داروی او آر اس (ORS) برای جبران مایعات و مواد معدنی (مانند سدیم، پتاسیم) از دست رفته، توسط پزشک تجویز می‌شود. بعد از مصرف این دارو نمک‌های آبرسانی خوراکی به سرعت شروع بکار می‌کنند و کم آبی بدن معمولاً در عرض 3 تا 4 ساعت بهبود می‌یابد. همچنین این دارو می‌تواند کربوهیدرات‌ها و الکترولیست‌های از دست رفته بدن را جبران کرده و بیشتر به شکل ساشه و پودر در بازار موجود است. در این مقاله، ما به بررسی عملکرد، اشکال دارویی و کاربردهای داروی “او آر اس” در درمان بیماری‌های مختلف می‌پردازیم. همچنین، تأثیرات این دارو بر روی کیفیت زندگی بیماران و مزایا و معایب مصرف آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.

اشکال دارویی او آر اس

اشکال دارویی او آر اس شامل قرص جوشان، ساشه، محلول او آر اس وانلایت آلتون و پودر می‌باشد. داروهای هم گروه شامل رینگر لاکتات، رینگرز، سرم تزریقی سدیم کلراید، سدیم کلراید-هیپرتونیک، دکستران40، دکستران 70، اتریفاید استارچ، املاح کلسیم، فسفات، پتاسیم کلراید، زینک، کلسیم+منیزیم+زینک+ویتامین د3 و… می‌باشد.

موارد مصرف داروی او آر اس

این دارو برای جایگزینی مایعات و مواد معدنی (مانند سدیم، پتاسیم) از دست رفته در اثر اسهال و استفراغ استفاده می‌شود. این فرایند به پیشگیری یا درمان کم آبی بدن کمک می‌کند. داشتن مقدار مناسب مایعات و مواد معدنی برای عملکرد طبیعی بدن مهم است. همچنین این دارو الکترولیت‌های مهم بدن را تامین و از بین رفتن الکترولیت‌های ضروری جلوگیری می‌کند. زیرا برخی عوامل از جمله اسهال و استفراغ، عفونت‌ها، گرمازدگی، مسمومیت‌های شدید، سوختگی و… سبب از بین رفتن الکترولیست‌های بدن خواهد شد.

مقدار مصرف داروی ORS

برای مصرف پودر خوراکی او آر اس کیسه را باز کنید و محتویات آن را در 200 میلی لیتر آب لوله کشی بریزید (این آب جوشیده برای نوزادان زیر 1 سال باید خنک شود). سپس خوب هم بزنید تا تمام پودر از بین برود و مخلوط شفاف یا کمی کدر شود. مطمئن شوید که کودک شما دوز کامل مورد نیاز را می‌نوشد. اگر نتوانست همه آن را یکجا بنوشند، می‌توانید در حدود 30 دقیقه آن را مصرف کنید. همچنین می توانید از نی برای مصرف دارو کمک بگیرید. محلول را بیش از یک ساعت در دمای اتاق نگه ندارید. اگر آن را در یخچال نگهداری کنید می‌توانید آن را 24 ساعت نگه دارید. (البته پس از باز شدن درب آن)

مقدار مصرف او آر اس در بزرگسالان و کودکان

1. مقدار مصرفی این دارو برای بزرگسالان 50 تا 100 میلی‌لیتر (محلول) در ازای وزن بدن به مدت 4 تا 6 ساعت می‌باشد.
2. در کودکان نیز 50 تا 100 میلی‌لیتر از محلول او- آر- اس (ORS) به ازای هر کیلوگرم وزن بدن کودک در طول 4 ساعت اول مصرف می‌شود.
3. توجه داشته باشید که بهتر است مقدار و زمان مصرف این دارو با بررسی و نسخه پزشک تعیین شود. در صورت نیاز می‌توانید از اطلاعات دارویی موجود بر روی بسته‌بندی دارو استفاده کنید (تنها برای مصارف عمومی).

زمان مصرف داروی او آر اس

نمک‌های آبرسانی خوراکی باید به سرعت شروع به کار کنند و کم آبی بدن معمولاً در عرض 3 تا 4 ساعت بهبود می‌یابد. برخی از مارک‌های شکل مایع باید قبل از استفاده مخلوط شوند، در حالی که برخی دیگر نباید مخلوط شوند. اگر در مورد برند خاص خود سوالی دارید با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. همچنین اگر شکل مایع شما یک سوسپانسیون است، قبل از هر نوبت بطری را به خوبی تکان دهید. اگر از فرم پودری استفاده می‌کنید، محتویات بسته را طبق دستورالعمل روی بسته دارو در آب مخلوط کرده و به خوبی هم برنید تا حل شود.

