سرطان کبد یک سرطان تهدید کننده و رو به رشد در دنیا است. اکثر سرطان‌های اولیه کبد، سرطان کبد و سرطان در مجاری صفراوی کبد است. هر دو نوع سرطان، علل، عوامل خطر، علائم و درمان مشترک دارند. تشخیص به موقع سرطان کبد به بالا بردن احتمال درمان آن کمک می‌کند.

انواع سرطان کبد

دو نوع سرطان کبد وجود دارد: سرطان اولیه و سرطان ثانویه.

سرطان اولیه در کبد شروع می‌شود. سرطان ثانویه از قسمت دیگری از بدن به کبد سرایت می‌کند. مانند بسیاری از سرطان‌ها در مراحل اولیه سرطان، اقدامات بیشتری برای درمان می‌تواند صورت گیرد.

سرطان کبد سرطان شایعی نیست، اما به طور پیوسته در حال گسترش است. سه نوع سرطان اولیه کبد وجود دارد:

• کارسینوم سلول‌های کبدی (کارسینوم هپاتوسلولار): HCC شایع‌ترین شکل سرطان کبد است و تقریبا تمام موارد سرطان کبد را شامل می‌شود.
• سرطان داخل کبدی: IHC شکلی از کلانژیوکارسینوم است. این نوع سرطان، سرطان در مجاری صفراوی کبد است و حدود 10 تا 20 درصد از کل موارد سرطان‌های کبد را شامل می‌شود.
• آنژیوسارکوم: این نوع سرطان بسیار نادر است و حدود 1 درصد از کل موارد سرطان‌های کبد اولیه را تشکیل می‌دهد. این سرطان در پوشش سلول‌های خونی در کبد شروع می‌شود. آنژیوسارکوم ممکن است سایر اندام‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.

HCC و HIC مردان را بیشتر از زنان تحت تاثیر قرار می‌دهد و اغلب در سنین 55 تا 64 سال تشخیص داده می‌شود. افراد با نژادهای آسیایی، اسپانیایی و سرخپوست آمریکایی نسبت به افراد سیاه پوست و سفید پوست بیشتر در معرض ابتلا به سرطان اولیه کبد هستند. خرید قرص کبد یکی از راه‌های درمان مشکلات کبد است.

مراحل سرطان کبد

مراحل کارسینوم سلول‌های کبدی شامل موارد زیر است:

مرحله I/مرحله صفر یا خیلی اولیه

یک تومور در کبد وجود دارد که اندازه آن کمتر از 2 سانتی متر است. سطح بیلی روبین در آزمایش خون، طبیعی است.

مرحله II/مرحله A یا اولیه

یک تومور در کبد وجود دارد که اندازه آن 5 سانتی متر یا کمتر است یا بیش از یک تومور با اندازه کمتر از 3 سانتی متر در کبد وجود دارد. تومور ممکن است به رگ‌های خونی گسترش یافته باشد.

مرحله III/مرحله B یا متوسط

در این مرحله ممکن است بیش از یک تومور و/یا یک تومور با اندازه بیش از 5 سانتی متر داشته باشید. تومور ممکن است به غدد لنفاوی، رگ‌های خونی بزرگ یا اندام دیگری گسترش یافته باشد.

بیشتر بدانید: همه چیز درمورد انواع نارسایی کبد

علائم سرطان کبد

زمانی که سرطان در مراحل اولیه است، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشید. کارسینوم هپاتوسلولار (HCC) و کلانژیوکارسینوم داخل کبدی (IHC) علائم مشابهی دارند:

• یک توده زیر قفسه سینه یا درد در سمت راست شکم یا درد در نزدیکی شانه راست
• زردی (بیماری که باعث زرد شدن پوست یا چشم می‌شود)
• کاهش وزن بی دلیل، حالت تهوع و از دست دادن اشتها
• ضعف عمومی و خستگی
• ادرار تیره رنگ
• مدفوع سفید و گچی
• تورم شکم

علل سرطان کبد

سرطان کبد زمانی اتفاق می‌افتد که چیزی روی DNA سالم تاثیر بگذارد. DNA حامل ژن‌هایی است که به سلول‌های ما می‌گویند که چگونه کار کنند. به طور مثال، انکوژن‌ها به رشد و تقسیم سلول‌ها کمک می‌کنند؛ ژن‌های سرکوب کننده تومور فعالیت سلولی را کنترل می‌کنند و از تکثیر غیر قابل کنترل سلول‌ها جلوگیری می‌کنند.

