امروزه، پیشرفت‌های چشمگیر در علم پزشکی و داروسازی باعث ایجاد داروهای موثر در زمینه جلوگیری و کنترل باروری گردیده است. یکی از داروهای حیاتی که توجه زیادی به خود جلب کرده و مورد تحقیقات فراوانی قرار گرفته است، داروی ضدبارداری روکین می‌باشد. روکین یک داروی ضدبارداری ترکیبی خوراکی است که حاوی دو هورمون استروژن و پروژسترون بوده و با نام تجاری دروسپیرنون و اتینیل استرادیول نیز شناخته می‌شود. در ادامه به بررسی مکانیسم عمل، موارد مصرف، طریقه مصرف، موارد احتیاط و منع مصرف داروی Rokin خواهیم پرداخت.

اشکال دارویی روکین

1. قرص: 3mg/0.02mg، (Yaz، Gianvi، Loryna، Vestura)
2. قرص: 3 میلی گرم / 0.03 میلی گرم (یاسمین، اوسلا، سیدا، یائلا، زاراح)

موارد مصرف داروی روکین

داروی روکین ترکیبی از دروسپیرنون و اتینیل استرادیول برای جلوگیری از بارداری می‌باشد. این قرص یک داروی ضد بارداری است که حاوی دو نوع هورمون اتینیل استرادیول و دراسپیرنون بوده و در صورت مصرف صحیح از بارداری جلوگیری می‌کند. این کار با جلوگیری از رشد کامل تخمک زن در هر ماه کار می‌کند، به صورتی که تخمک دیگر نمی‌تواند اسپرم را بپذیرد و از لقاح (بارداری) جلوگیری می‌شود. هیچ روش پیشگیری از بارداری 100 درصد موثر نیست. بهتر است قبل از مصرف هر نوع ضد باروری با پزشک در رابطه با عوارض و تاثیرات آن مشورت کنید.

این دارو همچنین برای درمان اختلال دیسفوریک قبل از قاعدگی (PMDD) و آکنه در زنان حداقل 14 سال استفاده می‌شود. PMDD شکل شدید سندرم پیش از قاعدگی (PMS) است. بیماران مبتلا به PMDD ممکن است 10 تا 14 روز قبل از شروع قاعدگی علائم احساسی و جسمی شدید داشته باشند. توجه داشته باشید که این دارو از ایدز یا سایر بیماری‌های مقاربتی جلوگیری نمی‌کند و به عنوان پیشگیری از بارداری اضطراری، مانند تماس جنسی محافظت نشده کمکی نخواهد کرد.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Rokin

اتینیل استرادیول ترشح LHRH از هیپوتالاموس را کاهش و ترشح گنادوتروپین را از هیپوفیز کاهش می‌دهد. همچنین سنتز DNA، RNA و پروتئین‌های مختلف را در بافت‌های هدف افزایش می‌دهد. مکانیسم‌های احتمالی دیگر شامل تغییر در مخاط دهانه رحم است که باعث مهار نفوذ اسپرم می‌شود و تغییرات آندومتر که احتمال لانه گزینی را کاهش می‌دهد. توزیع اتینیل استرادیول بیش از 98% به آلبومین سرم متصل می‌شود و دروسپیرنون: 97% به پروتئین‌های سرم متصل خواهد شد (نه SHBG یا گلوبولین متصل به کورتیکواستروئید). دفع این دارو از طریق ادرار (38-47٪ به عنوان متابولیت‌های غیرفعال) و مدفوع (17-20٪ به عنوان متابولیت‌های غیرفعال) صورت می‌گیرد.

مقدار مصرف داروی Rokin

داروی روکین (Rokin) را طبق دستور پزشک به صورت خوراکی مصرف کنید، در صورت بروز حالت تهوع می‌توانید دارو را همراه با غذا میل کنید. قبل از مصرف دارو اطلاعات دارویی (شامل موارد و طریقه مصرف) موجود بر روی بسته بندی دارو را بررسی کنید. در رابطه با مصرف این دارو در سنین پایین یا در کودکان با پزشک مشورت کنید. مصرف بیش از حد داروی روکین مانند بسیاری از داروها سبب عوارض و خطرات زیادی می‌شود. در صورت بروز هرگونه عوارض جانبی با پزشک  در رابطه با تغییر نسخه مشورت کنید.