نکاتی در رابطه با مصرف داروی او آر اس (ORS) در کودکان

1. اغلب، بیماری و اسهال با یک حشره شکمی (گاستروانتریت) همراه می‌شوند. اگر کودک شما بیمار است و اسهال دارد، مقدار کامل نمک‌های آبرسانی خوراکی را جبران کنید، اما اغلب به مقدار کم (10 تا 20 میلی لیتر هر 5 تا 10 دقیقه) بدهید، زیرا نوشیدنی‌های بزرگ می‌توانند کودک شما را بیمار کنند.
2. اگر کودک شما کمتر از 30 دقیقه پس از نوشیدن نمک‌های آبرسانی خوراکی بیمار است، دوباره به او بدهید.
3. هرگونه نمک آبرسانی خوراکی که با آب مخلوط کردید اما استفاده نکرده‌اید، باید بعد از یک ساعت دور بریزید (مگر اینکه در یخچال نگهداری شود، جایی که ممکن است به مدت 24 ساعت فاسد نشود).

نکات مهم داروی او آر اس در کودکان

1. اگر کودک شما به هیچ وجه قادر به نگه داشتن مایعات نیست و علائمی از کم آبی نشان می‌دهد، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
2. اگر اسهال کودک شما بسیار بد است و بعد از 48 ساعت بهبود نمی‌یابد و نگران از دست دادن مایعات بیش از حد کودک خود هستید، سرخود دارویی مصرف نکرده و به پزشک مراجعه کنید.
3. در صورتی که فرزند شما دیابت دارد، باید توجه داشته باشید که این دارو حاوی قند است. استفاده بدون نشخیص و نسخه پزشک برای این دسته کودکان ممنوع است.
4. اگر کودک شما نمک‌های آبرسانی مجدد را مصرف نمی‌کند، سعی کنید به آن‌ها آب (آب جوشیده خنک شده برای نوزادان زیر یک سال) یا آبمیوه ضعیف بدهید.
5. در 24 ساعت اول بهتر است نوزادان مبتلا به اسهال از مصرف شیر خودداری کنند. در کودکان بزرگ‌تر، باید در 24 ساعت اول مصرف غذاهای جامد یا شیر را محدود کنید، زیرا ممکن است اسهال را بدتر کند. اگر به نظر می‌رسد که کودک شما بهتر شده است، می‌توانید به او آب یا آبمیوه بدهید تا مثل همیشه بنوشد.
6. تغذیه طبیعی باید بعد از 24 ساعت دوباره شروع شود، زیرا اسهال بهتر می‌شود. همچنین کودک شما ممکن است تا یک ماه پس از ابتلا به حشره شکمی (گاستروانتریت) اسهال خفیف داشته باشد. برای درمان اسهال بیش از 2 تا 3 روز نباید از نمک‌های آبرسانی خوراکی استفاده کنید، مگر اینکه پزشک به شما گفته باشد. شما فقط باید از آب برای مخلوط کردن با نمک‌های آبرسانی خوراکی استفاده کنید. زیرا نمک های آبرسانی حاوی ترکیب مناسبی از آب و نمک هستند تا به بهترین نحو به بدن کمک کنند.
7. باید مراقب باشید که از مقدار مناسب آب برای تهیه دارو استفاده کنید، زیرا مقدار زیاد یا کم آن می‌تواند به این معنی باشد که نمک‌های بدن فرزندتان به درستی متعادل نیست.
8. اگر کودک شما بیماری کبدی یا کلیوی دارد، نباید از نمک‌های خوراکی آبرسانی استفاده کنید، مگر اینکه پزشک به شما گفته باشد.

موارد احتیاط

قبل از مصرف داروی او آر اس، اگر به آن یا سایر ترکیبات موجود در آن حساسیت دارید از مصرف دارو خودداری کنید. این دارو می‌تواند دارای مواد غیرفعالی باشد که بعد از مصرف سبب عوارض و حساسیت در بیمار شود. در صورت داشتن اسهال شدید، اسفراغ شدید، مشکلات گوارشی (مانند زخم معده یا مری)، مشکلات روده‌ای، اختلال کبدی یا کلیوی و… با پزشک خود در رابطه با میزان و خطرات استفاده از این دارو مشورت کنید. در صورتی که هرکدام از این سوابق پزشکی مشکل یا خطراتی برای شما ایجاد کند، پزشک باید اقدام به تجویز داروهای مشابه کند.