هنگامی که DNA تغییر یا جهش پیدا می‌کند، سلول‌ها دستورالعمل‌های جدیدی دریافت می‌کنند. در کارسینوم سلول‌های کبدی، تغییرات DNA باعث روشن شدن انکوژن‌ها و/یا خاموش کردن ژن‌های سرکوبگر تومور می‌شود.

به عنوان مثال مطالعات نشان می‌دهد سیروز مربوط به ویروس هپاتیت B و ویروس هپاتیت C بیش از نیمی از موارد کارسینوم سلول‌های کبدی را تشکیل می‌دهد. هنگامی که این ویروس‌ها سلول‌های کبد را آلوده می‌کنند، DNA سلولی را تغییر می‌دهند و سلول‌های سالم کبد را به سلول‌های سرطانی تبدیل می‌کنند.

چه چیزی باعث HIC می‌شود؟

محققان معتقدند التهاب طولانی مدت در مجاری صفراوی خطر ابتلا به IHC را افزایش می‌دهد. این التهاب طولانی مدت ممکن است باعث تغییرات DNA شود که سلول‌های سالم را به سلول‌های غیر طبیعی تبدیل می‌کند.

عوامل خطر سرطان کبد

عواملی که خطر ابتلا به سرطان اولیه کبد را افزایش می‌دهند، عبارت‌اند از:

• عفونت مزمن با HBV و HCV: عفونت مزمن با ویروس هپاتیت B و ویروس هپاتیت C خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهد.
• سیروز: این وضعیت پیش‌رونده و غیر قابل برگشت، باعث ایجاد اسکار در کبد شده و احتمال ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهد.
• برخی از بیماری‌های ارثی کبدی: بیماری‌های کبدی که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهند، شامل هموکروماتوز و بیماری ویلسون هستند.
• دیابت:  خطر ابتلا به سرطان کبد در افراد مبتلا به این اختلال قند خون بیشتر از افرادی است که به دیابت مبتلا نیستند.
• بیماری کبد چرب غیر الکلی: تجمع چربی در کبد خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهد.
• قرار گرفتن در معرض آلفاتوکسین‌ها: آلفاتوکسین‌ها سمومی هستند که توسط کپک‌ها تولید می‌شوند. محصولاتی مانند غلات و آجیل‌ها ممکن است به این آلفاتوکسین‌ها آلوده شوند.
• مصرف الکل: مصرف روازنه الکل در طی سالیان متمادی می‌تواند منجر به آسیب جبران ناپذیر کبدی شود و خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش دهد.

پیشگیری از سرطان کبد

برای پیشگیری از سرطان کبد می‌توانید از این دستورالعمل‌ها پیروی کنید.

خطر ابتلا به سیروز را کاهش دهید.

سیروز زخم کبد است و خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهد. می‌توانید با راهکارهای زیر احتمال ابتلا به سیروز کبدی را کاهش دهید:

• از مصرف الکل اجتناب کنید.
• وزن متعادل داشته باشید. اگر وزن متناسبی دارید، با تمرینات ورزشی مرتب و رعایت رژیم غذایی سالم، آن را حفظ کنید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید نیز به همین ترتیب سعی کنید کالری مصرفی خود را کمتر کنید و پیوسته و به آرامی هر هفته 0.5 تا 1 کیلوگرم وزن کم کنید.

واکسن هپاتیت B را تزریق کنید.

شما می‌توانید با دریافت واکسن هپاتیت B خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید. این واکسن را می‌توان تقریبا به همه افراد از جمله نوزادان، سالمندان و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، تزریق کرد.

به دنبال درمان هپاتیت B و C باشید.

واکسنی برای بیماری هپاتیت C وجود ندارد اما برای عفونت‌های ویروس هپاتیت B و C درمان وجود دارد. تحقیقات نشان داده است که درمان این بیماری‌ها خطر ابتلا به سرطان کبد را کاهش می‌دهد.

از پزشک خود در رابطه با غربالگری سرطان سوال کنید.

افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند هپاتیت B که ریسک ابتلا به سرطان کبد را افزایش می‌دهد، می‎توانند غربالگری سرطان کبد را در نظر بگیرند.

سخن آخر

امروزه سرطان کبد مداوما در حال گسترش است. سبک زندگی ناسالم، عدم رعایت رژیم غذایی متعادل و متنوع، اضافه وزن و چاقی در شیوع هر چه بیشتر این بیماری تاثیرگذار است. تشخیص به موقع سرطان کبد در مراحل اولیه آن به افزایش شانس درمان کمک می‌کند و این امر با شناخت علائم سرطان کبد میسر است. در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز، این علائم را برای شما شرح دادیم.