زمان مصرف قرص روکین

1. روکین برای پیشگیری از بارداری (در اشکال یاسمین، اوسلا، سیدا، یائلا، زارح)، 1 قرص فعال (3 میلی گرم دروسپیرنون/0.03 میلی گرم EE) روزانه به صورت خوراکی به مدت 21 روز، سپس 1 قرص بی‌اثر روزانه به مدت 7 روز مصرف می‌شود.
2. داروی روکین برای پیشگیری از بارداری (در اشکال یاز، جیانوی، لورینا، وستورا)، 1 قرص فعال (3 میلی گرم دروسپیرنون / 0.02 میلی گرم EE) روزانه به صورت خوراکی به مدت 24 روز و سپس 1 قرص بی‌اثر به مدت 4 روز استفاده کنید.
3. داروی روکین در جهت درمان آکنه ولگاریس متوسط در اشکال یاز، جیانوی، لورینا در زنان توصیه می‌شود، اما تنها در صورتی که ضد بارداری خوراکی به عنوان روش پیشگیری از بارداری انتخاب شود. دوز مصرفی 1 قرص فعال (3 میلی گرم دروسپیرنون / 0.02 میلی گرم EE) روزانه به صورت خوراکی و سپس 1 قرص بی‌اثر روزانه به مدت 4 روز استفاده می‌شود.
4. همچنین این دارو برای اختلال ناخوشی پیش‌قاعدگی در اشکال یاز و جیانوی در زنان پیشنهاد می‌شود، اما تنها در صورتی که ضد بارداری خوراکی به عنوان روش کنترل بارداری انتخاب شود. دوز مصرفی پیشنهادی 1 قرص فعال (3 میلی گرم دروسپیرنون / 0.02 میلی گرم EE) روزانه به صورت خوراکی به مدت 24 روز و سپس یک قرص بی‌اثر روزانه به مدت 4 روز مصرف کنید.

ملاحظات دوز داروی روکین

1. به زنان توصیه می‌شود که در طول 7 روز اول درمان از روش‌های ضد بارداری غیرهورمونی اضافی استفاده کنند.
2. قرص‌ها را به ترتیبی که در تقویم بسته‌های تاول‌ریزی مشخص شده است، هر روز در همان زمان مصرف کنید.
3. افزایش خطر ترومبوآمبولی وریدی (VTE) با داروهای ضد بارداری ترکیبی هورمونی پس از زایمان وجود دارد. این خطر پس از 21 روز به سرعت کاهش می‌یابد، اما تا 42 روز پس از زایمان به حالت عادی باز نمی‌گردد.
4. دستورالعمل‌های CDC توصیه می‌کنند برای شروع درمان در زنان پس از زایمان بدون خطرات VTE اضافی، 21 تا 42 روز صبر کنید.