1. اگر اسهال در طول یک یا دو روز پس از مصرف دارو بهبود نیافت یا بدتر شد، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
2. محتوی پاکت او آر اس را باید مطابق با اطلاعات دارویی آن در یک لیتر آب جوشیده سرد شده حل کرد و محلول را بلافاصله مصرف نمود.
3. قبل از استفاده از پودر او آر اس توجه داشته باشید که محلول یا پودر این دارو فاسد نشده باشد. به تاریخ انقضای داروی او آر اس (ORS) توجه کنید و اگر دارویی تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
4. در زمان استفاده از او آر اس، هیچ دارو یا مکمل غذایی را بدون مشورت پزشک مصرف نکنید.

موارد منع مصرف او آر اس

1. تجمع آب در بدن
2. مشکلات روده‌ای
3. خونریزی غیرطبیعی مقعد
4. مشکلات کلیوی
5. حساسیت به این دارو یا دیگر داروها و مواد
6. بارداری یا قصد باردار شدن
7. شیردهی
8. مشکلات قلبی (مانند نارسایی قلبی)
9. مشکلات کبدی
10. دیابت
11. اختلال در جذب گلوکز موجود در غذا
12. داشتن رژیم غذایی کم سدیم و یا کم پتاسیم
13. استفراغ یا اسهال بسیار شدید
14. اشکال در ادرار کردن

عوارض جانبی داروی او آر اس (ORS)

 در صورتی که داروی او آر اس به مقدار تعیین شده توسط پزشک مصرف شود، عوارض جانبی نخواهد داشت. برخی از عوارض گزارش شده از این دارو شامل پف کردن پلک‌ها، تشنگی بیش از حد، بروز تسنج در برخی کودکان، بدتر شدن اسهال یا استفراغ (نادر) و… است که بیشتر آن‌ها مربوط به استفاده بیش از اندازه دارو می‌باشد. در صورتی که این عوارض ادامه یافت یا بدتر شد، مصرف دارو را قطع و به پزشک مراجعه کنید. با این حال، عوارض جانبی خاصی در مصارف پایین این دارو گزارش نشده است.

1. پف کردن پلک‌ها
2. تشنگی بیش از حد
3. بروز تشنج در کودکان

تداخل دارویی او آر اس

تداخل دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر و خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. بیماران قبل از مراجعه به پزشک، لیستی از داروهای شیمیایی و گیاهی مورد استفاده خود تهیه کرده و به وی نشان دهید. پزشک باتوجه به نوع بیماری، داروهای مصرفی، سن بیمار و… نسخه را برای شما تجویز می‌کند.

شرایط نگهداری داروی ORS

این دارو باید در جای خنک و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. تمامی داروهای شیمیایی و گیاهی را دور از دسترس کودکان و  حیوانات نگهداری کنید. دارو او آر اس (ORS) به صورت پاکت یا قرص‌های جوشان نیاز به نگهداری در دمای بین ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه نحوه نگهداری، اطلاعات دارویی موجود روی بسته‌بندی دارو را بررسی کنید.

کلام آخر در مورد داروی او آر اس

همان طور که در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز گفتیم، داروی “او آر اس” نقش مهمی در تقویت و بهبود سلامت بدن با افزایش مایعات و مواد معدنی در بدن ایفا می‌کند. این دارو می‌تواند به عنوان یک ابزار مؤثر در پیشگیری از مشکلات مرتبط با کمبود مواد معدنی در نظر گرفته شود و تحت نظر پزشک مناسب و با رعایت دقیق دستورات مصرف شود. او آر اس به عنوان یکی از داروهای مهم در تقویت سلامت بدن و پیشگیری از مشکلات مرتبط با کمبود مواد معدنی شناخته می‌شود. از آنجایی که کمبود مواد معدنی می‌تواند به مشکلات جدی ایجاد کند، این دارو ابزار مهمی برای تقویت سلامت عمومی افراد می‌باشد.

منبع سایت: Pubmed