تغییرات جسمی و روحی بارداری همچون تهوع صبحگاهی، تاخیر در قاعدگی و افسردگی دوران بارداری، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. راهنمای بارداری، منبعی ارزشمند برای مادران باردار است که به آن‌ها کمک می‌کند تا با اطمینان و آگاهی، مراحل بارداری را طی کنند. آشنایی با مراقبت‌های دوران بارداری و علائم خطر بارداری، برای هر خانم بارداری مهم است. شناخت علائم بارداری، سن مناسب بارداری، رابطه جنسی دوران بارداری، تغذیه حاملگی و مشکلات بارداری، کمک می‌کند تا این دوران را هرچه آسوده‌تر سپری کنید. فراموش نکنید که حاملگی، مسئولیتی مهم است و از زمان تشخیص بارداری توسط متخصص زنان تا زمان زایمان، باید به سلامت خود اهمیت بدهید.
علائم و نشانه‌های بارداری چیست؟
علائم و نشانه‌های بارداری، در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است در هر بارداری نیز فرق داشته باشد. همچنین که تشخیص نهایی حاملگی، با دکتر زنان است. اما برخی از این علائم، تقریبا در همه زنان یکسان هستند. برای مثال، اگر قاعدگی شما منظم است و بیش از ۱۰ روز از زمان پریود بعدی شما می‌گذرد، ممکن است باردار باشید. همچنین برخی از دیگر علائم حاملگی عبارتند از:
- حالت تهوع و استفراغ (اغلب به آن تهوع صبحگاهی گفته می‌شود، اما می‌تواند در هر زمانی رخ بدهد)
- حساس و بزرگ‌شدن سینه
- خستگی
- دفع ادرار بیش‌ازحد معمول؛ به‌ویژه در شب
- میل به برخی غذاها یا ویار بارداری
بسیاری از علائم بارداری، مانند عقب‌افتادن قاعدگی (آمنوره)، حالت تهوع یا خستگی، می‌تواند ناشی از استرس یا بیماری‌های دوران بارداری باشد. بنابراین اگر فکر می‌کنید باردار هستید، تست بارداری خانگی با بیبی چک انجام دهید. پزشک عمومی هم برایتان آزمایش ادرار، آزمایش خون یا سونوگرافی تجویز خواهد کرد. البته بارداری پوچ یا بارداری کاذب هم ممکن است با چنین نشانه‌هایی همراه باشند. اگر این علائم را داشتید، اما باردار نبودید، امکان دارد بیماری خاصی در ناحیه شکم و لگن‌تان وجود داشته باشد.
تشخیص بارداری (تست بارداری)
تست بارداری، دریچه‌ای به سوی آگاهی از باردار بودن شماست. این تست با شناسایی هورمون HCG که در دوران بارداری، توسط بدن تولید می‌شود، بارداری شما را تایید یا رد می‌کند. از ابتدای بارداری، سطح HCG در بدن افزایش می‌یابد و حدود ۶ تا ۱۰ روز پس از لقاح، قابل تشخیص می‌شود. دو نوع تست بارداری وجود دارد:
- تست ادرار: این تست به‌صورت خانگی و با استفاده از کیت‌های بیبی چک انجام می‌شود.
- تست خون: این تست در آزمایشگاه انجام می‌شود و دقیق‌ترین روش برای تشخیص بارداری است.
علاوه بر کیت بارداری، سونوگرافی توسط پزشک زنان و زایمان نیز می‌تواند بارداری را تایید کند. با انجام تست و سونوگرافی، می‌توانید از وضعیت بارداری خود مطلع شوید و برای مراقبت‌های لازم، برنامه‌ریزی کنید.
متخصص زنان مشکلات مربوط به اندام‌های تناسلی زنانه را تشخیص می‌دهد و درمان می‌کند. این فرد با تمام جنبه‌های سلامت جنسی مانند مراقبت‌های پیشگیرانه، غربالگری سرطان و معاینات فیزیکی سروکار دارد. متخصصان زنان شرایطی را که بر سیستم تولید مثل زنان تأثیر می‌گذارد، تشخیص می‌دهند و درمان می‌کنند.
