انواع قارچ

قارچ‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام از آن‌ها ممکن است ترکیبات مختلف داشته باشند. این تفاوت در ترکیبات باعث می‌شود تا خواص قارچ ها نیز در برخی موارد متفاوت باشد. جالب است بدانید که محققان تا به حال بیش از هزار گونه قارچ را شناسایی کرده‌اند اما در بین این گونه‌ها تنها چند نوع از قارچ‌ها قابلیت مصرف خوراکی را دارند.

برخی از قارچ‌ها دارای ترکیبات روانگردان (سیلوسایبین) هستند که باعث توهم یا تغییر حالت هوشیاری می‌شوند. بسیاری از قارچ‌های دیگر که در طبیعت یافت می‌شوند، مانند قارچ کلاهک مرگ می‌توانند عوارض خیلی جدی برای افراد داشته باشد. پر مصرف‌ترین و رایج‌ترین نوع قارچ که در سوپر مارکت‌های مختلف یافت می‌شود، قارچ‌های خوراکی دکمه‌ای هستند. به غیر از این نوع قارچ، سایر انواع قارچ عبارتند از:

• قارچ گانودرما
• قارچ قیفی (به شکل یک شیپور)
• قارچ کرمینی (سفت و تیره)
• قارچ انوکی (ساقه‌های کوچک سفید با کلاهک)
• قارچ میتاکی (گودی شکل و اسفنجی)
• قارچ صدفی (به شکل بادبزن با کلاهک نازک)
• قارچ پورسینی (ساقه ضخیم با کلاهک قهوه‌ای مایل به قرمز)
• قارچ شیتاکه (ساقه عاج رنگ و کلاهک قهوه‌ای تیره)

فواید تغذیه‌ای قارچ

همانطور که بالاتر بررسی شد قارچ‌ها انواع مختلفی دارند. هر کدام از این نوع‌ها ترکیبات مختلفی دارند و بنابراین با توجه به ترکیبات خود فواید تغذیه‌ای مختلفی نیز دارند. در ادامه فواید تغذیه‌ای قارچ را به صورت کلی بررسی خواهیم کرد.

ویتامین D

ویتامین D به جذب کلسیم برای حفظ و ساخت استخوان‌های قوی کمک می‌کند. بسیاری از مردم برای دریافت ویتامین D به مکمل‌ها یا نور خورشید متکی هستند، اما اگر به دنبال دریافت این ماده مغذی از طریق مواد غذایی هستید که در طول روز مصرف می‌کنید، می‌توانید از قارچ‌ها استفاده کنید. قارچ‌ها منبع ویتامین D هستند و می‌توانند به اندازه کافی این نوع ویتامین را در بدن شما تامین کنند. در بین انواع مختلف قارچ‌ها، آن‌هایی که بیشتر در معرض نور UV یا نور خورشید قرار می‌گیرند، ویتامین د بیشتری نیز دارند. قارچ دکمه‌ای سفید، پورتابلا و کرمینی بیشترین ویتامین D را پس از قرار گرفتن در معرض نور UV یا نور خورشید فراهم می‌کند.

آنتی اکسیدان‌ها

آنتی اکسیدان‌ها به محافظت از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد آسیب رسان که می‌توانند باعث بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی و سرطان شوند، کمک می‌کنند. آن‌ها همچنین از شما در برابر آسیب‌های ناشی از پیری محافظت می‌کنند و سیستم ایمنی شما را تقویت می‌کنند. قارچ‌ها سرشار از آنتی اکسیدانی به نام سلنیوم هستند.

بتا گلوکان

بتا گلوکان نوعی فیبر غذایی محلول است که به شدت می‌تواند موجب بهبود کلسترول و تقویت سلامت قلب شود. همچنین می‌تواند به بدن شما در تنظیم قند خون کمک کند و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش دهد. در برخی تحقیقات نشان داده شده که قارچ‌های صدفی و شیتاکه دارای بیشترین میزان بتا گلوکان هستند.

ویتامین‌های گروه B

قارچ‌ها سرشار از ویتامین‌های گروه B هستند. ویتامین‌های گروه ب موجود در قارچ شامل ریبوفلاوین، نیاسین و اسید پانتوتنیک می‌شود. این ترکیب به محافظت از سلامت قلب کمک می‌کند. ریبوفلاوین برای گلبول‌های قرمز خون مفید است. نیاسین برای دستگاه گوارش و حفظ سلامت پوست مفید است. اسید پانتوتنیک برای سیستم عصبی مفید است و به بدن کمک می‌کند تا هورمون‌های مورد نیاز خود را بسازد.

