اسهال یکی از مشکلات شایع سیستم گوارشی است که معمولاً با تخلیه فزاینده و مایعات از دست رفته از روده‌ها همراه است. این عارضه می‌تواند از عوامل مختلفی از جمله عفونت‌های ویروسی و باکتریایی، مصرف مواد غذایی آلوده یا دیگر علل متعدد ناشی شود. اگر اسهال به درستی مدیریت نشود، می‌تواند منجر به دهیدراسیون (تلف شدن بیش از حد مایعات) و مشکلات جدی دیگری گردد. داروی لوپرامید یکی از داروهایی است که با مکانیسم عمل خود سبب تسکین اسهال حاد، مزمن و مسافرتی در بیماران خواهد شد. علاوه بر کاربرد در اسهال، لوپرامید ممکن است با اثرات جانبی و ریسک‌های مرتبط با مصرف خود همراه باشد که در این مقاله به تفصیل به آن‌ها خواهیم پرداخت.

اشکال دارویی لوپرامید

لوپرامید در اشکال دارویی مایع 1 میلی گرم / 5 میلی لیتر و 1 میلی گرم / 7.5 میلی لیتر، تعلیق 1 میلی گرم / 7.5 میلی لیتر، قرص 2 میلی گرم، کپسول 2 میلی گرم، قرص جویدنی 2 میلی گرم عرضه می‌شود.

موارد مصرف داروی لوپرامید

این دارو برای درمان اسهال ناگهانی (از جمله اسهال مسافرتی) استفاده می‌شود که با کاهش سرعت حرکت روده عمل می‌کند. این کار تعداد دفعات روده را کاهش داده و مدفوع را کم آب می‌کند. لوپرامید همچنین برای کاهش میزان ترشح در بیمارانی که تحت ایلئوستومی قرار گرفته‌اند استفاده و برای درمان اسهال مداوم در افراد مبتلا به بیماری التهابی روده دارای کاربرد است. توجه داشته باشید که این دارو تنها علائم را درمان کرده و تاثیری بر روی علت بیماری نخواهد داشت. مهم‌ترین موارد مصرف این دارو اسهال حاد، اسهال مزمن و اسهال مسافرتی می‌باشد.

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی Loperamide

لوپرامید (Loperamide) تحرک روده را از طریق گیرنده مواد افیونی کند می‌کند و تأثیر مستقیم بر عضلات دایره‌ای و طولی دارد.همچنین حجم مدفوع را کاهش و ویسکوزیته را افزایش می‌دهد. حداکثر زمان پلاسما این دارو 5 ساعت (کپسول)؛ 2.5 ساعت (مایع) است که با توزیع نفوذ ضعیف از طریق سد خونی مغزی صورت می‌گیرد. این دارو دارای متابولیسم گذر اول قابل توجه است که منجر به سطح بسیار پایین دارو در پلاسما می‌شود. در آخر از طریق مدفوع (30-40%)، ادرار (1%) دفع خواهد شد.

مقدار مصرف داروی Loperamide

قبل از مصرف داروی لوپرامید، اطلاعات دارویی موجود بر روی بسته‌بندی دارو را بررسی کنید. این دارو را معمولاً بعد از هر بار مدفوع شل یا طبق دستور پزشک از طریق خوراکی مصرف کنید. در کودکان دوز بر اساس سن و وزن تعیین می‌شود. همچنین بزرگسالان نباید بیش از 8 میلی گرم در 24 ساعت در صورت خوددرمانی و یا 16 میلی گرم در 24 ساعت در صورت تجویز پزشک مصرف کنند. اگر از قرص جویدنی استفاده می‌کنید، این دارو را با معده خالی مصرف کنید. همچنین قرص‌های جویدنی باید قبل از بلع کاملاً جویده شوند.

زمان مصرف قرص لوپرامید

زمان مصرف در اشکال دارویی مختلف لوپرامید متفاوت است، اگر از قرص‌هایی استفاده می‌کنید که به سرعت حل می‌شوند، قبل از باز کردن بسته تاول دست‌های خود را خشک کنید تا قرص را با دقت خارج کنید و قرص را از داخل بسته تاول فشار ندهید. قرص را روی زبان بگذارید، اجازه دهید کاملا حل شود، سپس آن را با بزاق ببلعید. اسهال سبب کم آبی در بدن شما خواهد شد، به همین دلیل مایعات زیاد و مواد معدنی (الکترولیت) بنوشید تا جایگزین مواد از دست رفته شود. در صورت بروز علائم کم آبی بدن (مانند تشنگی شدید، کاهش ادرار، گرفتگی عضلات، ضعف، غش) فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