موارد احتیاط

1. به دلیل افزایش خطر هیپرکالمی، در صورت مصرف همزمان با داروهای افزایش دهنده یا محافظه کننده پتاسیم (مانند اسپیرونولاکتون)، پتاسیم سرم را در ماه اول کنترل کنید. نظارت بر غلظت پتاسیم سرم را در بیماران پرخطری که یک مهارکننده قوی CYP3A4 را به مدت طولانی و همزمان مصرف می‌کنند، در نظر بگیرید. مهارکننده‌های قوی CYP3A4 شامل ضد قارچ‌های آزول (مانند کتوکونازول، ایتراکونازول، وریکونازول)، مهارکننده‌های پروتئاز HIV/HCV (مانند ایندیناویر، بوسپروویر) و کلاریترومایسین می‌باشند.
2. افراد دارای سابقه افسردگی، اندومتریوز، DM، HTN، تغییرات تراکم مواد معدنی استخوان، نارسایی کلیوی و کبدی، بیماری متابولیک استخوان، SLE با احتیاط مصرف کنند.
3. در صوروت بروز مواردی مانند زردی، مشکلات بینایی (ممکن است باعث عدم تحمل لنزهای تماسی شود)، هرگونه نشانه VTE، میگرن با شدت غیرعادی، افزایش قابل توجه BP، افسردگی شدید، افزایش خطر عوارض ترومبوآمبولی پس از جراحی و… به پزشک مراجعه کنید.
4. 4 هفته قبل از جراحی بزرگ یا بی‌حرکتی طولانی مدت درمان را قطع کنید.
5. بیمارانی که داروهای ضد انعقاد خوراکی مصرف می‌کنند (مانند وارفارین) را تحت نظر بگیرید. افزایش دوز ضد انعقاد ممکن است به دلیل خطر ترومبوآمبولی با داروهای ضد بارداری خوراکی ضروری باشد.
6. مطالعات نشان داده‌اند که با استفاده از OCP خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم افزایش می‌یابد. با این حال، HPV عامل خطر اصلی برای سرطان دهانه رحم باقی می‌ماند. شواهد نشان می‌دهد که استفاده طولانی‌مدت از OCPs (بیش از ۵ سال) ممکن است با افزایش خطر مرتبط باشد.
7. مطالعات نشان داده‌اند که خطر سرطان آندومتر به طور قابل توجهی با استفاده از OCP کاهش و اثر محافظتی با مدت طولانی‌تر استفاده از OCP افزایش می‌یابد که ممکن است سال‌ها پس از قطع OCP همچنان باقی بماند.
8. قبل از شروع درمان با داروی ترکیبی امبیتاسویر/پاریتاپرویر/ریتوناویر، با یا بدون داسابوویر، درمان هورمونی را قطع کنید.

خطر سرطان پستان داروی روکین

1. مطالعات اپیدمیولوژی ارتباط ثابتی بین استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی ترکیبی (COC) و خطر ابتلا به سرطان پستان پیدا نکرده است. مطالعات ارتباطی بین استفاده (در حال حاضر یا گذشته) COC و خطر ابتلا به سرطان سینه را نشان نمی‌دهد.
2. برخی از مطالعات افزایش اندکی در خطر ابتلا به سرطان سینه در بین کاربران فعلی یا اخیر (<6 ماه از آخرین استفاده) و مصرف کنندگان فعلی با مدت زمان طولانی‌تر مصرف COC گزارش می‌کنند.
3. خطر یک زن به شرایطی از جمله شروع قاعدگی زودرس قبل از 12 سالگی، یائسگی دیررس بعد از 55 سالگی، اولین فرزند بعد از 30 سالگی و… بستگی دارد.

اختلالات ترومبوآمبولیک داروی روکین

1. خطر VTE در سال اول استفاده بالاترین میزان است. داده‌های موقتی از یک مطالعه ایمنی کوهورت بزرگ و آینده‌نگر از انواع داروهای ضدبارداری ترکیبی خوراکی (COC)، نشان می‌دهد که این افزایش خطر، در مقایسه با مصرف‌کنندگان غیر COC، در طول 6 ماه اول استفاده از COC بیشترین میزان را دارد.
2. خطر ابتلا به VTE در زنانی که از داروهای ضد بارداری حاوی دروسپیرنون استفاده می‌کنند در مقایسه با زنانی که سایر داروهای ضد بارداری ترکیبی هورمونی مصرف می‌کنند تا 3 برابر بیشتر است.
3. برای کاهش خطر رویدادهای VTE، دستورالعمل‌های CDC توصیه می‌کنند که حداقل 3 هفته پس از زایمان طبیعی یا 6 هفته پس از سزارین قبل از شروع استفاده از داروهای ضد بارداری ترکیبی هورمونی صبر کنید. زنان با عوامل خطر اضافی برای VTE (علاوه بر پس از زایمان) نباید از داروهای ضد بارداری ترکیبی هورمونی استفاده کنند.

