گرمای سوزان ایران در مدت اخیر از انتشار روز افزون اشعه های فرابنفش خبر می دهد. قرار گرفتن در معرض اشعه های فرابنفش تاثیرات مخرب فراوانی بر سلامت انسان ها می گذارد. بنابراین آگاهی از انواع این بیماری ها و راهکارهای پیشگیری از ابتلا به عوارض پرخطر آنها که می تواند مرگ افراد را در پی داشته باشد بسیار مهم است.

به گزارش سلام نو به نقل ا رکنا، اشعه فرابنفش (UV) که از خورشید و منابع مصنوعی مانند لامپ‌های UV و دستگاه‌های سولاریوم منتشر می‌شود، می‌تواند اثرات مضری بر سلامتی انسان داشته باشد. این اشعه به سه نوع UVA، UVB و UVC تقسیم می‌شود، که هر کدام تأثیرات متفاوتی بر پوست و سلامت کلی انسان دارند. در این گزارش، به بررسی بیماری‌ها و مشکلات بهداشتی ناشی از قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش می‌پردازیم.

بیماری‌ها و مشکلات پوستی ناشی از اشعه های فرابنفش فراوان هستند. یکی از مهم ترین و شایع ترین این بیماری ها آفتاب‌سوختگی است. آفتاب‌سوختگی نتیجه قرار گرفتن بیش از حد در معرض UVB است و می‌تواند باعث التهاب، قرمزی و درد در پوست شود. برای مثال فردی که بدون استفاده از کرم ضد آفتاب به مدت طولانی در آفتاب مستقیم قرار می‌گیرد، ممکن است دچار آفتاب‌سوختگی شدید شود. یکی دیگر از این بیماری ها پیری زودرس پوست است. قرار گرفتن مداوم در معرض اشعه UVA می‌تواند باعث بروز چین و چروک، لکه های تیره و  پیری زودرس پوست شود. قرار گرفتن در معرض نور خورشید در مدت طولانی ممکن است در سنین جوانی چین و چروک‌های عمیقی در چهره ایجاد کند. قطعا سرطان پوست مهم ترین بیماری ناشی از اشعه های فرابنفش است که خطر مرگ را برای افراد در پی دارد. اثرات اشعه فرابنفش سبب افزایش خطر ابتلا به انواع سرطان‌های پوست مانند ملانوما، کارسینوم سلول‌های بازال و کارسینوم سلول‌های سنگفرشی است. مثلا افرادی که به‌طور مداوم از دستگاه‌های سولاریوم استفاده می‌کنند، در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به ملانوما قرار دارند. کراتوز اکتینیک یکی دیگر از این بیماری های پوستی است. این وضعیت پیش‌سرطانی ناشی از آسیب UVB است و به‌صورت لکه‌های زبر و پوسته‌پوسته روی پوست ظاهر می‌شود. کسانی که به مدت طولانی در فضای باز کار می‌کنند، مانند کشاورزان و ماهیگیران، بیشتر در معرض کراتوز اکتینیک قرار دارند.

این اشعه ی خطرناک می تواند مشکلات چشمی نیز ایجاد کند. آب‌مروارید یکی از این مشکلات است. در واقع اشعه UVB می‌تواند باعث تشکیل آب‌مروارید شود، که منجر به کاهش دید و کدورت عدسی چشم می‌شود. افرادی که بدون استفاده از عینک آفتابی محافظ در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند، ممکن است در سنین بالاتر دچار آب‌مروارید شوند. التهاب قرنیه و ملتحمه (فتوکراتیت) از جمله مشکلات چشمی دیگری است که به علت اشعه های فرابنفش به وجود می آید. قرار گرفتن در معرض اشعه UV به مدت طولانی می‌تواند باعث التهاب قرنیه و ملتحمه چشم شود که به‌صورت درد، قرمزی و اشک‌ریزی ظاهر می‌شود. اسکی‌بازانی که در ارتفاعات بالا بدون عینک محافظ فعالیت می‌کنند، ممکن است دچار فتوکراتیت شوند. دژنراسیون ماکولا عارضه ی چشمی بعدی است. قرار گرفتن مداوم در معرض اشعه UV می‌تواند خطر ابتلا به دژنراسیون ماکولا را افزایش دهد که یکی از علل اصلی از دست دادن بینایی در سنین بالا است. به عنوان مثال سالمندانی که در طول زندگی خود به‌طور مکرر در معرض نور خورشید بوده‌اند، بیشتر در معرض خطر دژنراسیون ماکولا قرار دارند.

اشعه ی فرابنفش به شکل گسترده و نافذی بر سیستم ایمنی بدن تاثیرات منفی می گذارد و موجب تضعیف آن می شود. اشعه UV می‌تواند باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شود و توانایی بدن در مقابله با عفونت‌ها و بیماری‌ها را کاهش دهد. افرادی که به‌طور مداوم در معرض نور خورشید قرار دارند، ممکن است دچار افزایش موارد عفونت‌های پوستی شوند.

پارمیدا محمدی, [03/05/1403 03:31 ب.ظ]

پیشگیری و مراقبت در خصوص مقابله با اشعه های فرابنفش بسیار حائز اهمیت است. مردم کشور ما در این هوای گرم باید این مسئله را جدی بگیرند و این اقدامات را به طور دقیق انجام دهند تا از ابتلا به بیماری های پوستی جلوگیری کنند. مهم ترین راهکار و اقدام استفاده از کرم ضدآفتاب است.  استفاده از کرم‌های ضدآفتاب با SPF مناسب می‌تواند از پوست در برابر اشعه‌های مضر UV محافظت کند. کرم ضدآفتاب باید حداقل 30 دقیقه قبل از خروج از خانه استفاده شود و هر دو ساعت یک‌بار تجدید شود. اقدام موثر بعدی پوشیدن لباس‌های محافظ است. پوشیدن لباس‌های آستین‌بلند، کلاه‌های لبه‌دار و عینک‌های آفتابی می‌تواند از پوست و چشم‌ها در برابر اشعه UV محافظت کند. انتخاب لباس‌هایی با بافت فشرده و رنگ‌های تیره که جذب بیشتری دارند، می‌تواند مؤثرتر باشد. راهکار موثر دیگر اجتناب از قرار گرفتن در آفتاب شدید است. اجتناب از قرار گرفتن در معرض آفتاب بین ساعت‌های 10 صبح تا 4 بعدازظهر که شدت اشعه UV در بالاترین حد خود است، می‌تواند خطر آسیب را کاهش دهد. در این ساعات، سعی کنید در سایه بمانید یا از وسایل محافظتی استفاده کنید.

اشعه فرابنفش با تأثیرات مخربی که می‌تواند بر سلامت پوست، چشم و سیستم ایمنی داشته باشد، نیازمند توجه ویژه‌ای است. استفاده از روش‌های پیشگیری و محافظت می‌تواند به کاهش خطرات و بیماری‌های ناشی از این اشعه کمک کند. با افزایش آگاهی عمومی و اجرای توصیه‌های بهداشتی، می‌توان از بسیاری از مشکلات و بیماری‌های مرتبط با اشعه فرابنفش جلوگیری کرد.