عضلات بخش مهمی از بدن هستند که وظیفه آنها انجام حرکات قسمتهای مختلف بدن است. بدون عضلات، فرد قادر به حرکات بخشهای مختلف بدن نخواهد بود. برای حرکات مانند پلک زدن یا حرکات دیگر، ضرورتاً نیاز به وجود عضله وجود دارد.
گرفتگی عضلات از دردهای رایج و متداولی هستند که در اثر انقباض عضلات و ماهیچهها رخ میدهند. این درد اغلب غیر ارادی است و ممکن است همراه با درد شدیدی باشد. یکی از علل گرفتگی عضلات، در افرادی که به طور منظم ورزش نمیکنند یا تمرینات شدید بدنسازی انجام میدهند، رخ میدهد. در این شرایط، عضلات تحت فشار قرار گرفته و این مشکل خود را به صورت گرفتگی عضلات نشان میدهد.
از روشهای رایج جلوگیری از درد گرفتگی و اسپاسم عضلانی، علاوه بر ماساژ و استفاده صحیح از دستگاه فیزیوتراپی خانگی، استفاده از داروهای شل کننده عضلات نیز میباشد. داروهای مختلفی برای اسپاسم یا گرفتگی عضلات وجود دارد که برخی از آنها با تجویز پزشک و برخی دیگر به صورت آزاد در دسترس هستند.
داروهای شل کننده عضلات برای تسکین درد و یا درمان اسپاسم و گرفتگیهای مزمن و غیر مزمن از آن استفاده میشود. اما برای تاثیرگذاری حداکثری داروهای شل کننده عضلات، نباید از روشهای درمان گرفتگی عضلات در خانه، شامل انجام تمرینات ورزشی مناسب و مصرف برخی از خوراکیها، غافل شد.
علت گرفتگی عضلات میتواند به دلایل گوناگونی رخ دهد. برخی از علل اسپاسم یا گرفتگی عضلات عبارتند از: فعالیت فیزیکی شدید، که احتمال گرفتگی نیز بیشتر میشود؛ کمبود مواد معدنی، کمبود پتاسیم، منیزیم یا کلسیم؛ تنش و استرس؛ نامتعادل بودن الکترولیتها؛ اشتباهات در تمرین؛ یا تمرینات نادرست یا بدون استفاده از تجهیزات مناسب.
جهت جلوگیری از دردهای عضلانی و اسپاسم، توجه به برخی موارد میتواند بسیار تأثیر گذار باشد. برخی از این موارد عبارتند از: گرم کردن قبل از ورزش، که ریسک گرفتگی عضلات را کاهش میدهد؛ هیدراتاسیون، یا نوشیدن به اندازه مایعات در طول شبانه روز؛ اصلاح سبک زندگی، شامل مصرف مواد غذایی موثر بر گرفتگی عضلات و کاهش استرس.
داروهای شل کننده عضلات به دو دسته ضد اسپاسمودیک و ضد اسپاستیک تقسیم میشوند. داروهای شل کننده عضلات ضد اسپاسمودیک عبارتند از: کاریسوپرودول یا (سوما)، که برای دردهای عضلانی یا اختلالات اسکلتی مورد استفاده قرار میگیرد؛ قرص متوکاربامول، که برای بهبود دردهای عضلانی و اسکلتی نیز مصرف میشود.
داروهای شل کننده عضلات ضد اسپاستیک عبارتند از: باکلوفن، که به صورت مستقیم تحریک کننده سیستم عصبی و نخاع بوده و به کاهش گرفتگی عضلات کمک میکند؛ دانترولین یا دانتریوم، که در مواردی تجویز میشود که فرد بر اثر مواردی مانند جراحات نخاعی، سکته مغزی، فلج مغزی یا ام اس، دچار گرفتگی عضلانی شود؛ دیازپام یا والیوم، که برخی بیش از اندازه به استفاده از آن وابسته شدهاند، به همین دلیل میبایست حتما با تجویز پزشک مورد مصرف قرار گیرد.
داروهای شل کننده عضلانی بدون نسخه، که نیازی به مجوز پزشک ندارد و میتوان بدون نسخه و به صورت آزاد آنها را تهیه نمود، عبارتند از: داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی؛ استامینوفن، پاراستامول یا تایلنول که عموما به عنوان مسکن جهت بهبود درد مورد استفاده قرار میگیرند.
علاوه بر داروها و قرصهای موجود، پمادهای شلکننده عضلاتی نیز وجود دارند که از جمله آنها میتوان از منتول، کامفور یا تتراهیدروکانابینول نام برد. از دیگر پمادهای قوی شلکننده عضلات عبارتند از: ژل ولتارن؛ پماد بیوفریز؛ پماد تسکین درد تایگر بالم؛ پماد ضددرد سی بی دی.