موارد منع مصرف داروی روکین

1. حساسیت مفرط مستند
2. فعال/سابقه سرطان سینه یا سرطان سینه حساس به استروژن یا پروژسترون
3. فعال/سابقه بیماری ترومبوآمبولیک شریانی (سکته مغزی، MI)، ترومبوفلبیت، DVT/PE، بیماری دریچه‌ای ترومبوژنیک
4. فشار خون کنترل نشده
5. دیابت شیرین با درگیری عروقی
6. سابقه میگرن همراه با اورا
7. خونریزی غیرطبیعی رحم تشخیص داده نشده
8. تومورهای خوش خیم یا بدخیم کبد، نارسایی کبدی یا ایجاد زردی با استفاده قبلی از داروهای ضد بارداری خوراکی
9. بارداری
10. اختلال کلیوی
11. نارسایی آدرنال
12. دریافت ترکیبات دارویی هپاتیت C حاوی ombitasvir/paritaprevir/ritonavir، با یا بدون داسابوویر

عوارض جانبی قرص روکین (Rokin)

درد یا ناراحتی شکمی، بیماری کیسه صفرا، حساسیت مفرط، حالت تهوع یا استفراغ، میگرن و سردرد، سندرم پیش از قاعدگی و… برخی از عوارض جانبی داروی روکین می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. همچنین بر طبق برخی گزارشات تغییرات خلقی، از جمله تأثیرگذاری بر ناتوانی، افسردگی، تغییر خلق و خو، نوسانات خلقی و تحریک پذیری و رویدادهای ترومبوآمبولیک وریدی و شریانی، از جمله DVT، سکته مغزی، سکته قلبی، ترومبوز داخل قلب، ترومبوز سینوس ساژیتال، ترومبوز سینوس وریدی داخل جمجمه، ترومبوز ورید شبکیه و… از دیگرعوارض این دارو می‌باشند.

1. سندرم پیش از قاعدگی
2. میگرن و سردرد
3. درد، ناراحتی و حساسیت پستان
4. بی‌نظمی قاعدگی
5. حالت تهوع و استفراغ
6. درد، ناراحتی و حساسیت شکمی
7. فشار خون
8. حساسیت مفرط
9. هیپرکالمی
10. کلواسما
11. بیماری کیسه صفرا
12. برآمدگی سمی پوست
13. لیومیوم رحم

تداخل دارویی روکین

تداخل دارویی خاصی ذکر نشده است.

مصرف قرص روکین (Rokin) در دوران بارداری و شیردهی

داروی روکین (Rokin) در دوران بارداری هیچ فایده‌ای برای زنان ندارد و مصرف آن توصیه نمی‌شود. خطر نقص مادرزادی در زنانی که به طور ناخواسته در اوایل بارداری از COC استفاده می‌کنند، کم است. مطالعات اپیدمیولوژیک و متاآنالیزها افزایش خطر نقایص مادرزادی دستگاه تناسلی یا غیرتناسلی (از جمله ناهنجاری‌های قلبی و نقص در کاهش اندام) را به دنبال قرار گرفتن در معرض دوز پایین COC قبل از لقاح یا در اوایل بارداری پیدا نکرده‌اند. تجویز COC برای القای خونریزی قطع مصرف نباید به عنوان آزمایشی برای بارداری استفاده شود. داروهای COC نباید در دوران بارداری برای درمان سقط جنین تهدید شده یا معمول استفاده شوند.

تاثیر داروی روکین در شیردهی

داروهای حاوی استروژن می‌توانند تولید شیر را در مادران کاهش دهند. زمانی که شیردهی به خوبی تثبیت شده باشد، این احتمال کمتر است. با این حال، ممکن است در هر زمان برای زنان رخ دهد. مقدار کمی از استروئیدهای ضد بارداری خوراکی یا متابولیت‌ها در شیر مادر وجود دارد. در صورت امکان، به زن شیرده توصیه کنید تا از سایر روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کند یا شیردهی خود را قطع کند.

شرایط نگهداری داروی Rokin

داروی روکین باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.

کلام آخر داروی روکین

مزایا و عوارض داروی روکین در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز مورد بررسی دقیق قرار گرفت. توجه داشته باشید که مصرف بیش از اندازه این دارو سبب عوارض و خطرات زیادی در شما خواهد شد، دارو را طبق دستور پزشک یا اطلاعات دارویی موجود بر روی بسته بندی آن مصرف کنید. روکین یک داروی ضدبارداری موثر و ایمن است که می‌تواند مزایای متعددی برای زنان داشته باشد. با این حال، قبل از مصرف این دارو، باید با پزشک مشورت کرد تا از مناسب بودن آن برای خود اطمینان حاصل کنید.

منبع سایت: Medscape