مس

مس به بدن شما کمک می‌کند تا گلبول‌های قرمز خون را بسازد که برای رساندن اکسیژن به سراسر بدن استفاده می‌شود. این ماده معدنی همچنین برای سایر فرآیندهای بدن مانند حفظ سلامت استخوان‌ها و اعصاب مهم است.

پتاسیم

پتاسیم یکی دیگر از مواد مغذی موجود در قارچ است که فواید زیادی برای بدن دارد. این ماده مغذی برای بهبود عملکرد قلب، عضلات و اعصاب بسیار مهم است.

خواص قارچ خام و پخته برای سلامتی

انواع مختلف قارچ‌ها با توجه به ترکیبات خود برای سلامتی بدن بسیار مفید هستند. این نوع گیاه روی بخش‌های مختلف بدن می‌تواند تاثیر بگذارد. در ادامه خواص قارچ برای سلامتی بدن را بررسی می‌کنیم.

کاهش خطر ابتلا به سرطان

برخی از انواع قارچ‌ها به دلیل دارا بودن ترکیبات زیستی فعال مانند ارگوتیونئین، دارای پتانسیل ضد سرطانی هستند. این ترکیبات می‌توانند از رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی جلوگیری کنند و همچنین فرایند متاستاز (گسترش سرطان به سایر نقاط بدن) را مهار کنند. به عنوان مثال، قارچ‌های شیتاکه حاوی ترکیبی به نام لنتینان هستند که به تقویت سیستم ایمنی و مقابله با سلول‌های سرطانی کمک می‌کند. قارچ گانودرما نیز دارای ترکیبات تری‌ترپنوئیدی است که می‌تواند رشد تومورها را مهار کرده و از پیشرفت سرطان جلوگیری کند. برخی از مطالعات نشان داده که مصرف فقط ۱۸ گرم قارچ در روز ممکن است خطر ابتلا به سرطان را تا حد زیادی کاهش دهد.

کاهش مصرف سدیم

سدیم و فشار خون بالا اغلب دو مشکل جدی هستند که همراه با یکدیگر رخ می‌دهند. سدیم باعث می‌شود بدن مایعات اضافی را حفظ کند و این می‌تواند فشار خون را افزایش دهد. برای کاهش مصرف سدیم، قارچ را به وعده‌های غذایی خود اضافه کنید. قارچ‌ها به طور طبیعی سدیم کمی دارند، به همین علت افراد مختلف پیشنهاد می‌دهند همراه با گوشت چرخ کرده قارچ نیز پخته شود تا مصرف سدیم را تا ۲۵ درصد کاهش دهد.

کاهش کلسترول

قارچ یک جایگزین عالی برای گوشت قرمز است و در عین حال کالری، چربی و کلسترول را به حداقل می‌رساند. تحقیقات نشان می‌دهد که قارچ شیتاکه به پایین نگه داشتن سطح کلسترول کمک می‌کند. آن‌ها حاوی ترکیباتی هستند که تولید کلسترول را مهار می‌کنند، از جذب کلسترول جلوگیری می‌کنند و مقدار کلی کلسترول خون را کاهش می‌دهند.

حفظ سلامت مغز

سلامت مغز و عملکرد شناختی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، به ویژه با افزایش سن و خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر که بیشتر می‌شود. قارچ‌ها می‌توانند در این زمینه نقش محافظتی داشته باشند. آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضد التهابی موجود در قارچ‌ها می‌توانند از مغز در برابر آسیب‌های اکسیداتیو محافظت کنند و فرایندهای التهابی مرتبط با بیماری‌های عصبی را کاهش دهند.