مقدار مصرف لوپرامید در بزرگسالان

1. برای درمان اسهال حاد، در ابتدا 4 میلی گرم و سپس 2 میلی گرم بعد از هر اسهال مصرف شود. توجه داشته باشید که مقدار مصرف کلی نباید از 16 میلی گرم در روز (8 میلی گرم در روز برای خوددرمانی) در روز بیشتر شود. در صورتی که بعد از 48 ساعت بهبودی حاصل نشد، مصرف دارو را قطع و با پزشک مشورت کنید.
2. در جهت اسهال مزمن، 4 میلی گرم پس از اولین اسهال و سپس 2 میلی گرم پس از هر مدفوع استفاده کنید. توجه داشته باشید که مقدار مصرف کلی نباید از 8 میلی گرم در روز تجاوز کند.
3. اسهال مسافرتی، 4 میلی گرم پس از اولین مدفوع شل، سپس 2 میلی گرم پس از هر مدفوع مصرف کنید. مقدار مصرف کلی نباید از 8 میلی گرم در روز تجاوز کند.

مقدار مصرف لوپرامید در کودکان

1. برای درمان اسهال حاد در روز اول درمان، در کودکان 2 تا 6 سال (13 الی 20 کیلوگرم) 1 میلی گرم به صورت خوراکی هر 8 ساعت، برای کودکان 6 تا 8 سال (20 الی 30 کیلوگرم) 2 میلی گرم در هر 12 ساعت به صورت خوراکی، کودکان 8 تا 12 سال (بیش از 30 کیلوگرم) 2 میلی گرم به صورت خوراکی هر 8 ساعت مصرف می‌شود.
2. همچنین در جهت اسهال حاد برای دوز دوم و بعد از آن، 1 میلی گرم بر کیلوگرم بعد از هر مدفوع شل که از دوز توصیه شده برای 24 ساعت اول نباید تجاوز کرد.
3. اسهال مزمن در کودکان، 08-0.24 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت خوراکی در دوزهای 12 ساعته مصرف می‌شود.
4. اسهال مسافرتی در کودکان 6 تا 8 سال، 2 میلی گرم پس از اولین مدفوع شل، سپس 1 میلی گرم پس از هر مدفوع مصرف کنید. توجه داشته باشید که دوز مصرفی نباید از 4 میلی گرم در روز تجاوز کند.
5. اسهال مسافرتی در کودکان 8 تا 12 سال، 2 میلی گرم پس از اولین مدفوع شل، سپس 1 میلی گرم پس از هر مدفوع استفاده کنید. مقدار مصرف کلی از 6 میلی گرم در روز نباید تجاوز کند.
6. اسهال مسافرتی در کودکان 12 سال بیشتر، 4 میلی گرم پس از اولین مدفوع شل، سپس 2 میلی گرم پس از هر مدفوع استفاده می‌شود. دقت کنید که مقدار مصرف کلی از 8 میلی گرم در روز نباید تجاوز کند.

موارد احتیاط

1. مصرف لوپرامید (Loperamide) ممکن است باعث خواب‌آلودگی یا سرگیجه شود که توانایی‌های فیزیکی را برای کار با ماشین‌های سنگین یا کارهایی که نیاز به هوشیاری ذهنی دارند را مختل می‌کند.
2. واکنش‌های حساسیت از جمله آنافیلاکسی، بثورات پوستی، کهیر، و موارد نادر سندرم جانسون استیون یا نکرولیز اپیدرمی سمی در برخی بیماران گزارش شده است.
3. اگر در بیماران مبتلا به اسهال حاد بهبودی در طی 48 ساعت مشاهده نشد یا علائم بدتر، تورم یا برآمدگی شکم ایجاد شد مصرف دارو را قطع کرده و به پزشک مراجعه کنید.
4. در صورت بروز یبوست، درد یا اتساع شکم، وجود خون در مدفوع یا ایلئوس فوراً مصرف را قطع کنید. در مواقعی که باید از مهار پریستالسیس اجتناب شود، (به دلیل احتمال وجود ایلئوس، مگاکولون یا مگاکولون سمی) استفاده نکنید.
5. در صورت بروز علائم اتساع شکم در بیماران مبتلا به ایدز، درمان را قطع کنید. موارد مگاکولون سمی با کولیت عفونی، ناشی از پاتوژن‌های ویروسی یا باکتریایی گزارش شده است.
6. در بیماران مبتلا به نارسایی کبدی به دلیل کاهش متابولیسم عبور اول با احتیاط مصرف شود. برای علائم سمیت CNS نظارت کنید.
7. استفاده از دوزهای بالاتر از توصیه شده یا سوء استفاده از لوپرامید می‌تواند منجر به عوارض جانبی جدی قلبی از جمله طولانی شدن فاصله QT، تورساد د پوینتس، یا سایر آریتمی‌های بطنی، سنکوپ و ایست قلبی شود. در موارد سوء مصرف، افراد اغلب از داروهای دیگر همراه با لوپرامید در تلاش برای افزایش جذب و نفوذ آن در سد خونی مغزی، مهار متابولیسم لوپرامید و افزایش اثرات سرخوشی آن استفاده می‌کنند.
8. از ترکیب لوپرامید با داروها یا محصولات گیاهی شناخته شده برای طولانی‌کردن فاصله QT، از جمله کلاس 1A (مانند کینیدین، پروکائین آمید) یا کلاس III (مانند آمیودارون، سوتالول) ضد آریتمی‌ها، داروهای ضدروان‌پریشی (مانند کلرپرومازین، هالوپریدیدول)، آنتی‌بیوتیک‌ها (به عنوان مثال، موکسی فلوکساسین) یا هر داروی دیگری که باعث افزایش فاصله QT می‌شود (مانند پنتامیدین، متادون)، پرهیز کنید.
9. از تجویز درمان برای بیماران با عوامل خطر برای طولانی شدن QT، از جمله بیماران مبتلا به سندرم مادرزادی QT طولانی، با سابقه آریتمی قلبی یا سایر بیماری‌های قلبی، بیماران مسن و افراد دارای ناهنجاری‌های الکترولیتی خودداری کنید.
10. بیمارانی که سابقه ضربان قلب غیرطبیعی یا بیماری کبدی دارند، باید قبل از استفاده دارو با پزشک خود مشورت کنند. مصرف بیش از حد می‌تواند باعث مشکلات جدی قلبی یا مرگ شود.