آزمایش و تست‌های ضروری دوران بارداری
آزمایش‌ها و تست‌های دوران بارداری، نقشی حیاتی در مراقبت از سلامت مادر و جنین ایفا می‌کنند. آزمایش‌های بارداری، روش‌هایی تشخیصی و مهم هستند که در دسته مهم‌ترین اقدامات مراقبتی بارداری، قرار می‌گیرند. انجام این آزمایش‌ها، به سلامت مادر و جنین، کمک می‌کنند. در جدول زیر به معرفی انواع آزمایش‌ها و زمان انجام آن‌ها پرداخته‌ایم:
|
هدف |
زمان انجام |
نام آزمایش |
|---|---|---|
|
آزمایش HIV |
||
|
بررسی احتمال نقص‌های لوله عصبی و سندرم داون |
هفته ۱۱ تا ۱۳ بارداری |
غربالگری اول |
|
بررسی عفونت ادراری، سطح پروتئین و قند |
هر ویزیت |
آزمایش ادرار |
|
بررسی عفونت و درصورت‌نیاز، اقدامات پیشگیرانه |
آزمایش هپاتیت B و C |
|
|
بررسی عملکرد تیروئید و تجویز دارو درصورت‌نیاز |
آزمایش تیروئید |
|
|
بررسی کم‌خونی و سایر مشکلات خونی |
آزمایش CBC |
|
|
تایید بارداری، بررسی سلامت جنین، تعیین سن بارداری، تشخیص ناهنجاری‌های جنینی، بررسی موقعیت جفت، اندازه‌گیری مایع آمنیوتیک |
اولین ویزیت و درصورت‌نیاز در ویزیت‌های بعدی |
سونوگرافی |
|
تعیین احتمال ناسازگاری Rh و تجویز آمپول روگام |
اولین ویزیت |
آزمایش خون (گروه خونی و Rh) |
|
هفته ۱۵ تا ۲۰ بارداری |
غربالگری دوم |
در هر راهنمای بارداری، به مراقبت‌های دوران بارداری پرداخته شده است. توصیه می‌کنیم برای دریافت مراقبت‌های بارداری، حتما تحت نظر متخصص زنان و زایمان قرار بگیرید. نگران نباشید! در تمامی شهرهای ایران، می‌توانید بهترین متخصصان شهر خود را پیدا کنید. مثلا دکتر زنان بندرعباس یا اصفهان و دیگر شهرهای ایران را هم می‌توانید حضوری ببینید و هم از آن‌ها به‌صورت آنلاین، مشاوره پزشکی دریافت کنید.
برای رفع مشکلاتی مانند عفونت‌های زنان، مراقبت‌های نوزاد یا مشاوره باروری، باید به دکتر زنان بندرعباس مراجعه کنید. بهترین متخصص زنان و زایمان بندرعباس، در زمینه درمان ناباروری، مشاوره جنسی، بیماری‌های زنان، زایمان، پیشگیری از بارداری، سزارین، مشکلات قائدگی و تخمدان تخصص کافی دارد.
داروهای ممنوعه دوران بارداری
مصرف برخی داروها در دوران بارداری، می‌تواند برای سلامتی مادر و جنین خطرناک باشد. در اینجا فهرستی از برخی داروهای ممنوعه در دوران بارداری ارائه می‌شود:
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)؛ افزایش خطر سقط جنین و نقص‌های مادرزادی، با مصرف داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
- داروهای ضدانعقاد؛ ایجاد خونریزی در مادر و جنین، با مصرف داروهای ضدانعقادی مانند وارفارین
- داروهای ضدتشنج؛ افزایش احتمال نقص‌های مادرزادی، با مصرف داروهایی مانند والپروات
- داروهای ضدافسردگی؛ افزایش خطر مشکلات تنفسی در نوزاد، با مصرف داروهایی مانند مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)
- آنتی‌بیوتیک‌ها؛ آسیب به دندان‌ها و استخوان‌های جنین، با مصرف داروهایی مانند تتراسایکلین
برخی داروهای گیاهی و مکمل‌های غذایی نیز می‌توانند برای دوران بارداری، مضر باشند. همیشه قبل از مصرف هر گونه دارو، مکمل یا گیاه دارویی در دوران بارداری، با پزشک خود مشورت کنید.