حفظ سلامت روده

سلامت گوارش نقش مهمی در سلامت کلی بدن دارد و قارچ‌ها می‌توانند به بهبود عملکرد سیستم گوارش کمک کنند. فیبر موجود در قارچ‌ها به عنوان یک پری‌بیوتیک عمل می‌کند و باکتری‌های مفید روده را تغذیه می‌کند. این باکتری‌ها به هضم غذا و جذب مواد مغذی کمک کرده و می‌توانند تعادل میکروبیوتای روده را حفظ کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که پلی ساکاریدهای قارچ، رشد باکتری‌های سالم را تحریک می‌کند. در حالی که بسیاری از غذاها توسط اسید معده تجزیه می‌شوند، پلی ساکاریدهای موجود در قارچ بدون تغییر از معده عبور می‌کنند و می‌توانند به روده بزرگ برسند تا باعث رشد باکتری‌ها را در آنجا شوند.

تقویت سیستم ایمنی

یکی از مهم‌ترین خواص قارچ‌ها، توانایی آن‌ها در تقویت سیستم ایمنی بدن است. قارچ‌ها حاوی درشت مغذی‌هایی هستند که موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود. مواد مغذی موجود در قارچ که می‌تواند موجب تقویت سیستم ایمنی بدن شود شامل سلنیوم، ویتامین D و ویتامین B۶ می‌شود. سلنیوم به بدن شما کمک می‌کند تا آنزیم‌های آنتی اکسیدانی بسازد تا از آسیب سلولی جلوگیری کند. در بین انواع قارچ‌ها قارچ کرمنی یا پورتوبلو بیشترین میزان سلنیوم را دارا هستند.

ویتامین D موجود در قارچ نیز به رشد سلولی کمک می‌کند، عملکرد سیستم ایمنی را تقویت کرده و التهاب را کاهش می‌دهد. ویتامین B۶ به بدن شما در تشکیل گلبول‌های قرمز، پروتئین و DNA کمک می‌کند. در بین انواع قارچ‌ها برای دریافت ویتامین ب۶ می‌توانید  قارچ شیتاکه را مصرف کنید.

خواص قارچ برای لاغری

تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم غذایی که در آن از قارچ استفاده شده، می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. البته برای این که تاثیر قارچ در کاهش وزن چشمگیر و اصولی باشد باید به غیر از اضافه کردن قارچ به رژیم غذایی ورزش منظم داشته باشید و سبک زندگی خود را اصلاح کنید.

خواص قارچ برای قلب

مصرف قارچ‌ها می‌تواند به بهبود سلامت قلب و کاهش خطر بیماری‌های قلبی کمک کند. مواد مغذی و ترکیبات گیاهی این خوراکی می‌تواند به جلوگیری از تجمع پلاک در رگ‌های خونی شما کمک کند. قارچ‌ها حاوی ترکیباتی مانند بتا-گلوکان، پتاسیم و استرول‌های گیاهی هستند که می‌توانند به کاهش سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) و فشار خون کمک کنند. مصرف قارچ‌ها می‌تواند به بهبود سلامت قلب و کاهش خطر بیماری‌های قلبی کمک کند. قارچ‌ها حاوی ترکیباتی مانند بتا-گلوکان، پتاسیم و استرول‌های گیاهی هستند که می‌توانند به کاهش سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) و فشار خون کمک کنند.

خواص قارچ برای مو

قارچ‌ها به غیر از فوایدی که برای سلامتی بخش‌های مختلف بدن دارند برای سلامت مو نیز بسیار مفید هستند. ویتامین‌های گروه ب موجود در قارچ تاثیر زیادی می‌توانند بر روی سلامت موها بگذارند. برخی از خواص قارچ برای مو عبارتند از:

• تغذیه ریشه‌ها
• جلوگیری از ریزش مو
• تقویت درخشندگی مو
• بهبود گردش خون

تغذیه ریشه‌ها

یکی از کاربردهای قابل توجه قارچ، توانایی آن‌ها در تغذیه فولیکول‌های مو است. قارچ‌ها حاوی انواع مواد معدنی مانند سلنیوم، مس و روی هستند که نقش اساسی در حفظ سلامت پوست سر دارند. در حالی که مس از رنگدانه مو محافظت می‌کند، سلنیوم در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می‌کند و روی یا همان زینک، مو را تقویت می‌کند.

جلوگیری از ریزش مو

ریزش مو یک نگرانی رایج است، اما قارچ‌ها ممکن است راه حلی برای این موضوع باشند. برخی از قارچ‌ها مانند قارچ گانودرما و شیتاکه دارای ترکیباتی هستند که فعالیت آنزیم ۵-آلفا ردوکتاز را مهار می‌کنند. این آنزیم تستوسترون را به دی هیدروتستوسترون (DHT) تبدیل می‌کند، هورمونی که می‌تواند منجر به ریزش مو شود. با مسدود کردن تولید DHT، قارچ‌ها می‌توانند به طور بالقوه ریزش مو را کاهش دهند و موجب ضخیم‌تر شدن موها شوند.