موارد منع مصرف لوپرامید

1. حساسیت مفرط، اسهال خونی، تب بالا، اسهال عفونی، کولیت کاذب غشایی
2. کمتر از 2 سال
3. بیمارانی که در آن‌ها باید از یبوست اجتناب شود.
4. درد شکم بدون اسهال
5. از مصرف به عنوان درمان اولیه برای اسهال خونی حاد (مدفوع خونی و تب بالا، کولیت اولسراتیو حاد، انتروکولیت باکتریایی ناشی از سالمونلا، شیگلا و کمپیلوباکتر)، کولیت کاذب غشایی مرتبط با مصرف آنتی‌بیوتیک خودداری کنید.

عوارض جانبی قرص لوپرامید (Loperamide)

سرگیجه، خواب آلودگی، درد، خستگی یا یبوست برخی از عوارض جانبی داروی لوپرامید (Loperamide) می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. در صورت داشتن هرگونه عوارض جانبی بسیار جدی از جمله یبوست، تهوع یا استفراغ شدید، درد معده و شکم، بثورات پوستی، خارش و تورم (به ویژه در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی و… مصرف دارو را قطع و به پزشک مراجعه کنید.

1. سرگیجه
2. خستگی
3. درد شکم
4. یبوست
5. حالت تهوع
6. دهان خشک
7. آنژیوادم
8. فوران های تاول دار
9. نفخ شکم
10. کهیر

تداخل دارویی لوپرامید

1. تداخلات رده X (پرهیز): لاسمیدیتان
2. کاهش اثرات لوپرامید توسط داروها: لوماکافتور و ایواکافتور، القاکننده‌های P-gp/ABCB1
3. افزایش اثرات داروها توسط لوپرامید: دسموپرسین، الوکسادولین، هالوپریدول، داروهای طولانی‌کننده فاصله QT (بیشترین خطر)، کینیدین، راموسترون
4. افزایش اثرات لوپرامید توسط داروها: اردافتینیب، لاسمیدیتان، لوماکافتور و ایواکافتور، کینیدین، رانولازین

مصرف داروی لوپرامید (Loperamide) در دوران بارداری و شیردهی

لوپرامید در گروه B از نظر خطر در دوران بارداری قرار دارد. این بدان معناست که مطالعات حیوانی نشان داده‌اند که این دارو برای جنین خطرناک نیست، اما مطالعات انسانی کافی در زنان باردار انجام نشده است. با این حال، مصرف لوپرامید در دوران بارداری معمولاً بی‌خطر تلقی می‌شود. این دارو به طور گسترده برای درمان اسهال در زنان باردار استفاده می‌شود. در صورت بارداری یا شیردهی با پزشک در رابطه با خطرات استفاده برای نوزاد یا جنین مشورت کنید.

شرایط نگهداری داروی لوپرامید

داوری لوپرامید (Loperamide) باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. همچنین تمام داروهای شیمیایی و گیاهی باید دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری شوند.

کلام آخر در مورد داروی لوپرامید

چنانچه در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز گفتیم، لوپرامید یک گزینه مهم در درمان اسهال است و می‌تواند به بهبود علائم اسهال و کاهش تخلیه‌های مکرر و بی‌کنترل آن کمک کند. این دارو از اهمیت بالایی برخوردار است و افراد با اطلاعات کافی و تحت نظر پزشک می‌توانند از این دارو در جهت بهبود سلامتی خود و کاهش ناراحتی‌های ناشی از اسهال استفاده کنند. در این مقاله، ما به بررسی اسهال به عنوان یک مشکل شایع در سیستم گوارش پرداختیم و نقش داروی لوپرامید در درمان این عارضه را مورد بررسی قرار دادیم.

منبع سایت: Medscape