غذاهای ممنوعه دوران بارداری
در دوران بارداری، تغذیه سالم و متعادل، نقشی مهمی در سلامتی مادر و جنین ایفا می‌کند. درکنار مصرف غذاهای سالم و مغذی، اجتناب از برخی غذاها، برای جلوگیری از عوارض بارداری ضروری است. برخی از غذاهای ممنوعه بارداری عبارت هستند از:
- گوشت و مرغ خام یا نیم‌پز؛ افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های توکسوپلاسموز و سالمونلا
- ماهی‌های جیوه بالا؛ آسیب به سیستم عصبی جنین با مصرف کوسه، شاه‌ماهی و اره‌ماهی
- تخم‌مرغ خام یا نیم‌پز؛ افزایش خطر ابتلا به عفونت سالمونلا
- شیر و لبنیات غیرپاستوریزه؛ افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های لیستریوز و سالمونلا
- کافئین؛ افزایش خطر سقط جنین و زایمان زودرس با مصرف بیش‌ازحد کافئین
- الکل؛ ایجاد آسیب‌های جدی در جنین
- غذاهای شور؛ افزایش خطر ابتلا به پره اکلامپسی
- غذاهای چرب ؛ افزایش وزن بیش‌ازحد و مشکلات گوارشی
- غذاهای فرآوری‌شده؛ مضر برای سلامت مادر و جنین، به دلیل داشتن مواد نگهدارنده و مصنوعی
- قندهای تصفیه‌شده؛ افزایش وزن بیش‌ازحد و دیابت بارداری
این فهرست، ادامه دارد و در مرور راهنمای بارداری باید به غذاهای ممنوعه دوران حاملگی توجه داشته باشید.
کارهای ممنوعه دوران حاملگی
در دوران بارداری، برای حفظ سلامتی مادر و جنین، باید از انجام برخی فعالیت‌ها و مصرف برخی مواد، خودداری کرد و سبک زندگی را تغییر داد. کارهای ممنوعه دوران بارداری، شامل موارد زیر هستند:
- مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر
- انجام ورزش‌های سنگین و پربرخورد
- قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس، دود و مواد شیمیایی
- استفاده از وان آب گرم یا جکوزی
- سفرهای طولانی
در این دوران، باید به بدن خود و هشدارهای آن توجه کنید و فعالیت‌های خسته‌کننده و خطرناک را انجام ندهید.
عوارض بارداری
حاملگی با تغییرات شگرفی در سیستم ایمنی بدن، همراه است. تغییر در عملکرد سیستم ایمنی، می‌تواند باعث افزایش خطر عفونت شود. این عوارض، شامل علائم خفیف تا مشکلات جدی می‌شوند. آنفولانزا، عفونت‌های قارچی واژن و واژینوز باکتریایی، از جمله این موارد هستند. در این راستا، برخی از عوارض بارداری هستند که برای کنترل، نیاز به درمان دارویی و مداخله پزشکی دارند.
بهترین سن برای بارداری
بهترین سن برای باردار شدن از نظر بیولوژیکی، بین ۲۰ تا ۳۰ سالگی است. در این سنین، زنان باروری بالایی دارند و احتمال بارداری سالم بیشتر است. با افزایش سن، باروری زنان به تدریج کاهش می‌یابد و احتمال سقط جنین و ناهنجاری‌های کروموزومی و نازایی افزایش پیدا می‌کند. این محدوده سنی، با بهترین نتایج برای مادر و نوزاد همراه است. آمادگی‌های جسمی و عاطفی هر فرد، در تعیین بهترین سن بارداری نقش دارد. مسائل مالی، محیط مناسب و شرایط بدنی و روحی مطلوب زن، در سلامت مراحل بارداری، نقش مهم ایفا می‌کنند.
آیا راهنمای بارداری می‌تواند تضمینی برای سلامت حاملگی باشد؟
هر زایمان، منحصربه‌فرد است و تجربه حاملگی هر زن، می‌تواند متفاوت از دیگری باشد؛ تهوع صبحگاهی، افسردگی دوران بارداری و سایر مشکلات بارداری، در هر فرد، به میزان و شرایط متفاوتی رخ می‌دهد. راهنمای بارداری به زنان کمک می‌کند با شناخت مراقبت‌های دوران بارداری و علائم خطر بارداری، حاملگی را آگاهانه‌تر پشت سر بگذارند.
تشخیص و درمان اختلالات سیستم تولید مثل زنان، مشاوره جنسی و بارداری، تخصص دکتر زنان و زایمان است. از مهم‌ترین وظایف دکتر زنان می‌توان به مراقبت‌های پیش و بعد از زایمان، مراقبت‌های پس از زایمان، مدیریت درد زایمان و مشاوره باروری اشاره کرد.
برگرفته از سایت دکتردکتر(https://drdr.ir/)