تقویت درخشندگی مو

بسیاری از انواع مختلف قارچ سرشار از آنتی اکسیدان هستند که از سلول‌های مو در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. این محافظت باعث می‌شود موها درخشش و شادابی طبیعی خود را حتی در مواجهه با عوامل استرس زای محیطی حفظ کنند.

بهبود گردش خون

گردش خون مناسب برای رشد مو حیاتی است و اطمینان حاصل می‌کند که فولیکول‌های مو مواد مغذی و اکسیژن دریافت می‌کنند. قارچ‌هایی مانند یال شیر حاوی ترکیباتی هستند که جریان خون را افزایش می‌دهند، فولیکول‌های مو را تحریک می‌کنند و رشد سالم مو را تقویت می‌کنند.

خواص قارچ برای بدنسازی

بسیاری از انواع قارچ‌ها که به عنوان مکمل‌های ورزشی محبوب هستند، از جمله کوردیپس و گانودرما، قادر به افزایش جذب اکسیژن در خون هستند. این عملکرد در نهایت منجر به افزایش ظرفیت قلبی عروقی و بهبود استقامت می‌شود. قارچ‌ها می‌توانند موجب افزایش استقامت در بدن شود و این افزایش استقامت حین ورزش می‌تواند کمک‌های زیادی به شما کند.

بسیاری از قارچ‌ها می‌توانند متابولیسم و سطح انرژی شما را افزایش داده و باعث شوند احساس بیداری و هوشیاری بیشتری داشته باشید. این یعنی توانایی شما برای روی پا ماندن و تمرکز به طور قابل توجهی بهبود می‌یابد. بر عکس مکمل‌های مختلف که با افزایش سطح انرژی، چرخه خواب شخص را مختل می‌کنند، قارچ‌ها چرخه خواب شما را تحت تاثیر قرار نمی‌دهند.

عوارض قارچ

خطرناک بودن یا نبودن قارچ بستگی به این دارد که چه نوع قارچی مصرف می‌کنید و از کجا تهیه شده است. بسیاری از قارچ‌ها که در طبیعت یافت می‌شوند به علت آزمایش نشدن و یا نشناختن نوع آن ممکن است خطرناک و حتی سمی باشند. در مقابل قارچ‌هایی که در سوپر مارکت‌ها به فروش می‌رسد و نشان استاندارد دارد به غیر از اینکه ممکن است شما به آن‌ها حساسیت داشته باشید، عوارض خاص دیگری ندارند و با خیال راحت می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. در صورتی که از قارچ‌های سمی استفاده کنید مسموم می‌شوید. علائم مسمومیت با قارچ معمولا در عرض چند ساعت پس از خوردن قارچ ظاهر می‌شود. آن‌ها عبارتند از:

• گیجی
• اسهال
• مشکل در تنفس یا کند شدن تنفس
• گشاد شدن مردمک‌ها یا آبریزش چشم
• تحریک‌پذیری
• بزاق بیش از حد
• حالت تهوع یا استفراغ
• عرق کردن

در صورتی که بعد از مصرف قارچ علائم بالا را مشاهده کردید باید فورا به بیمارستان مراجعه کنید.

سخن پایانی

در این مطلب به بررسی کامل خواص قارچ پرداخته شد. قارچ‌ها به عنوان یک منبع غنی از مواد مغذی می‌توانند نقش مهمی در حفظ و بهبود سلامت عمومی بدن ایفا کنند. خواص آنتی‌اکسیدانی، ضد التهابی، تقویت‌کننده سیستم ایمنی، کمک به کاهش وزن، بهبود سلامت قلب و کنترل قند خون، تنها بخشی از فواید سلامتی قارچ‌ها هستند. با این حال، مصرف متعادل و متنوع قارچ‌ها به همراه مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه می‌تواند بهترین نتایج را به همراه داشته باشد. قبل از مصرف قارچ شما می‌توانید سوالات خود را در بخش دیدگاه از متخصصان تغذیه داروخانه آنلاین مثبت سبز بپرسید.