‌تواند آسیب دائمی به مفاصل بزند. این عارضه معمولاً فقط یک مفصل را درگیر می‌کند که معمولاً زانو است.
باکتری‌هایی مانند استافیلوکوک در بیشتر موارد عامل عفونت مفصلی یا عفونت مایع دور مفصلی‌اند. اما در برخی موارد ممکن است عفونت مفصل ناشی از ویروس یا قارچ باشد. این عفونت ممکن است بعد از یک عمل جراحی یا از طریق یک زخم باز انتقال‌داده‌شده باشد. تورم و درد و تب و لرز از علائم شایع آرتریت عفونی‌اند.

عفونت‌های باکتریایی آرتریت با آنتی‌بیوتیک‌ها قابل درمانند، درحالی‌که عفونت‌های ویروسی معمولاً خودبه‌خود خوب می‌شوند. مایع عفونی اطراف مفصل نیز ممکن است تخلیه شود تا درد و التهاب تسکین بیابد و از مفصل در برابر آسیب بیشتر محافظت شود.

نقرس
نقرس، نوع التهابی آرتریت می‌باشد که باعث درد ناگهانی در مفاصل می‌شود و معمولاً هر بار یک مفصل را درگیر می‌کند. نقرس باعث تورم و درد و احساس گرما در ناحیه می‌شود. آقایان بیشتر احتمال دارد دچار نقرس شوند؛ اما این عارضه برای خانم‌ها نیز می‌تواند اتفاق بیفتد، خصوصاً بعد از یائسگی.
نقرس اغلب مفصل انگشت بزرگ پا را درگیر می‌کند اما می‌تواند بر مفاصل دیگر پا مانند زانوها یا قوزک پا نیز اثر بگذارد. نقرس حملات مکرری ندارد و ممکن است؛ مثلاً یک‌بار در سال حمله‌ور شود.

نقرس ناشی از میزان زیاد اوریک‌اسید در بدن است که باعث تشکیل کریستال‌هایی در مفاصل و بافت نرم شده و برآمدگی‌هایی به نام توفوس ایجاد می‌کند. سطح اوریک‌اسید می‌تواند به دلیل عملکرد کلیه، رژیم غذایی، مصرف الکل، دارو، وزن و میزان آبی که می‌نوشید بالا و پایین شود.

برای کاهش التهاب و سطح اوریک‌اسید دارو تجویز می‌شود. تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی مانند بیشتر آب نوشیدن و اجتناب از الکل و نوشیدنی‌های قندی و غذاهایی که پورین زیادی دارند؛ مانند غذاهای دریایی می‌توانند به کاهش حملات نقرس کمک کنند.

آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید یک عارضه خودایمنی التهابی است که معمولاً دلیل آن ژنتیک می‌باشد. این عارضه معمولاً مفاصل هر دو سمت بدن را درگیر می‌کند، مانند هر دو زانو.

در آرتریت روماتوئید، سیستم ایمنی، مواد شیمیایی التهابی ترشح می‌کند که به مایع مفصلی یا بافت پیرامون مفاصل حمله‌ور شده و مایعی تولید می‌شود که جلوی حرکت آزادانه مفصل را می‌گیرد. مایع مفصلی ملتهب، غلیظ‌تر شده و حرکت مفصل را سخت و دردناک می‌کند.

برخی موارد از آرتریت روماتوئید به‌مرورزمان و کم‌کم شکل می‌گیرند؛ اما در برخی موارد هم ممکن است ناگهانی باشند. علائم این عارضه شامل درد مفصل، تورم و سفتی مفصل خصوصاً صبح یا بعد از زیاد نشستن می‌شود.

هدف از درمان، تسکین درد و پیشگیری از آسیب مفصل است. پزشکان اغلب داروهایی تجویز کرده و ورزش و فیزیوتراپی تجویز می‌کنند.

سندرم زانوی دونده
سندروم درد پاتلوفمورال که به‌عنوان سندرم زانوی دونده معروف است به تحلیل غضروف در زیر و اطراف کاسه زانو مربوط است که باعث می‌شود کاسه زانو به استخوان ران سابیده شده و درد ایجاد کند.

سندرم زانوی دونده معمولاً در افراد جوان، خانم‌ها و ورزشکاران اتفاق می‌افتد. این عارضه ناشی از استفاده زیاد از مفاصل است و می‌تواند موجب اوستئوآرتریت در زانو بشود. اما به این معنی نیست که نباید بدوید یا ورزش کنید.

در مورد کسانی که علائم آرتریت زودرس در آنها شروع شده یا آسیبی دیده‌اند و یا از نظر ژنتیکی مستعد هستند، پزشکان توصیه می‌کنند فعالیت‌هایشان اصلاح شود یا تمرینات هوشمندانه و هدفمندتری انجام دهند.

زانودرد ناشی از سندرم زانوی دونده بعد از زیاد نشستن، بالا و پایین کردن از پله‌ها، چمباتمه‌زدن و یا حرکت لانگز بدتر می‌شود. درمان این عارضه شامل مصرف داروهای غیرتجویزی مثل ایبوپروفن، استفاده از بریس یا کش زانو، فیزیوتراپی یا در موارد شدید عمل جراحی می‌شود.

برای سالم نگه‌داشتن زانوها، تسکین درد و یا پیشگیری از اوستئوآرتریت، باید چندین بار طی روز از کمپرس یخ استفاده کنید، تمرینات کششی و قدرتی انجام دهید، وزن سالمی داشته باشید، به مفاصلتان استراحت بدهید و زانوها را ببندید تا کاسه زانو تراز خود را حفظ کند.

زانودردتان را نادیده نگیرید
اگر زانودردی دارید که ظاهراً دلیلی برایش پیدا نمی‌کنید، به پزشک یا فیزیوتراپیست مراجعه کنید و این مسئله را پشت‌گوش نیندازید. شما نباید صبر کنید تا دردتان بدتر شود؛ چون در آن صورت ممکن است به درمان‌های سنگین‌تری مانند عمل جراحی نیاز پیدا کنید. پزشک یا فیزیوتراپیست می‌تواند به شما بگوید چه تغییراتی در سازوکار بدنتان باید انجام دهید.